Zmysły dziecka u którego zdiagnozowano autyzm stanowią zagadkę nie tylko dla rodziców ale i dla lekarzy, którzy na próżno próbują znaleźć receptę na niedowrażliwość lub nadwrażliwość. To że możemy opisać problem zaburzeń integracji sensorycznej  – nie znaczy, że jest on do końca przebadany.

Istnieją charakterystyczne objawy, które mogą szybko doprowadzić do diagnozy. Czasami wystarczy uważnie się przyglądać, bo żadne testy nie zastąpią wnikliwej obserwacji. W skrajnych przypadkach ani obserwacja ani testy nie kończą się właściwymi wnioskami.

Jednak znajomość charakterystycznych cech dziecka z autyzmem pozwolą nauczycielom swobodniej prowadzić zajęcia w szkole zamiast tracić czas na doszukiwanie się niedociągnięć u rodziców m. in. w sferze wychowania.

Matt Winter ucząc dzieci z ASD i aby ułatwić nauczycielom pracę z nimi streścił swoje obserwacje w kilkadziesiąt praktycznych punktów.”

Strona fizyczna/zmysły dzieci z ASD:

Niezdarność motoryczna

  • Często ma niezwykły sposób chodzenia.
  • Często ma trudności zadaniami, które wymagają subtelnych umiejętności motorycznych (np. wiązanie sznurowadeł).
  • Często niewyraźnie pisze.
  • Sporty związane z piłką i aktywności związane z utrzymaniem równowagi mogą być dla niego trudne.
  • W okresie dorastania niezdarność motoryczna może stawać się bardziej wyraźna.
  • Ma skłonność do odrzucania sportów związanych z rywalizacją drużynową, ze względu na to, że są dla niego trudne.

Rytm

  • Może fantastycznie chwytać rytm, kiedy gra sam.
  • Utrzymywanie rytmu z innymi może być dla niego bardzo trudne.
  • Rytm jest dla niego czymś, co daje poczucie dużego komfortu, ale jednocześnie jest bardzo frustrujący.

Wrażliwość sensoryczna

  • Często jest znacznie bardziej wrażliwe niż inne dzieci na bodźce zmysłowe.
  • Niektóre zapachy, dźwięki, światła lub smaki mogą być dla niego tak nieprzyjemne, że graniczą z torturą.
  • Może się czuć fizycznie chore, kiedy poczuje jakiś zapach, lub odczuwać prawdziwy fizyczny ból, kiedy się go dotknie.

Bodźce wizualne

  • Jasne światło może być nie do zniesienia. Migające światło może być nie do zniesienia.
  • Niektóre światła mogą je fascynować.
  • Czytanie niektórych tekstów może być dla niego fizycznie nieprzyjemne.
  • Może nie lubić, kiedy się na nie patrzy; jedno z takich dzieci powiedziało kiedyś: „Czuję się tak jakby ten ktoś widział mnie w środku”.

Bodźce słuchowe

  • Wysokie tony, nagły lub głośny hałas może być dla niego albo nie do zniesienia, albo bardzo je rozpraszać.
  • Może coś słyszeć zanim usłyszą to inni.
  • Może słyszeć rzeczy, których inni albo nie słyszą, albo nie zauważają, np. dźwięk elektrycznego światła.

Bodźce dotykowe

  • Może intensywnie nie znosić dotyku niektórych materiałów, szczególnie w ubraniu.
  • Dotyk metek na ubraniu może być dla niego bardzo nieprzyjemny lub bolesny.
  • Może być bardzo wrażliwe na niewygodne ubrania.

Bodźce węchowe

  • Silne zapachy, zwłaszcza perfumy, mogą być dla niego porażające.
  • Często poczuje coś jako pierwsze.
  • Może intensywnie nie lubić niektórych zapachów.

Słaby zmysł przestrzeni

  • Potrzebuje wiele wizualnych wskazówek, pomagających znaleźć kierunek.
  • U niektórych dzieci z Zespołem Aspergera może rozwinąć się znakomita pamięć długoterminowa w odniesieniu do konkretnego miejsca, jeśli już raz ustali się wskazówki. Będzie ono potrzebowało jakiejś jednej wizyty, zapoznającej je z danym miejscem i będzie potrafiło je natychmiast je odnaleźć następnym razem.

Kłopoty z koordynacją bilateralną

  • Harmonijne ruchy obu stron ciała mogą być dla niego trudne.
  • W wyniku tego pisanie i zabawy z piłką mogą być dla niego trudne.

Trudności z percepcją wizualną

  • Może być mu trudno odróżnić przedmiot od tła.
  • Ma trudności w ocenie bliskości przedmiotu.
  • Ma trudności w rozpoznawaniu różnic w przedmiotach podobnych.
  • Może być mu ogromnie trudno patrzeć na kogoś i jednocześnie mówić, gdyż ma zbyt wiele informacji wizualnych i słuchowych do przetworzenia w tym samym czasie.
  • Może mieć trudności w schodzeniu ze schodów, ze względu na dezorientację wizualną.

Problemy z percepcją słuchową

  • Oddzielenie dźwięku (na przykład głosu nauczyciela) od hałasu w tle może być dla niego trudne.
  • Interpretowanie wyrazów, jako posiadającego znaczenie języka, może być dla niego trudne.
  • Zrozumienie tego, co się mówi, jeżeli istnieją jakieś konkurencyjne hałasy, może być dla niego trudne.

Wysoki próg bólu

  • Może sprawiać wrażenie, że nie odczuwa niskiego poziomu bólu.
  • Może wyrażać ból przez zachowanie. Np. jeśli dziecko boli brzuch, zamiast trzymać się za niego i skarg, że boli, tak jak to robią inne dzieci, dziecko z Z.A. może być bardzo poirytowane i niechętne do współpracy, jeśli będziesz chciał nawiązać z nim kontakt.
  • Może być zbyt wrażliwe, albo za mało wrażliwe na temperaturę” (Winter, 2011).

źródło: Matt Winter: „Zespół Aspergera co nauczyciel wiedzieć powinien”, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2011

 

 

 

Advertisements