Problemy ze snem, bardzo powszechne wśród dzieci z ASD, zalicza się do jednych z najczęściej występujących z tym zaburzeniem problemów medycznych.

Współczynnik zachorowań jest mocno zróżnicowany i wynosi od 40% do 86% (Richdale, 1999, Richdale i Shreck, 2009; Humphreys i in., 2014), co prowadzi do coraz większego zainteresowania przyczynami i skutkami tych dysfunkcji, jak również możliwymi środkami zaradczymi. Wiadomo, że zaburzony sen wpływa na zdrowie i może prowadzić do dysfunkcji neuropoznawczych oraz zakłóceń behawioralnych. Choć problemy ze snem są zjawiskiem powszechnym u osób z ASD, to jednak nie wiadomo, dlaczego zaburzenia wzorców snu pojawiają się w tej populacji tak często. Proponowane hipotezy odnoszące się do tego problemu obejmują:

1. czynniki występujące w domu lub otoczeniu, które nie sprzyjają dobremu snu;
2. potencjalne wewnętrzne nieprawidłowości biologiczne lub genetyczne, które zmieniają strukturę lub chemię mózgu oraz
3. zaburzenia psychiczne bądź behawioralne związane z podstawowymi cechami ASD (Richadle i Schreck, 2009).

Niemniej jednak ostatnie doniesienia sugerują, że w niektórych przypadkach istotnym czynnikiem może być cierpienie związane z bólem, który jest predyktorem trzech specyficznych problemów ze snem: czasu trwania snu, parasomni i zaburzenia oddychania w trakcie snu.

U typowo rozwijającego się dziecka zakłócenia snu mogą prowadzić do senności w ciągu dnia, a także do nadaktywności, braku uwagi, zachowań problemowych. Podobne wzorce zaobserwowano u dzieci z ASD (Fadini i in., 2015), skorelowane dodatkowo z impulsywnością, lękiem i depresją. Ponadto zauważono bezpośredni związek między mniejszą liczbą godzin snu nocnego a ciężkością stereotypii behawioralnych, upośledzeniem interakcji społecznych i stresem rodzinnym.

Biorąc pod uwagę częstość występowania zaburzeń snu u osób z ASD oraz ich behawioralne następstwa, zaleca się, by u wszystkich dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu prowadzić badania w kierunku potencjalnych zaburzeń snu. Dostępnych jest wiele kwestionariuszy pomagających zdiagnozować ten problem. W zależności od udzielonych w nim odpowiedzi być może potrzebne będą dalsze badania, wyjaśniające naturę i przyczynę występujących zachowań, takie jak polisomnografia i aktygrafia, czy skierowanie do rozmaitych specjalistów, na przykład do specjalisty od zaburzeń snu, do gastroenterologa , otolaryngologa, neurologa lub dentysty. Wyniki badań dowodzą, że identyfikacja i leczenie podstawowej przyczyny zaburzeń snu mogą pozytywnie wpływać na zachowania pacjenta (Fadini i in., 2015).

źródło: Dr n. ed. Margaret L. Bauman: Zachowania autoagresywne i agresywne w autyzmie – głębsze spojrzenie s. 41, S. M. Edelson, J. B. Johnson, Zachowania autoagresywne w autyzmie…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2018