Autystyczne zabawy domowe – umiejętności społeczne
Autystyczne zabawy domowe mają na celu uświadomienie dzieciom konieczności i celu wykonywania prac związanych z praniem, układaniem, sortowaniem i chowaniem rzeczy, ale nie tylko. Wykonywanie ustalonych zadań wpływa korzystnie na:
- Siłę mięśni i koordynację – te czynności wymagają użycia siły mięśni.
- Nowe pojęcia – dzięki tym zabawom dziecko poznaje takie pojęcia, jak taki sam, różny, duży, mały.
- Koordynację w zakresie motoryki dużej – składanie i noszenie prania wymaga sprawnej motoryki dużej.
- Koordynacja w zakresie motoryki małej – do zwijania skarpet i zapinania guzików podczas składania wypranych rzeczy potrzebne są umiejętności w zakresie motoryki małej.
- Umiejętność rozpoznawania – podczas tych zabaw dziecko musi się nauczyć rozpoznawać, dopasowywać i kategoryzować informacje.
- Bodziec sensoryczny – zabawy z praniem to świetna okazja do dotykania różnych faktur, rozwijania świadomości własnego ciała, gdy dziecko się przebiera, i ćwiczenia zmysłu równowagi oraz układu proprioceptywnego, na przykład kiedy niesie kosz pełen prania.
Trening umiejętności społecznych dziecka powinien zaczynać i kończyć się w domu. Czynności wyuczone w domu, dziecko „wynosi” na zewnątrz. W taki sposób nabiera pewności siebie i podejmuje nowe wyzwania. Nauczmy się pozytywnie motywować nasze pociechy a przede wszystkim nie krytykujmy. Ważne jest tłumaczenie dzieciom, dlaczego wykonujemy daną pracę. Autystyczne dzieci lubią „widzieć” cel.
Rekwizyty: pranie
Sposób zabawy:
Z poniższych pozycji można wybrać jedną lub kilka jednocześnie. Ponieważ pranie robi się bardzo często, podane warianty można wprowadzać przez kilka miesięcy.
- Sortowanie: Niech dziecko posortuje pranie (czyste lub brudne) według następujących kategorii: jasne i ciemne; duże i małe; moje i twoje; koszule, spodnie, piżamy i skarpety.
- Faktury: Bawcie się fakturami, to mięciutki sweterek a to szorstki stary ręcznik – to jest wełna – to jest frota, niech każdy zakłada „śmieszne ubrania” albo zakładajcie ubrania kogoś innego (ja – twoje, ty – moje).
- Zapytaj: Dlaczego to nie pasuje?. Zachęć dziecko do założenia ulubionej koszuli dorosłego. Kto jest większy/mniejszy, wyższy/niższy?.
- Porównuj rozmiary dłoni, stóp i długość nóg dorosłego i dziecka.
- Niech dziecko wykonuje jedno- bądź dwustopniowe polecenia z elementami opisowymi, na przykład złóż niebieskie ręczniki i włóż je do szafy albo znajdź długą białą skarpetę taty i swoją krótką zieloną.
- Można również układać rzeczy na dziecku (bez przykrywania głowy) lub zasypać je skarpetkami czy koszulkami.
- Niech dziecko zamknie oczy, włoży rękę do kosza z praniem i wyciągnie jakąś część garderoby, a następnie ją opisze lub spróbuje zgadnąć, co to jest lub do kogo należy.
- Po zakończeniu prania dziecko może pomagać w dzieleniu ubrań w zależności od tego, do kogo należą, albo szukać skarpet do pary.
- Niech dziecko spróbuje składać ubrania albo zwijać skarpety, najpierw trzeba mu w tym pomóc, żeby zrozumiało, jak należy to robić.
- Niech dziecko przed lustrem przymierza różne ubrania. Możesz też to sfilmować.
- Połóż dwa różne kolory lub rozmiary skarpetek obok siebie i spytaj: Czy są takie same czy różne?
Nagrodą dla maluchów może być przejażdżka w koszu na pranie. Niech dziecko ostrożnie w nim usiądzie, a ty zacznij pchać lub ciągnąć kosz po podłodze. Możecie wymyślić własne zabawy domowe… Możecie w tym celu przenieść się do kuchni… (Delaney, 2016).
źródło: T. Delaney, 101 ćwiczeń, gier i zabaw dla dzieci z autyzmem…, Harmonia Universalis, Gdańsk 2016
