Techniki relaksacyjne mają charakter uniwersalny, są jednak nieco inne dla różnych grup wiekowych, dostosowuje się je do specyfiki osób, które poddane są relaksacji, zmieniając niektóre elementy, szczegóły, np. rodzaj ćwiczeń, tematykę opowiadań, podkład muzyczny
Świat współczesny nie oszczędza w swym szaleńczym tempie ani dorosłych ani dzieci. Zarówno jedni, jak i drudzy pełni są lęków, obaw, niezaspokojonych potrzeb wywołujących różnorodne napięcia. B. Kaja na podstawie wcześniejszych opracowań rozróżnia napięcia fizjologiczne mające swe źródło w lękach i niepokojach oraz napięcia pochodzące z niezaspokojonych potrzeb psychicznych. Wiemy doskonale, że dzieci szczególnie podatne są na wszelkiego rodzaju czynniki stresogenne, zwłaszcza te dzieci, które odstają nieco od „standardów i norm zafundowanych im przez dorosłych”. Szkoła często stawia im wymagania przekraczające ich możliwości. W rodzinach również nie zawsze dostają to, czego potrzebują. Dorośli zasklepieni w swym skomplikowanym świecie czasem zupełnie nieświadomie krzywdzą swe pociechy. Rówieśnicy coraz częściej bywają źródłem lęku, strachu, agresji, negatywnych emocji.
Uczenie dzieci ćwiczeń zmniejszających stan napięcia psychicznego odprężających, poprawiających nastrój wydaje się być szczególnie pożyteczne, potrzebne, ważne. Relaks obniża naszą aktywność, zwalnia napięcie mięśni, w efekcie przywraca stan równowagi emocjonalnej, uspokaja, wycisza. Za B. Kają przytoczę tutaj krótką charakterystykę technik stosowanych w relaksacji dzieci. Są to technika Jacobsona oraz Wintreberta i Polender.
Technika Jacobsona
Technika Jacobsona opiera się na szeregu ruchów kończynami, tułowiem, twarzą w celu napinania i rozluźniania kolejnych grup mięśni. Początkowo ważne jest odczucie tej różnicy, wrażeń płynących z mięśnia napiętego i rozluźnionego. Autor techniki zakłada, że po serii systematycznie, codziennie wykonywanych ćwiczeń rozwija się umiejętność automatycznego odprężania mięśni. Poza tym podkreśla, że relaksacja rozprzestrzenia się. Potocznym językiem mówiąc, jest zaraźliwa. My sami rozluźniamy mięśnie, które kontrolujemy a stan relaksu rozprzestrzenia się na mięśnie będące poza naszą kontrolą: mięśnie żołądka itp. Pierwszy etap pracy tą techniką to opanowanie mechanicznego odprężenia mięśni. Początkowo wprowadza się celowe ruchy wymagające przeplatania dwóch stanów: napięcia i rozluźniania się tak jak w zabawie w słabego i silnego.
Odczucie wrażeń płynących z mięśnia rozluźnionego i napiętego jest szczególnie ważne dla dzieci nadpobudliwych, które większość czasu mają mięśnie wręcz skrajnie napięte. Dla młodszych dzieci prowadzący zajęcia może wprowadzać postaci z bajek. Początkowo ćwiczenia prowadzi się w pozycji leżącej, później siedzącej.
Najpierw napina się i rozluźnia ramiona, dłonie, nogi, brzuch, kark, twarz, w tym czoło, powieki, szczęki, wargi. Zestaw składa się z dwunastu ćwiczeń obejmujących kolejne partie mięśniowe. Metoda Jacobsona wyklucza stosowanie autosugestii, czyli nakazów typu: twoje ręce są ciężkie.
Relaksacja Wintreberta
Relaksacja Wintreberta opracowana została dla dzieci w wieku szkolnym. Jej istotą jest wykonywanie ruchów biernych przez relaksatora na pacjencie leżącym na plecach z nogami wyprostowanymi i rękami ułożonymi wzdłuż tułowia. Oczy pacjenta są zamknięte. Relaksację prowadzi się w pokoju przyciemnionym, odizolowanym, na dywanie lub kocu.
