Na Dzień Jeża – zabawy z jeżami

Reklamy

Pory roku w życiu jeża

Życie jeży, podobnie jak życie innych zwierząt przebiega zgodnie z rytmem zmieniających się pór roku. Każda pora roku to inne zagrożenia i inne tarapaty w jakie wpadają, w każdej porze roku potrzebują nieco innej pomocy.

Jednak jeże nie wiedzą, że istnieją kalendarze i precyzyjnie określone daty, kiedy lato zmienia się w jesień, a jesień w zimę. Dlatego nie wiedzą, że w określonych datach powinny zapaść w hibernację, wybudzić się czy rozpocząć sezon godowy.

Jeśli jeże znają jakiś kalendarz, jest to kalendarz fenologiczny. W tym kalendarzu początek i czas trwania każdej pory roku jest nieco inny, ponieważ zależy od warunków pogodowych. Każdą porę roku można jednak bardzo łatwo rozpoznać po zakwitaniu, owocowaniu lub zrzucaniu liści przez określone gatunki roślin.

W jeżowym kalendarzu, zima rozpoczyna się, kiedy temperatura w kilku kolejnych dniach spada poniżej 0. Jest to specyficzna pora roku, która nie ma roślin, które sygnalizują jej nadejście, w tym czasie wegetacja roślin ustaje. Może trwać od listopada i kończyć się nawet w kwietniu.

Przed nadejściem zimy, jeże zapadają w hibernację. Hibernacja, zwana też snem zimowym jest sposobem, które pozwala jeżom przetrwać okres niskich temperatur i braku pożywienia. W tym czasie nie powinniśmy w ogóle spotkać jeża na dworze. Podczas mrozów, gdy jeż spaceruje na przykład po parku lub między blokami to znak, że coś poszło nie tak i zwierzak potrzebuje pilnej pomocy.

Zakończenie zimy zwiastuje pojawienie się przebiśniegów. Widząc kwitnące przebiśniegi nie cieszmy się jednak, że wiosna za pasem. Mogą kwitnąć już od lutego, kiedy ziemia jest jeszcze zmarznięta, a kwiaty mogą wyglądać spod śniegu.

Kiedy zima zbliża się ku końcowi mogą się pojawiać pierwsze wybudzone z hibernacji jeże. Są to jeże, którym zabrakło zapasów energetycznych. Przyczyną może być to, że jesienią zgromadziły ich zbyt mało lub niefortunnie wybrały zimowe schronienie i zużyły ich więcej. Ponieważ temperatury są ujemne jeże nie są w stanie znaleźć pożywienia, ani wody. Z reguły znalezione zwierzęta są bardzo wyniszczone i odwodnione a ich stan jest bardzo ciężki. Wymagają specjalistycznej pomocy weterynaryjnej i odpowiedniego odżywiania.

Najbardziej znaną rośliną, która oznacza pojawienie się wiosny jest krokus wiosenny. Wkrótce dołączają do nich inne wiosenne kwiaty. Z reguły ma to miejsce na pod koniec marca.

Reklamy

Mniej więcej w tym czasie jeże budzą się z hibernacji i rozpoczynają normalną aktywność. Intensywnie poszukują pożywienia i wody, żeby nadrobić zimowe zaległości. Wkrótce też rozpoczynają okres godowy. Samce dziarskim krokiem przemierzają duże odległości w poszukiwaniu samic, a samice przebierają w kawalerach.

Wiosna to również czas kiedy rozpoczynają się również prace ogrodnicze i porządkowe – usuwanie pozostałości po zimie, sprzątanie śmietników, pierwsze w sezonie koszenia traw. W niektórych miejscach, choć jest to zabronione – wypalane są trawy i nieużytki. Wszystkie te działania mogą stanowić zagrożenia dla jeży. Podczas ich wykonywania należy pamiętać, że niepozornie wyglądająca kupka liści i trawy lub stos gałęzi może być jeżowym gniazdem. Przed wykaszaniem ogrodowych zakamarków należy sprawdzić czy nie ukryło się tam jakieś zwierzę.

