Dzień Bezpiecznego Komputera obchodzimy 12 października. Dzień Bezpiecznego Komputera został zainicjowany 12 października 2004 roku w celu propagowania wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa informatycznego oraz metod zapobiegania zagrożeniom w Internecie.
TEMAT | Jak bezpiecznie korzystać z komputera? |
CELE | Zapoznanie dzieci z zagrożeniami związanymi z korzystaniem z komputera, Ustalenie zasad bezpiecznego korzystania z internetu, Zachęcanie uczniów do bezpiecznego korzystania z internetu. |
METODY | Praca indywidualna, w małych zespołach i z całą grupą, praca w kręgu, dyskusja i zabawy. |
POTRZEBNE MATERIAŁY | markery, długopisy i kredki, kartki A4 i B1. |
Przygotowanie
Z okazji Dnia Bezpiecznego Komputera, który jest obchodzony 12 października warto przeprowadzić z uczniami zajęcia poświęcone zagrożeniom związanym z korzystaniem z komputera i zasadom bezpiecznego korzystania z internetu. Przedstawiony scenariusz ma przede wszystkim zachęcić dzieci do kształtowania w sobie rozważnej i odpowiedzialnej postawy użytkownika komputera.
Prowadzący powinien się upewnić, że dzieci mają wystarczające umiejętności do realizacji tego tematu. To może być dobry moment na przegląd treści poruszonych na wcześniejszych spotkaniach / materiału zrealizowanego podczas wcześniejszych spotkań, aby właściwie przygotować dzieci do przyswojenia nowych informacji. Podczas wybierania materiałów i zasobów uzupełniających scenariusz lekcji (np. książek, filmów) należy spojrzeć na nie z perspektywy dzieci. Znajdź materiały, które wzbogacą zajęcia i sprawią, że nawiążesz lepszą komunikację z uczestnikami.
Po wybraniu materiałów i upewnieniu się, że docelowa grupa będzie w stanie zrozumieć treść lekcji, można zorganizować miejsce zajęć i usadzić wszystkich uczestników w kręgu. Postaw w widocznym i łatwo dostępnym dla siebie miejscu tablicę z przymocowaną kartką B1 oraz markerem i rozpocznij zajęcia.
Wprowadzenie
Prowadzący wita uczestników i przeprowadza tzw. rundkę. Każdy odpowiada na pytania: Jak się dzisiaj czujesz? Co wydarzyło się u ciebie w ostatnim tygodniu? Następnie nauczyciel wprowadza dzieci do tematu i następuje burza mózgów na temat tego, do czego można wykorzystać internet. Można zauważyć, że przydaje się on do nauki, rozrywki, zakupów, szukania informacji, utrzymywania relacji i poznawania świata.
Komunikacja Anonimowa
Prowadzący dzieli dzieci na czteroosobowe grupy. Każda grupa otrzymuje kartkę A4 i losuje temat rozmowy. Może to być dialog o domowym zwierzaku, ulubionej grze komputerowej lub o wymarzonych urodzinach.
Nauczyciel prosi dzieci o utworzenie kręgu. Wszyscy siadają do siebie plecami tak, żeby nikt nikogo nie widział i przez całą zabawę nic nie mówią. Zadaniem uczestników jest pisanie ze sobą na wcześniej wylosowany temat. Każde dziecko ma własny kolor, którego nie znają pozostali i pisze nim na kartce. Kartki podawane są od prawej do lewej strony, a po pięciu minutach prowadzący przerywa zabawę.
Dzieci odwracają się i rozmawiają ze sobą na wylosowany temat. Prowadzący na koniec robi podsumowanie, a uczestnicy odkrywają różnice w sposobach komunikacji.
Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na to, że w internecie może dojść do sytuacji w której tak naprawdę nie wiemy z kim piszemy. Nawiązuje w tym celu do różnych kolorów, którymi pisały dzieci i oznajmia, że taki problem nazywany jest brakiem możliwości identyfikacji tożsamości. Może również w trakcie podsumowania zapytać: Co czuliście, kiedy nie wiedzieliście kto dokładnie wam odpisuje? Kiedy łatwiej jest ze sobą rozmawiać? Kiedy tylko piszemy i czytamy to, co napisali nam inni, czy wtedy, gdy możemy nawiązać z nimi kontakt wzrokowy?
