Czym jest percepcja słuchowa?
Percepcja słuchowa to zdolność do odbierania, rejestrowania i identyfikowania bodźców dźwiękowych z otoczenia. Ich prawidłowe rozpoznawanie i różnicowanie przez dziecko jest podstawą słyszenia mowy, a zatem nabywania przez nie również mowy czynnej, a także umiejętności czytania, które wymaga dźwiękowego odtwarzania słów na podstawie widzianych liter, oraz pisania, gdzie usłyszane w wyrazie dźwięki wyznaczają kolejność ich zapisywania za pomocą liter. Prawidłowo funkcjonujący narząd słuchu umożliwia rozwój percepcji bodźców akustycznych. Ucho ludzkie reaguje na częstotliwości w granicach od 16 Hz do 20 kHz, jednak dla rozumienia mowy najważniejszy jest zakres od 500 HZ do 4 kHz. Zmniejszenie słyszalności w zakresie określonych częstotliwości wysokich, średnich lub niskich) powoduje trudność w odbiorze dźwięków mowy, w których skład wchodzą te częstotliwości, np. jeśli maluch słabiej słyszy dźwięki powyżej 4 kHz, może mieć trudność z różnicowaniem głosek trzech szeregów: szumiącego, ciszącego i syczącego (wszpwn.com.pl).
1. Ćwiczenia percepcji słuchowej
Sensoryczna symfonia (zmysł słuchu i wzroku) zabawy SI, autyzm
Dzięki sprawnemu funkcjonowaniu analizatora słuchowego dziecko spostrzega , zapamiętuje i rozpoznaje dźwięki, wśród których znajdują się i dźwięki mowy.
Poziom rozwoju percepcji słuchowej w zasadniczy sposób decyduje o postępach w rozwoju mowy i nauki czytania. Na czynność spostrzegania słuchowego dźwięków mowy składają się czynności: spostrzeganie i odróżnianie od siebie wypowiadanych oraz zjawisk prozodycznych (miejsce akcentu intonacji zdania , tempa mowy ).
Zaburzenia percepcji słuchowej uwidaczniają się gdy dziecko ma problemy:
- w wyodrębnianiu dźwięków ze struktur złożonych (głosek i sylab ze słów, słów ze zdań), są przyczyną nieporozumienia poleceń lub treści opowiadań oraz niepowodzeń w początkowej nauce czytania ,
- w różnicowaniu dźwięków mowy, może powodować to nieprawidłowe wybrzmiewanie, utrzymywanie się agramatyzmów i błędów w czytaniu ,
- w scalaniu dźwięków w złożone struktury, (występuje w czytaniu),
- w zapamiętywaniu słów, form językowych, wierszyków piosenek ,
- w koncentracji uwagi na bodźcach słuchowych.
Proponowane ćwiczenia percepcji słuchowej: