W dzisiejszym programie skupimy się na trzech kluczowych emocjach, które mogą wpływać na nasze samopoczucie i zachowanie: bezsilność, tłumienie emocji oraz rozgoryczenie. Zrozumienie tych pojęć oraz nauczenie się, jak sobie z nimi radzić, jest ważnym krokiem w rozwijaniu umiejętności emocjonalnych i społecznych.
Bezsilność
Bezsilność to uczucie braku kontroli nad sytuacją. Czujemy się wtedy, jakbyśmy nie mieli wpływu na to, co się dzieje wokół nas, co może prowadzić do frustracji i smutku. Objawy bezsilności mogą obejmować:
- Poczucie, że nic, co robimy, nie zmienia sytuacji.
- Unikanie działań, które mogłyby poprawić naszą sytuację, ponieważ wydaje się to bezcelowe.
- Utrata motywacji i rezygnacja.
Tłumienie emocji
Tłumienie emocji polega na celowym lub nieświadomym ignorowaniu lub ukrywaniu swoich uczuć. Zamiast wyrażać emocje, osoba je tłumi, co może prowadzić do:
- Nagromadzenia stresu i napięcia.
- Problemów zdrowotnych, takich jak bóle głowy czy problemy z trawieniem.
- Trudności w relacjach z innymi, ponieważ tłumione emocje mogą wybuchnąć w niekontrolowany sposób.
Rozgoryczenie
Rozgoryczenie to stan emocjonalny, który pojawia się, gdy czujemy się niesprawiedliwie traktowani lub gdy nasze oczekiwania nie zostały spełnione. Objawia się ono poprzez:
- Stałe uczucie złości i frustracji.
- Tendencję do obwiniania innych za swoje niepowodzenia.
- Trudności w cieszeniu się z pozytywnych aspektów życia.
Radzenie sobie z tymi uczuciami
Jak ludzie próbują sobie radzić:
- Bezsilność: Ludzie często próbują odzyskać poczucie kontroli przez podejmowanie małych, wykonalnych działań, które mogą przynieść pozytywne zmiany.
- Tłumienie emocji: Ludzie mogą próbować unikać trudnych sytuacji lub angażować się w aktywności, które odwracają uwagę od tłumionych emocji.
- Rozgoryczenie: Ludzie starają się zmienić swoje myślenie, aby zaakceptować sytuację, na którą nie mają wpływu, i skupić się na tym, co mogą kontrolować.
Co na to psychologia:
Psychologia oferuje wiele strategii pomagających radzić sobie z tymi emocjami:
- Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Pomaga zmieniać negatywne wzorce myślenia i uczyć się nowych sposobów radzenia sobie z trudnymi emocjami.
- Techniki relaksacyjne: Medytacja, głębokie oddychanie i inne metody pomagają zredukować napięcie i stres związany z tłumieniem emocji.
- Wyrażanie emocji: Zachęca się do zdrowego wyrażania emocji poprzez rozmowy, pisanie dziennika czy sztukę.
Cel zajęć
Naszym celem jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której każdy będzie mógł poznać swoje emocje, nauczyć się je rozpoznawać i wyrażać w sposób konstruktywny. Przez różnorodne aktywności artystyczne, ruchowe i konwersacyjne będziemy wspólnie pracować nad radzeniem sobie z bezsilnością, tłumionymi emocjami i rozgoryczeniem. Dzięki temu każdy z nas zyska narzędzia, które pomogą w codziennym życiu, poprawią relacje z innymi oraz zwiększą poczucie własnej wartości i kontroli nad własnym życiem.
Planowanie zajęć rewalidacyjnych dla uczniów ze spektrum autyzmu, które koncentrują się na radzeniu sobie z bezsilnością, tłumieniem emocji i rozgoryczeniem, wymaga szczególnej uwagi na ich indywidualne potrzeby oraz zapewnienia odpowiednich narzędzi i technik, które mogą pomóc w zrozumieniu i wyrażaniu emocji. Oto propozycje takich zajęć:
1. Zajęcia: „Rozpoznawanie emocji”
- Cele: Nauka rozpoznawania i nazywania emocji, zrozumienie, że wszystkie emocje są naturalne i ważne.
- Materiały: Karty emocji, lustro, aplikacje do rozpoznawania emocji (np. „Touch and Learn – Emotions”), wideo z ekspresjami emocjonalnymi.
