Uczeń z inteligencją niższą niż przeciętna – dostosowanie wymagań edukacyjnych z podziałem na przedmioty

Uczniowie z inteligencją niższą niż przeciętna (70 – 84 w skalach Wechslera) stanowią 14% populacji szkolnej. Uzyskują oni słabe wyniki w nauce pomimo dużego własnego nakładu pracy, niekiedy nawet mimo intensywnej stymulacji rozwoju. Największe trudności mają w rozumowaniu logicznym myśleniu we wszystkich jego formach i przejawach. Poziom ich rozwoju słowno-pojęciowego odpowiada wcześniejszej fazie rozwojowej.

W szczególności uczniowie ci mają problemy z:

wewnętrzną organizacją nowo nabytej wiedzy i integrowaniem jej z już posiadaną (stąd wolne tempo uczenia się);
generalizowaniem wiedzy oraz wykorzystywaniem jej w różnych dziedzinach;
opanowaniem materiału o charakterze abstrakcyjnym (ze względu na bardzo słabą pamięć krótkotrwałą dzieci te zdecydowanie łatwiej pracują i uczą się na materiale konkretnym);
umiejętnością myślenia przyczynowo-skutkowego;
dokonywaniem porównań między zbiorami (różnicowanie i szukanie podobieństw);
umiejętnością odróżniania cech istotnych od nieistotnych;
dokonywanie uogólnień, szczególnie o charakterze werbalnym.

Myślenie tych dzieci charakteryzuje konkretyzm i mała samodzielność. Często uczą się „na pamięć” bez zrozumienia treści. Ich trudności nasilają się wraz z pokonywaniem kolejnych poziomów edukacji.

W przypadku tych dzieci konieczne jest dostosowanie zarówno w zakresie formy, jak i treści wymagań. Nie kwalifikują się do szkoły specjalnej, a program szkoły ogólnodostępnej jest dla nich trudny, a przede wszystkim zbyt szybko realizowany. W tej grupie uczniów możemy mówić o obniżeniu wymagań, pamiętając jednak, że obniżenie kryteriów jakościowych nie może zejść poniżej podstawy programowej.

Ogólne wymagania co do formy:

omawianie niewielkich partii materiału i o mniejszym stopniu trudności;
pozostawianie więcej czasu na jego utrwalenie;
podawanie poleceń w prostszej formie;
unikanie trudnych czy bardzo abstrakcyjnych pojęć;
częste odwoływanie się do konkretu, przykładu;
unikanie pytań problemowych, przekrojowych;
wolniejsze tempo pracy;
szerokie stosowanie zasady poglądowości;
odrębne instruowanie;
zadawanie do domu tyle, ile dziecko jest w stanie wykonać samodzielnie.

Język polski

Symptomy i trudności

słabe oceny pomimo starań i wysiłków ucznia;
trudności w czytaniu i pisaniu (trudności z kojarzeniem określonych dźwięków – głosek z odpowiadającymi im symbolami – literami);
trudności w rozumieniu czytanych treści;
trudności w samodzielnym wypowiadaniu się, formułowaniu wniosków i sądów, w uogólnianiu, myśleniu symbolicznym (abstrakcyjnym);
niski poziom rozwoju słowno-pojęciowego;
ubogie słownictwo, wadliwa struktura gramatyczna wypowiedzi ustnych i pisemnych;
słabsza sprawność manualna (rysunki, pismo mają niski poziom graficzny);
słaba umiejętność stosowania konwencjonalnych sposobów zapamiętywania;
duże problemy z przywoływaniem z pamięci odległych partii materiału (słaba pamięć długotrwała, operacyjna);
trudności z selekcją i wychwyceniem myśli przewodniej w długich tekstach;
wolne tempo procesów umysłowych i działania.