Zasady pracy z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną
Uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym uczęszczający do szkoły ogólnodostępnej uczestniczy w zajęciach z klasą, realizując kształcenie na podstawie IPET. Organizacja jego nauczania oparta jest na odrębnej podstawie programowej (podstawa programowa kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym) oraz odrębnym ramowym planie nauczania (ramowy plan nauczania dla szkoły specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym). Nauczyciel prowadzący zajęcia w klasie realizuje więc równolegle dwie podstawy programowy związane z dwoma ramowymi planami nauczania.
Na przykład uczeń z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym nie realizuje zajęć informatycznych, ale w nich uczestniczy z całą klasą i realizuje treści z zajęć go obowiązujących (np. rozwijających komunikowanie się). Uczeń jest „przypisany” do konkretnej klasy, wobec czego w dzienniku lekcyjnym odnotowuje się jego obecność na zajęciach edukacyjnych.
W związku z tym, że w dzienniku nie ma miejsca na dodatkowe wpisy odzwierciedlające, co dziecko robiło danego dnia, to zazwyczaj dołącza się do niego dodatkowy dziennik (np. do zajęć pozalekcyjnych) lub po prostu zwykły zeszyt i tam dokonuje się odpowiednich zapisów. Uczniowie z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym i znacznym otrzymują wyłącznie oceny opisowe na wszystkich etapach kształcenia, zarówno z zachowania, jak i zajęć edukacyjnych.
Zasady pracy z uczniami z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym:
- realizowanie funkcji dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych w sposób integralny;
- dostosowanie celów, form i metod pracy do specyfiki indywidualnych potrzeb dziecka według zasad opisanych przez współczesne teorie nauczania oraz na podstawie doświadczeń nauczycieli praktyków;
- nauczanie i wychowanie całościowe, sytuacyjne, zintegrowane, oparte na wielozmysłowym poznawaniu otaczającej rzeczywistości; (ćwiczenia i zabawy SI)
- priorytetowe traktowanie rozwijania kompetencji osobistych, komunikacyjnych i społecznych dziecka, które pozwala na przyszłe, w miarę samodzielne, godne i wartościowe życie w dorosłości, w maksymalnej integracji z innymi członkami społeczeństwa;
- dostosowanie wszelkich podejmowanych działań do możliwości psychofizycznych ucznia;
- wspieranie aktywności ucznia i jego uczestnictwa w różnych zajęciach i czynnościach;
- uwzględnianie indywidualnego tempa rozwoju, kompetencji komunikacyjnych, zainteresowań, uzdolnień i mocnych stron ucznia;
- elastyczne planowanie zajęć dostosowanych do aktualnego stanu emocjonalnego i zainteresowań ucznia (możliwe jest jego czasowe uczestniczenie w zajęciach innego zespołu klasowego lub w zajęciach rewalidacyjnych);
- dostosowanie czasu zajęć i przerw do możliwości i potrzeb ucznia;
- wzmacnianie pozytywne wszelkich, nawet niewielkich postępów; brak postępów nie powinien podlegać wartościowaniu negatywnemu;
- zapewnienie uczniowi możliwości włączenia się w życie społeczności lokalnej oraz integracji z rówieśnikami;
- taka organizacja działalności szkoły, która wspierałaby aktywność ucznia i likwidowała bariery utrudniające jego funkcjonowanie oraz przygotowała środowisko lokalne do przyjęcia i zaakceptowania go i udzielania mu wsparcia;
- ścisła współpraca z rodziną ucznia, włączanie jej w działalność prowadzoną na terenie szkoły, a także, w miarę możliwości, kontynuacja przez rodziców niektórych elementów tej działalności w domu i wspólna realizacja priorytetowych celów w edukacji ich dziecka.
Uczniowie niepełnosprawni intelektualnie w stopniu lekkim, umiarkowanym lub znacznym w szkole ogólnodostępnej
źródło: K. Słupek, Uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi…, HARMONIA, Gdańsk 2018
