Święta Bożego Narodzenia, chociaż pełne magii i radości, mogą również stanowić wyzwanie dla rodzin, zwłaszcza tych, które mają dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD). Dla zapracowanych rodziców tych dzieci, okres przedświąteczny może być stresujący i wymagający dodatkowego wysiłku. W tym okresie należy podkreślić znaczenie odpoczynku, samoopieki, wrażliwości i współczucia dla samego siebie oraz sztuki odpuszczania dodatkowych zadań. Co można zrobić, żeby sobie pomóc? Poniżej zebrałam kilka propozycji:
1. Zorganizuj pomoc dla siebie:
Zawsze przygotowywałam wszystko sama. Gdy nadchodził dzień Wigilii byłam już tak przeciążona bodźcami, zadaniami i pracą, że czekałam aż wszyscy sobie wreszcie pójdą. Ciągłe zmęczenie skutkowało niezadowoleniem i wpędzało mnie w depresję przed kolejnymi świętami. A gdzie w tym wszystkim dzieci? Moje dzieci. Z Bożego Narodzenia pamiętam tylko nieustanną walkę ze zmęczeniem. Zmęczenie kiełkowało od rana i wybuchało ze zdwojoną siłą wieczorem jak po jakimś morderczym maratonie ale oczywiście nawet wtedy nie dopuszczałam do siebie myśli, żeby ktoś mnie w czymkolwiek wyręczył. Słowo na „Z” uznawałam za coś typowego, niezmiennego i stałego natomiast słowo „proszę” nie istniało w moim technicznym słowniku. Łatwo sobie wyobrazić czym kończą się maratony…
Z wiekiem dużo się zmieniło. Nauczyłam się odpuszczać na każdej linii i ustaliłam właściwe priorytety. Zaczęłam bardziej szanować siebie i cieszyć się z bliskości chłopców bardziej świadomie niż kiedyś. Doceniam chwilę. Tu i teraz. Nic więcej się nie liczy. Spokój. MY. Teraz gdy leżymy z popcornem na zakrytym kocem łóżku, oglądając Batmana nie mam wyrzutów, że w domu nie ma jeszcze ubranej choinki, a mąż biega z entuzjazmem po Lidlach za karpiem. Jeśli nie będzie karpia czy obiecanych uszek chłopcy nawet tego nie zauważą, bo na stole i tak będą królować frytki. Wszystkim zajmę się w swoim czasie. Bez pośpiechu. Skreślić wszystkim.
Przygotowania do świąt często wymagają dużego nakładu pracy, ale zadbaj o to, abyś nie był sam/a w tym wszystkim. Poproś rodzinę, przyjaciół, a nawet sąsiadów o wsparcie. Dziel zadania, aby uniknąć nadmiernego obciążenia. Wspólne gotowanie, sprzątanie czy zakupy mogą stać się okazją do spędzenia czasu razem i zminimalizowania stresu. Czasami ten okres jest ważniejszy i bogatszy w nowe doświadczenia z zakresu umiejętności społecznych i kreatywności niż sama Wigilia. Zwolnijcie tempo. Wrzućcie zakupy do bagażnika i idźcie nakarmić kaczki w pobliskim parku. Popatrzcie z uwagą w niebo w poszukiwaniu gwiazd lub ptaków. Przewidujcie pogodę na jutro albo gdzie pędzi koleś w czerwonej czapce. Podarujcie sobie czas. Doceńcie tę chwilę bliskości. Zwolnijcie. Właśnie z takich momentów utkane jest prawdziwe życie.
2. Ustal priorytety:
Rozważ ograniczenie liczby świątecznych zadań i skupienie się na tych najważniejszych. Nie wszystko musi być idealnie udekorowane czy perfekcyjnie przygotowane. Ustal priorytety i skoncentruj się na tym, co dla Ciebie i Twojej rodziny jest najważniejsze. Ustal 10 punktów dnia na czek liście po czym skreśl 5 i działaj wolniej. Dużo odpoczywaj i tłumacz dziecku co się dzieje. Co zrobicie teraz, a co później. Wyjaśniaj po co to robisz. Tym sposobem oboje będziecie spokojniejsi.
3. Skorzystaj z pomocy technologii:
Technologia może stać się sojusznikiem w organizacji i ułatwieniu świątecznych przygotowań. Korzystaj z aplikacji do planowania zakupów, tworzenia list prezentów czy śledzenia harmonogramu świątecznych spotkań. Pozwól technologii wziąć na siebie część obowiązków.
4. Twórz spersonalizowane tradycje:
Warto zastanowić się nad stworzeniem spersonalizowanych tradycji, które sprawią radość Twojemu dziecku z ASD. To może być wspólne dekorowanie choinki, pieczenie ciastek czy oglądanie ulubionych filmów świątecznych. Tego typu tradycje mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb i zainteresowań dziecka. Na stole wigilijnym niech znajdą się ulubione potrawy Twojego dziecka nawet gdyby miały to być frytki, parówki czy pizza. Nie zmuszaj dzieci do próbowania tradycyjnych potraw jeśli nie mają ochoty na nie nawet spojrzeć. Tradycja pochodzi od przodków, którzy pewnie nie znali jeszcze ziemniaków… a uszka jeśli w ogóle istniały wyglądały pewnie zupełnie inaczej. Na kąśliwe uwagi przy stole reaguj uśmiechem i odpowiadaj „bo, my tak właśnie lubimy, to jest nasza rodzinna tradycja” i ucinaj dalsze wywody. Szybko zmieniaj temat, zadając pytanie ciekawskiemu rozmówcy z pogranicza pracy czy budowy domu (tego o czym nie chce mówić). Nie daj się wyprowadzić z równowagi. Nie daj się wciągać w stresujące konwersacje. Bądź ponad tym.