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci oglądają filmiki pokazujące różne emocje i ich ekspresje, a następnie ćwiczą przed lustrem, nazywając, co widzą. Używając kart emocji, dzieci mogą wskazywać karty, które odpowiadają ich aktualnym uczuciom.
- Te zasoby oferują różnorodne podejścia do nauczania dzieci o emocjach i mogą być cennym dodatkiem do Twojego programu zajęć.
- Aplikacja „Touch and Learn – Emotions”
2. Zajęcia: „Wyrażanie emocji przez sztukę”
- Cele: Nauka wyrażania emocji w sposób kreatywny, rozwijanie umiejętności samowyrażania.
- Materiały: Farby, kredki, papier, modelina, aplikacje do rysowania (np. „Kids Doodle”).
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci tworzą rysunki lub modele, które reprezentują ich aktualne emocje. Nauczyciel może zachęcać do używania kolorów i kształtów, które kojarzą się z różnymi uczuciami (np. czerwień dla złości, błękit dla smutku).
- Pomysły na projekty artystyczne
- Art Therapy
- Aplikacja „Kids Doodle”
3. Zajęcia: „Zabawy ruchowe i relaksacyjne”
- Cele: Redukcja napięcia emocjonalnego, nauka technik relaksacyjnych, rozwijanie świadomości ciała.
- Materiały: Mata do jogi, piłki antystresowe, muzyka relaksacyjna, aplikacje do medytacji (np. „Headspace for Kids”).
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci uczą się prostych technik oddechowych i ćwiczeń relaksacyjnych, takich jak joga lub medytacja. Mogą także korzystać z piłek antystresowych, aby wyładować napięcie.
4. Zajęcia: „Rozmowy o emocjach”
- Cele: Nauka rozmawiania o emocjach, budowanie zaufania i wsparcia w grupie.
- Materiały: Karty z pytaniami o emocje, dziennik emocji, aplikacje do prowadzenia dziennika (np. „Moodtrack Diary”).
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci siedzą w kręgu i kolejno odpowiadają na pytania dotyczące emocji, takie jak „Kiedy ostatnio czułeś się smutny?” lub „Co cię dzisiaj uszczęśliwiło?”. Każde dziecko może także prowadzić dziennik emocji, zapisując swoje codzienne uczucia.
5. Zajęcia: „Gry i zabawy z emocjami”
- Cele: Nauka rozpoznawania emocji u siebie i innych, rozwijanie empatii.
- Materiały: Gry planszowe związane z emocjami (np. „Feelings”), karty z emocjami, tablet z aplikacjami edukacyjnymi (np. „Emotions & Feelings by IDZ Digital”).
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci grają w gry planszowe lub używają kart z emocjami, aby rozpoznawać i nazywać różne uczucia. Mogą także korzystać z aplikacji edukacyjnych, które uczą ich rozpoznawania emocji w interaktywny sposób.
- Gra planszowa „Feelings”
- Aplikacja „Emotions & Feelings by IDZ Digital”
6. Zajęcia: „Teatralne przedstawienia emocji”
- Cele: Nauka wyrażania emocji w kontrolowany sposób, rozwijanie umiejętności komunikacyjnych.
- Materiały: Kostiumy, rekwizyty, scenariusze z różnymi sytuacjami emocjonalnymi, tablet do nagrywania przedstawień.
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci przygotowują krótkie przedstawienia, w których odgrywają różne emocje i sytuacje, które je wywołują. Mogą także nagrywać swoje występy, a następnie oglądać je razem, omawiając różne emocje i reakcje.
- Aplikacja do nagrywania wideo – iMovie
7. Zajęcia: „Kreatywne pisanie o emocjach”
- Cele: Wyrażanie emocji przez pisanie, rozwijanie umiejętności literackich.
- Materiały: Papier, długopisy, tablet z aplikacjami do pisania (np. „Write About This”), książki do kreatywnego pisania.
- Filmiki i zasoby:
- Opis: Dzieci piszą opowiadania lub krótkie teksty na temat swoich emocji. Mogą korzystać z przygotowanych tematów, takich jak „Opisz dzień, kiedy czułeś się bardzo szczęśliwy” lub „Napisz list do swojej złości”. Nauczyciel może zachęcać do ilustrowania swoich opowiadań.
Te zajęcia mają na celu pomaganie uczniom ze spektrum autyzmu w rozpoznawaniu, wyrażaniu i zarządzaniu swoimi emocjami w sposób konstruktywny i wspierający.
autyzmwszkole.com 