Komunikacja werbalna, rewalidacja – ASD i zaburzenia pokrewne

Komunikacja werbalna – cele operacyjne i treści szczegółowe

Kod werbalny

• Nawiązanie kontaktu wzrokowego z rozmówcą.
• Rozwijanie umiejętności słuchania.
• Stosowanie komunikatów werbalnych.
• Rozumienie różnorodnych komunikatów werbalnych (informacji, pytań, poleceń itp.)
• Wykonywanie prostych, zrozumiałych, krótkich poleceń.
• Słuchanie jasnych, zrozumiałych treści.
• Zapamiętywanie prostych informacji.
• Rozumienie układów słów: pod-nad, przed-za, w górze-na dole,
• Wykonywanie poleceń zawierających słowa dotyczące stosunków przestrzennych.
• Rozumienie układów słów określających stosunki czasowe.
• Słuchanie utworów literackich czytanych lub opowiadanych przez nauczyciela.
• Słuchanie prostych lub złożonych poleceń.
• Rozumienie intencji rozmówcy.
• Słuchanie wypowiedzi innych.
• Odpowiadanie na zadane pytania.

Posługiwanie się mową

• Uwrażliwienie na różnice w mowie, dźwiękach i szeptach.
• Wyrabianie sprawności narządów mowy: warg, języka, podniebienia miękkiego i żuchwy.
• Artykułowanie samogłosek, sylab, wyrazów i zdań.
• Nabywanie umiejętności wyrażania swoich potrzeb, myśli, uczuć w sposób zrozumiały dla otoczenia.
• Nabywanie umiejętności wyrażania swoich potrzeb, myśli i uczuć w sposób zrozumiały dla otoczenia.
• Nabywanie odwagi i umiejętności wypowiadania własnych myśli w kontaktach indywidualnych i zbiorowych.
• Samorzutne, spontaniczne, swobodne i ukierunkowane wypowiadanie się na różnorodne, dowolne lub określone tematy.
• Układanie krótkich wypowiedzi do postawionych pytań.
• Stosowanie prawidłowego szyku wyrazów z zadaniu.
• Prawidłowe budowanie zdań i posługiwanie się nimi w mowie.
• Zadawanie prostych pytań lub udzielanie krótkich odpowiedzi.
• Inicjowanie rozmowy.
• Prowadzenie w sposób kulturalny rozmowy z kolegami i dorosłymi.
• Rozwijanie umiejętności prowadzenia dialogu z zastosowaniem różnego typu zdań.
• Układanie dłuższych wypowiedzi na temat dowolny lub określony.
• Wypowiadanie się na temat obrazka lub historyjki obrazkowej.
• Wypowiadanie się na temat audycji radiowej, obejrzanego filmu lub przedstawienia teatralnego.
• Wypowiadanie się na temat przeczytanego utworu literackiego lub lektury.
• Opowiadanie treści historyjek obrazkowych lub utworów literackich z zachowaniem związków przyczynowo-skutkowych.
• Opowiadanie na temat dowolny lub określony.
• Opisywanie przedmiotu lub zwierzęcia na podstawie bezpośredniej lub pośredniej obserwacji.
• Opisywanie kolegi lub koleżanki.
• Opisywanie bohatera literackiego.
• Nadawanie tytułów poszczególnym obrazkom lub częściom opowiadania jako ćwiczenie przygotowujące do układania planu.
• Wzbogacanie wypowiedzi poprzez posługiwanie się przyimkami, spójnikami, przysłówkami, liczebnikami.
• Odpowiadanie na pytania nauczyciela.
• Opisywanie obrazka.
• Układanie i wypowiadanie krótkich zdań – opisywanie historyjek obrazkowych (samodzielnie lub za pomocą nauczyciela).
• Odpowiadanie na pytania nauczyciela dotyczące słuchanego tekstu.
• Odpowiadanie na pytania nauczyciela dotyczące ilustracji.

Rozwijanie kompetencji semantycznej

• Wzbogacanie czynnego słownictwa ucznia.
• Grupowanie wyrazów wokół określonego tematu.
• Stosowanie wyrazów bliskoznacznych, zdrobniałych, przeciwstawnych, z przeczeniem (ładny – nieładny).
• Różnicowanie znaczeń.
• Kategoryzowanie pojęć.
• Podnoszenie wrażliwości na znaczenie słów.

Ćwiczenia kompetencji syntaktycznej

• Wydzielanie zdań z tekstów.
• Ustalanie poprawności zdań pod względem gramatycznym.
• Wyodrębnianie słów.
• Dzielenie wyrazów na sylaby.
• Wydzielanie sylab i ich wzmacnianie liczmanami, ruchami.
• Tworzenie wyrazów z sylab.
• Określenie długości wyrazów na podstawie liczby sylab.
• Przekształcanie form gramatycznych.
• Wyróżnianie samogłosek i spółgłosek w nagłosie, wygłosie.
• Wróżnianie kolejnych samogłosek i spółgłosek w wyrazie.
• Tworzenie wyrazów na podstawie podanej głoski początkowej.
• Rozpoznawanie obrazków, przedmiotów na podstawie głoski końcowej.
• Dobieranie par obrazków, których nazwa drugiego rozpoczyna się głoską, , jaką kończy się nazwa pierwszego (rak-kot).

źródło:

• A. Sobocińska-Świerdza, Program zajęć dydaktyczno-wyrównawczych dotycząca edukacji polonistcznej…, http://www.sp21.asn.pl
• R. Naprawa, A. Tanajewska, D. Kołodziejska, Ja też potrafię…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2014