Prostym sposobem rozwijania percepcji czuciowej w zakresie małej motoryki są zabawy z masami, farbami, i materiałami naturalnymi. Dzięki nim poprawia się również kontrola ruchu, siła mięśniowa i umiejętności manipulacyjne. Dodatkowym argumentem za stosowaniem mas i materiałów sypkich jest fakt, że dzieci uwielbiają tego typu aktywności, nawet gdy mają problemy z właściwą modulacją bodźców dodatkowych.

Na rynku gotowe są produkty: plasteliny, modeliny, ciastoliny, żele sensoryczne, glina, masy papierowe, które mogą posłużyć do ćwiczeń. Dzieci jednak, często znudzone tym, co już znają, chcą eksperymentować i dlatego warto przygotować, najlepiej wspólnie z nimi, masy z wykorzystaniem produktów kuchennych, budowlanych i chemii gospodarczej (Piotrowska-Madej, Żychowicz, 2018).

Poniżej przedstawiono sprawdzone przepisy na wykonanie mas i propozycje aktywności plastycznych:

Masa piaskowa

Przygotuj:

  • miskę
  • 6 kubeczków piasku
  • 3 kubeczki mąki pszennej
  • 1 kubeczek wody
  • 3 łyżki płynu do mycia naczyń
  • 1 łyżkę oleju
  • barwnik spożywczy (opcjonalnie)

Do miski wsyp i wlej wszystkie składniki, zamieszaj swoimi rękoma. Z otrzymanej masy można formować różne kształty, babki, eksperymentować z ciężarem i strukturą masy. Nadaje się jako zaprawa do budowy miniaturowych budowli z cegiełek.

Księżycowy piasek

Przygotuj:

  • 8 szklanek mąki
  • 1 – 1,5 szklanki oliwki dla dzieci.

Zmieszaj ze sobą mąkę i oliwkę. Z otrzymanej masy można lepić babki, formować różne kształty, umieszczać w masie drobne ziarna, a po zabawie schować do zamykanego pudełka.

Masa porcelanowa

Przygotuj:

  • 2 kubki kleju wikol
  • 2 kubki mąki ziemniaczanej
  • 2 łyżki oliwki dla dzieci
  • 2 łyżki soku z cytryny.

Wymieszaj wszystkie składniki, aż do otrzymania masy o konsystencji ciastoliny. W trakcie wyrabiania masy należy mieć ręce wysmarowane oliwką, aby masa lepiej się formowała. Po wycięciu dowolnych kształtów lub uformowaniu figurek, pozostaw do wyschnięcia w ciepłym miejscu.

Domowa ciastolina

Przygotuj:

  • garnek
  • 2 szklanki mąki pszennej
  • 2 szklanki wody
  • 1 szklankę soli
  • 2 łyżki oleju
  • 1 łyżkę proszku do pieczenia
  • barwniki spożywcze.

Wymieszaj składniki w garnku. Podgrzewaj masę na małym ogniu, cały czas mieszając, aby się nie przypaliła. Masa jest gotowa, gdy zacznie odchodzić od ścian garnka i tworzyć zbitą kulę. Po ostudzeniu podziel na części, dodaj barwniki i wyrabiaj tak długo, aż uzyskasz odpowiedni kolor ciastoliny. Jeżeli chcesz zrobić ciastolinę w jednym kolorze, barwnik można dodać do wody.

Domowy glutek

Przygotuj:

  • miskę
  • klej (typu Craft Glue Pelikan, Astra Creativo)
  • 0,5 szklanki zimnej wody
  • barwnik spożywczy
  • 0,5 łyżeczki boraksu (substancja drażniąca i potencjalnie szkodliwa, nie wolno pozwolić dzieciom na bezpośredni kontakt z nią w trakcie przygotowania glutka)
  • 0,5 szklanki ciepłej wody.

Rozpuść boraks w ciepłej wodzie. Do miski wlej klej, zimną wodę, barwnik i wymieszaj. Dodaj kilka łyżeczek rozpuszczonego boraksu w zależności od tego, jaką konsystencję chcesz otrzymać. Należy uważać, aby masa nie została połknięta, dlatego nie zaleca się jej bardzo małym dzieciom z niepełnosprawnością intelektualną.

Dzieci uwielbiają zabawy z glutkiem (ciągnięcie, zatapianie, odciskanie rąk, wałkowanie palcami, rozciąganie nici pajęczej).

Masa z pianki do golenia

Przygotuj:

  • miskę
  • piankę do golenia
  • klej (Craft Glue Pelikan, Astra Creativo)
  • barwnik lub tempery.

Wymieszaj w misce wszystkie składniki. Otrzymaną masę można wyciskać przez rękaw do pieczenia na kartkę formując wzory czy obrazki. Można malować palcami obrazy na kartkach. Pracę po wykonaniu należy zostawić do wyschnięcia.

Worek sensoryczny

Przygotuj:

  • woreczek strunowy
  • żel do włosów
  • barwnik
  • taśmę klejącą, aby dokładniej zakleić zamknięcie
  • patyczki do uszu
  • guziki
  • kostkę plastikową (opcjonalnie).

Wymieszaj żel z barwnikiem, wlej do worka. Zamknij, zaklej taśmą. Opcjonalnie: zastąp żel kisielem lub mąką wymieszaną z wodą i barwnikiem. Otrzymany worek służy do ćwiczeń chwytu precyzyjnego oraz doskonalenia percepcji wzrokowej. Za pomocą palców, patyczków do uszu i guzików dzieci rysują różne wzory, szlaczki, litery i cyfry po powierzchni worka.

Piankolina

Przygotuj:

  • miskę
  • piankę do golenia
  • barwnik spożywczy
  • mąkę ziemniaczaną.

Do miski daj piankę, dodaj barwnik i tyle mąki, aby udało się ulepić ciasto. Z masy można układać różne kształty, cyfry, figury. Świetnie imituje śnieg (Piotrowska – Madej, Żychowicz, 2018).

źródło: K. Piotrowska-Madej, A. Żychowicz, Smart Hand Model…, Harmonia, Gdańsk 2018