Relaksator sam wykonuje ruchy dziecka, wcześniej instruuje i wyjaśnia, jakie są jego oczekiwania. Relaksator jak masażysta „pracuje nad ciałem pacjenta”. Wykonuje kolejno ruchy bierne przedramienia, ramienia, barku, ręki dominującej, szyi, i twarzy, czoła, ust, nogi, stopy, podudzia, stawu biodrowego. Wyróżnia się następujące ruchy: obroty, krążenia, huśtanie, opuszczanie bierne. Po przeprowadzeniu serii ćwiczeń zaleca się leżenie w całkowitym bezruchu z zamkniętymi oczyma przez jedną do dwóch minut. Na koniec na polecenie relaksatora dziecko wykonuje ruchy czynno-bierne. Czynne unoszenie i bierne, bezwładne opuszczanie poszczególnych odcinków kończyn. Jest to etap, gdy dziecko uczy się samodzielnego rozluźniania napięcia mięśni i hamowania lub pobudzania przejawów swojej aktywności ruchowej. Zwolnienia napięcia mięśniowego powoduje zwolnienie napięcia psychicznego. Innowacje metody Wintreberta wprowadzają do relaksacji czynno-biernej muzykę oraz element odpoczynku przy muzyce i przyjemnych wyobrażeniach.
Metoda Polender
Odmienną technikę relaksacyjną adaptującą trening autogenny opracowany przez Schultza dla relaksacji dzieci w wieku przedszkolnym zaproponowała A. Polander. Metoda Szultza zakłada stosowanie autosugestii oraz wyzwalanie w sobie reakcji odprężenia i koncentracji. W wersji treningu autogennego A. Polender dzieci słuchają opowiadania terapeuty, identyfikują się z bohaterami opowieści oraz wykonują wszystkie polecenia treningu odprężającego. Całość wzbogacona zostaje podkładem muzycznym.
Przedstawione techniki relaksacyjne różnią się od siebie zasadniczo zarówno podbudową teoretyczną, jak i częścią praktyczną, doskonale jednak mogą wspomagać rozwój dzieci, w szczególności tych z deficytami rozwojowymi, nadpobudliwych oraz niepełnosprawnych intelektualnie. Praca wzbogacona o techniki relaksacyjne jest ciekawsza, bogatsza, a co najważniejsze skuteczniejsza.
Relaksacja musi być nieodzownym elementem pracy z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualnie, ponieważ mają one słabą koncentrację, szybko się męczą często są nadpobudliwe” (Kaja B, 2001).
Kaja B.: „Zarys terapii dziecka, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz 2001
- Zajęcia rewalidacyjne dla ucznia ze spektrum autyzmu
- Bawimy się razem – zajęcia rewalidacyjne dla uczniów ze spektrum autyzmu
- Uczeń z niedosłuchem – program rewalidacji indywidualnej
- Pojęcia ilościowe – Rozwój umiejętności szkolnych w spektrum autyzmu – scenariusz zajęć
- Przykładowy program terapii pedagogicznej dla ucznia z ASD – poziom poznawczy
- Zajęcia rewalidacyjne – spektrum autyzmu i zaburzenia pokrewne
- Układanie w logiczny ciąg – spektrum autyzmu
- Ćwiczenia percepcji słuchowej – pomysły na zajęcia rewalidacyjne dla dzieci ze spektrum autyzmu
- Przykładowa ocena pracy rewalidacyjnej
- Depresja i nawykowe wyrażenia w autyzmie – zajęcia
- Przykładowe sprawozdanie z zajęć rewalidacyjnych
- Pada śnieg – zabawa relaksacyjna
- Narzędzia relaksacyjne w spektrum autyzmu
- Zabawy i ćwiczenia relaksacyjne
- Relaksujący kot – zabawa grupowa / scenariusz
- Sposób na relaks w ZA
- Techniki relaksacyjne
#arkusz #ASD #Asperger #AspieZaklinaczka #autyzm #dostosowanie #edukacja #emocje #grupa #IPET #komunikacja #lekcja #logopedia #metody #MikiLittleAspie #motoryka #mowa #pedagog #percepcja #program #przedszkolak #przedszkole #psycholog #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #terapia #uczeń #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #wskazówki #ZA #zabawa #zaburzenia #zajęcia #ZespółAspergera #zmysły #ćwiczenia Autyzm
autyzmwszkole.com 