Reklamy

Przejście wiosny w lato wyznacza nie tylko kwitnienie ale także owocowanie roślin. Sygnałem, że wiosna nieubłaganie się kończy i przechodzi we wczesne lato jest kwitnienie czarnego bzu i robinii akacjowej. Świeża, jasna zieleń drzew i krzewów stopniowo ciemnieje i nabiera nasyconego, zielonego koloru. To czas truskawek i czereśni. Wczesne lato rozpoczyna się najwcześniej w połowie maja a najpóźniej w połowie czerwca.

Lato rozpoczyna kwitnienie lipy drobnolistnej, które rozpoczyna się pod koniec czerwca. Jego koniec wyznaczy pojawienie się owoców czarnego bzu i jarzębiny.

Wiosna i lato to czas kiedy na świat przychodzą jeżątka, a jeżowe mamy są całkowicie pochłonięte ich odchowywaniem. Karmienie i toaleta młodych zabierają sporo czasu, więc jeżyce mają go mniej na zdobywanie pożywienia. Dlatego nie powinno nas dziwić, kiedy spotkamy zaaferowanego jeża w trakcie dnia.

W tym czasie do ośrodków rehabilitacji zwierząt trafiają osierocone jeżątka, które w różny sposób straciły mamę. Dlatego powinniśmy być szczególnie ostrożni przy prowadzeniu prac ogrodowych czy spacerów z psami. Jeśli spotkamy jeża i uznamy, że powinniśmy mu pomóc – pierwszą rzeczą jaką musimy sprawdzić, jest to czy jeż nie jest karmiącą matką.

Nie przenosimy pochopnie dorosłych jeży z miejsc, które uznajemy za niebezpieczne. Jeśli jeż nie znajduje się na środku ruchliwej drogi, a przeszukuje zarośla w międzyblokowej alejce – zostawmy go w spokoju.
W przypadku, gdy napotkany jeż rzeczywiście potrzebuje pomocy, bo na przykład jest ranny – sprawdzamy czy jest samicą. Jeśli tak musimy również przeszukać okolicę w poszukiwaniu gniazda z maluchami.

Czas kiedy pojawiają się owoce kasztanowca zwyczajnego, to znak że rozpoczyna się jesień, która potrwa do listopada, a nawet początków grudnia. Jej koniec wyznaczy całkowite opadnięcie liści buka i brzozy.

W tym czasie jeże intensywnie żerują i przygotowują się do hibernacji. Zagrażają im późnojesienne porządki w parkach i ogrodach. Usuwanie opadłych liści i gałązek pozbawia je materiału do budowy gniazd hibernacyjnych.

Późną jesienią można im pomóc wystawiając miseczki z karmą. Dostępność pożywienia nie ma wpływu na proces zapadania w hibernację, a pomaga zgromadzić zapasy niezbędne do zimowej hibernacji. (źródło: primum.org).

Pobieralnia tapet z jeżem

Reklamy

Co wiem o jeżu?

Temat tygodnia: Przygotowanie zwierząt do zimy

Temat zajęcia: „Co wiem o jeżu?”– rozmowa z dzieckiem na podstawie ilustracji i wiersza B. Formy pt. „Jeż”.

Cele:

poszerzenie wiadomości na temat jeża (wygląd jeża, jego sposób poruszania się, odżywiania, przygotowanie się do zimy)

doskonalenie umiejętności słuchania ze zrozumieniem

Rodzic odczytuje zagadkę:

Krótkie nóżki, długi ryjek,
ostre kolce ciało kryją.
Ach, cóż to za dziwny zwierz?
Czy już wiesz? To jest mały…….(jeż)

Dziecko rozwiązuje zagadkę.

Rozmowa kierowana na podstawie wiersza B. Formy pt. „Jeż” i ilustracji.

jeż-na-trawie.jpg

Rodzic odczytuje wiersz:

Czy ktoś wierzy, czy nie wierzy,

jestem sobie mały jeżyk.

Bardzo ostre igły moje,

więc nikogo się nie boję.