Zagrożenia Internetowe
Prowadzący wprowadza pojęcie cyberprzemocy. Może powiedzieć: Cyberprzemoc oznacza prześladowanie, zastraszanie i wyśmiewanie innych osób za pośrednictwem sieci (e-mail, internet, portale społecznościowe itp.).
Nauczyciel dzieli dzieci na dwie grupy. Każda z nich opisuje/rysuje zagrożenia związane z korzystaniem z internetu. Następnie tworzona jest wspólna ich lista. Można do niej zaliczyć: uzależnienie, wirusy, niebezpieczne znajomości, obrażanie, publikowanie w internecie zmodyfikowanych ośmieszających zdjęć, nękanie, oszustwa, przemoc itp. Na koniec następuje dyskusja na temat cyberprzemocy.
Prowadzący powinien zwrócić uwagę na to, że w internecie zawsze należy zachować ostrożność. Nawiązuje w tym celu do stworzonej listy zagrożeń i tłumaczy w jaki sposób można ich uniknąć. Może również w trakcie dyskusji zapytać: Dlaczego ktoś stosuje cyberprzemoc? Co czuje ofiara cyberprzemocy?Co powinna zrobić ofiara przemocy? Jak powinni zachować się świadkowie cyberprzemocy? Jakie mogą być konsekwencje cyberprzemocy?
Podsumowanie
Prowadzący zapoznaje dzieci z zasadami bezpiecznego korzystania z internetu.
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu:
- Nigdy nie podawaj w internecie swojego prawdziwego imienia i nazwiska, adresu domowego, numeru telefonu. Posługuj się pseudonimem i nigdy nie wysyłaj nieznajomym swoich zdjęć.
- Jeżeli wiadomość, którą otrzymałeś jest wulgarna lub niepokojąca, nie odpowiadaj na nią. Pokaż ją rodzicom lub innej zaufanej osobie dorosłej. Pamiętaj, że nie wszystkie informacje, które znajdziesz w sieci są prawdziwe.
- Jeżeli planujesz spotkanie z osobą poznaną w internecie, najpierw skonsultuj to z rodzicami. Na spotkania umawiaj się tylko w miejscach publicznych i idź na nie w towarzystwie rodziców lub innej zaufanej osoby dorosłej.
- Nigdy nie otwieraj podejrzanych załączników i nie korzystaj z linków przesłanych przez obcych, bo mogą zawierać wirusy. Zawsze używaj programów antywirusowych.
- Konsultuj ewentualne zakupy z rodzicami. Nigdy nie podawaj numeru karty kredytowej i nie wypełniaj internetowych formularzy na nowych stronach bez ich zgody.
Prowadzący zbiera informacje zwrotne od każdego uczestnika i podsumowuje zajęcia. Może zapytać: Co było dla was nowe, ważne, ciekawe? Następuje czas na indywidualne pytania i uwagi.
Dodatkowe Pomysły
Przedstawiony scenariusz można wykorzystać do zajęć w dziadzie podczas których prowadzący wykona wszystkie ćwiczenia z uczestnikiem zajęć. Dziecko może samodzielnie narysować zagrożenia i odpowiadać na zadane pytania.
Nauczyciel może również przeprowadzić lekcję on-line podczas której udostępni pulpit uczestnikom zajęć i pokaże im skany fragmentów scenariusza zawierających materiały psychoedukacyjne. Dzieci mogą na chwilę wyłączyć kamerki, wyciszyć mikrofony i zmienić nicki na platformie, na której prowadzone są zajęcia, żeby przeprowadzić anonimową komunikację. Kiedy przejdą do tematu zagrożeń internetowych, będą mogły stworzyć ich listę na czacie grupowym.
autor: Sylwia Sitkowska, Maria Kocurowska, Damian Berent
źródło: Naucz mnie jak radzić sobie … Sensus, Gliwice 2021