Uczenie płynności

Strategie nauczania płynności stworzono po to, aby zwiększać dokładność i szybkość wykonywania określonych zadań.

„Przykład: dziecko potrafi powiedzieć jak ma na imię 10 sekund po usłyszeniu pytania, a osoba, która je zadała, traci w tym czasie cierpliwość. Należy więc rozwinąć umiejętność dziecka tak,  by odpowiadała szybciej i mogło z powodzeniem nawiązywać znajomości.

Płynność wykonywania danej płynności oznacza, że dziecko potrafi działać dokładnie i szybko. Osiągnęło więc 1) odpowiedni poziom przyswojenia płynności; 2) zdolność skupienia – potrafi dobrze wykonywać zadanie przez określony czas i 3) zdolność zastosowania czynności – potrafi łączyć elementy zachowania, aby wykorzystać je podczas zdobywania trudniejszych umiejętności.

Przykład: powtarzanie kolorów kółek ustawionych w wielu rzędach, od lewej do prawej i z góry na dół, to wczesne ćwiczenie przygotowujące do nauki czytania. Wskazywanie losowo kolorów do nazwania rozwija zdolność do współdzielenia uwagi.

Uczenie płynności

• Wybierz określoną umiejętność, którą dziecko ma zdobyć. „Uczenie matematyki” jest ogólne; „uczenie liczb pierwszych” jest konieczne.
• Zdefiniuj cel. Na początku możesz chcieć nauczyć dziecko rozpoznawać liczby pierwsze z przedziału od 1 do 20.
• Ucz dziecko bez pośpiechu, stosując strategie, o których wiesz, że są skuteczne w jego przypadku.
• Określ docelową szybkość, która będzie oznaką płynności. Kiedy dziecko zdobędzie daną umiejętność, ustal pożądany czas odpowiedzi lub wykonania czynności, aby pomóc mu w jej przyswojeniu, zachowaniu skupienia i stosowaniu danej czynności. Nie ma żadnych norm odnoszących się do czasu wykonywania zadań; wszystko zależy od ucznia i może się zmieniać. Osiąganie płynności podczas ćwiczenia zazwyczaj powinno trwać krótko (np. dziecko udziela innej odpowiedzi na sekundę przez 15 do 30 sekund). W przypadku umiejętności matematycznych norma może się mieścić w przedziale od 80 do 100 cyfr na minutę. Zadania wymagające bardziej złożonego przetwarzania informacji, takie jak czytanie, również można mierzyć liczbą znaków odczytanych w ciągu minuty.
• Krótszy czas ćwiczenia płynności pozwala osiągnąć lepsze efekty. W niektórych przypadkach osiągnięcie płynności w czasie 10 sekund okazuje się skuteczniejsze niż ćwiczenie przez pół minuty, niezależnie od tego, ile razy dana czynność jest powtarzana. Nie zamęczaj ucznia niepotrzebną liczbą lub czasem ćwiczeń z płynności.

Najpierw…, a potem…, a nie jeśli…, to…”

Formułując polecenia, mów raczej o kolejności, w jakiej zadania mają być wykonane, a nie o tym, że warunkiem rozpoczęcia drugiej czynności jest zakończenie pierwszej.

Przykład: powiedz: „Najpierw odłóżmy farby (lub rozwiążemy zadania matematyczne), a potem pójdziemy na plac zabaw”, a nie: „jeśli posprzątasz, to będziesz mógł wyjść na przerwę”. Polecenia sformułowane według schematu „najpierw…, potem…” sugerują sekwencyjność zadań i odwołują się do logiki myślenia dzieci z autyzmem lub zespołem Aspergera. Konstrukcje typu „jeśli…, to…”. implikują, że cel można osiągnąć po spełnieniu określonego warunku, co często powoduje niepotrzebny stres podczas wykonywania czynności.

Widzenie czasu

Dla dzieci, które myślą obrazami, pojęcie czasu może być mgliste. Dając dziecku narzędzie do odmierzania czasu, łatwo i skutecznie sprawisz, że zawsze będzie widziało, kiedy dana czynność lub dane zadanie się kończy. Może to być kuchenny minutnik, stoper lub zegarek na rękę z budzikiem. W klasie i w domu wypróbuj urządzenie o nazwie Time Timer. Ogólna zasada jego działania jest podobna jak w przypadku minutnika kuchennego, ale upływ czasu jest przedstawiony graficznie w formie czerwonego koła, które się zmniejsza. (Można dodać dźwięk). Mówiąc dziecku: „Pójdziemy do biblioteki, kiedy czerwone koło zniknie”, przerwiesz serię nerwowych pytań i dasz mu pełną niezależność w zakresie monitorowania i zarządzania jego własnym czasem. Dostępne są także zegarki na rękę i zegary komputerowe o podobnej szacie graficznej z czerwonym kołem (https://www.timetimer.com)” (Nothbohm, Zysk, 2016).

źródło: „E. Notbohm, V. Zysk: „1001 porad dla rodziców i terapeutów dzieci z autyzmem i zespołem Aspergera”, WUJ, Kraków 2016