Często w cieniu sobie siedzę,

jem szkodniki, spulchniam glebę.

Jeżyk bardzo dobrze słyszy,

W nocy umie łowić myszy.

Gdy nadciąga groźna zima,

smacznie w norce spać zaczynam.

Pod pierzyną z suchych liści

pewnie mi się lato przyśni.

– Opowiedz jak wygląda jeż. (pokazujemy dziecku ilustrację).

– Po co jeżowi są kolce?

– Co lubi jeść jeż?

– Jak jeż spędza zimę?

Ciekawostki z życia jeża – zabawa dydaktyczna. Rodzic rozcina kartkę z narysowanym jeżem na 4 części i układa je pomieszane na stole (z drugiej strony jest cyferka, która oznacza jaką ciekawostkę na temat jeża ma przeczytać rodzic). Dziecko wybiera dowolną część kartki i próbuje odczytać cyfrę np.1 – rodzic odczytuje ciekawostkę, dziecko wybiera następny fragment kartki – rodzic odczytuje kolejną ciekawostkę itd.

1 – Kolce jeża są prążkowane przemiennie biało i czarno. U młodych jeży zaraz po urodzeniu są miękkie i twardnieją z wiekiem.

2 – Wydłużony pysk jest zaopatrzony w ostre zęby, za pomocą których jeż radzi sobie nie tylko z dżdżownicami, ale również potrafi upolować węże. Oprócz tego jeże jedzą ślimaki, owady, jaja ptaków, małe płazy. Jeże nie jedzą jabłek!

3 – Jeż prowadzi nocny tryb życia. Zaniepokojony zwija się w kulkę i wydaje charakterystyczne dźwięki (posapywanie); broni się przed drapieżnikami dzięki kolcom; podczas próby dotknięcia jeż zaczyna się trząść- ma to na celu ugodzenie drapieżnika kolcami.

4 – Jeże zapadają w sen zimowy. Gdy temperatura za oknem jest równa 10 stopniom Celsjusza ssaki te, zapadają w sen zimowy, stają się otępiałe. Ich domem są malutkie norki, w których panuje stała temperatura, dzięki czemu bez problemu mogą przetrwać tam trudne warunki atmosferyczne panujące w zimie.

Zabawa ruchowa „Spacer jeży” – dzieci poruszają się na czworakach , naśladując zachowanie jeża, pofukują, drapią łapkami, na hasło „Jastrząb” siadają na piętach i chowają głowę, tworzą łuk z wygiętych pleców.

II zajęcie

Temat: „Jeż” – lepienie z masy solnej.

Cele:

ćwiczenie małej motoryki

utrwalenie wiadomości na temat jeża, doskonalenie umiejętności odpowiadania na pytania całym zdaniem.

1. „Wywiad z panem jeżem” – zabawa dydaktyczna w formie mowy dialogowej. Dziecko jest jeżem, rodzic reporterem. Dziecku można przygotować emblemat jeżyka, rodzic trzyma w ręku mikrofon (zabawkę lub dezodorant) i przeprowadza wywiad z „panem jeżem”. Rodzic zadaje pytania, dziecko odpowiada.

– Panie jeżu, po co potrzebne są panu kolce?

– Kiedy wyrusza pan na polowanie?

– Co pan lubi jeść najbardziej?

– Jak spędza pan zimę?

Rodzic: dziękuję za wywiad, życzę miłych snów.

„Jeż” – lepienie z masy solnej.

Przygotowanie masy solnej: 1 szklanka mąki, 1 szklanka soli, 1 łyżka oleju, około pół szklanki wody. Wymieszać mąkę, sól i olej, stopniowo dolewać wodę i ugniatać masę. Masa ma być elastyczna (w razie potrzeby dolać wody albo dosypać mąki).

Z masy solnej dziecko formuje kształt jeża, oczy i nosek można zrobić z ziaren pieprzu, kolce z pestek dyni lub słonecznika, ewentualnie z zapałek. Można zrobić całą rodzinę jeży. Miłej zabawy! (źródło: http://www.ps64.pl).