5. Przyjmij pomoc z zewnątrz:
Wielu rodziców zapomina, że święta to również czas, gdy można skorzystać z pomocy specjalistów czy terapeutów. Zorganizuj wsparcie dla swojego dziecka, tak abyś mógł/a także odpocząć. Dzięki temu każdy członek rodziny będzie mógł doświadczyć radości świąt. Opiekunka i terapeutka w jednym może zorganizować kilka kreatywnych godzin dla twojej pociechy. Może to również zrobić twoja przyjaciółka lub kibicująca ci kuzynka, kiedy ty w tym czasie bez wyrzutów sumienia skorzystasz z poduszki, koca i relaksującego snu.
6. Odpocznij razem z dzieckiem:
Dobry scenarzysta wie, że najlepszy scenariusz filmowy to ten, z którego wykreślono niepotrzebne sceny. Te nudne. Im więcej skreślono tym lepiej dla filmu. Akcja wypełnia się treścią. Nie zanudza widza ciągnącymi się scenami przejeżdżających samochodów w strugach deszczu drogą donikąd. W scenariuszu jak i w dobrym filmie kluczem do sukcesu są emocje, akcja, autentyczność. Zatem niepotrzebne skreślamy nawet gdy autor pięknie ujął rzeczy w zdaniu. To się nie liczy w scenariuszu. Ważny jest bohater nie tło. Ma być krótko. Wygrywa ten kto dobrze skreślił. Nie celebruj tła. Wybierz siebie. Skreślaj.
Święta świętami ale Ty zadbaj o to, aby znaleźć czas na odpoczynek razem z dzieckiem. Czasami, zamiast organizować skomplikowane wydarzenia, warto po prostu spędzić czas w domu, w ciepłej atmosferze, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby twojego dziecka. Z doświadczenia wiem, że dziecko potrzebuje tylko rodziców, zwłaszcza tych w dobrym humorze, czytaj wypoczętych. Reszta jest tylko dodatkiem, tłem. Zrób listę ważnych i nieważnych rzeczy. Skreślając nieważne, zróbcie to co dla Was naprawdę ważne (nie dla innych) jak w dobrym scenariuszu.
7. Bądź dobrym Samarytaninem:
Ten biblizm pochodzi z przypowieści o miłosiernym Samarytaninie, którą znajdziemy w 10 rozdziale Ewangelii wg św. Łukasza. Ta przypowieść była odpowiedzią Jezusa na pytanie jednego z uczonych w Piśmie. Zapytał on o to, kto jest bliźnim. Odnosząc się do tego pytania, Jezus opowiedział tę przypowieść.
Pewien człowiek szedł z Jerozolimy do Jerycha. Po drodze został napadnięty i pobity. Tak zostawiony był bliski śmierci. Mijali go kapłan i lewita, jednak żaden z nich nie zrobił nic, aby mu pomóc, tylko obaj przeszli obojętnie, nie interesując się za bardzo tym, co się stało. Pobitego człowieka mijał także pewien Samarytanin. Gdy go zobaczył, przejął się tym. Podszedł do niego, opatrzył mu zadane przez napastników rany, wsadził na swojego osła i zawiózł do pobliskiej gospody i tam się nim opiekował. Nazajutrz polecił właścicielowi gospody, aby dalej opiekował się rannym, zostawiając przy tym pieniądze na ten cel, jednocześnie obiecując, że zwróci jeśli coś więcej wyda.
Ten przykład mógł wydać się szokujący dla słuchaczy Jezusa, ponieważ Żydzi nie darzyli sympatią Samarytan. Właśnie dlatego ukazanie Samarytanina jako człowieka miłosiernego było celowym zabiegiem w tej przypowieści. Jezus użył przykładu Samarytanina w opozycji do kapłana i lewity, którzy powinni dawać dobry przykład, jednak widząc, że ten napadnięty człowiek potrzebuje pomocy, nic nie zrobili w tej kwestii. Choć wydawać by się mogło, że powinni pomóc swojemu rodakowi. Natomiast Samarytanin pomógł obcemu człowiekowi, nie zwracając uwagi na to, że pochodzi z wrogo nastawionego do niego narodu (polszczyzna.pl).
Pamiętaj, że ludzie są zazwyczaj bardziej skłonni do pomocy, niż mogłoby się wydawać. Nawet ci, którzy nie darzą cię zbytnią sympatią. Jeśli czujesz, że jesteś przytłoczony/a, nie wahaj się poprosić o wsparcie. Czasem sąsiedzi, przyjaciele czy inni rodzice są gotowi pomóc, gdy tylko o to poprosisz i będą czuć się przez ciebie wyróżnieni i docenieni. Nie bój się prosić o pomoc.
Święta Bożego Narodzenia powinny być czasem radości, wspólnego spędzania czasu i odpoczynku. Dla zapracowanych rodziców dzieci z ASD, kluczowe jest znalezienie równowagi między organizacją świątecznych przygotowań a dbaniem o własne zdrowie psychiczne. Odpuszczenie sobie nie oznacza porażki, lecz dokonanie świadomego wyboru własnego dobrostanu i dobra dziecka. Warto pamiętać, że święta to czas, który należy spędzić z najbliższymi, (dobieraj ich starannie) tworząc wspomnienia, które przetrwają dłużej niż efemeryczny połysk ozdób świątecznych.
autyzmwszkole.com 