Konspekty zajęć logopedycznych:
Konspekt nr 1
Cele:
– ćwiczenie wyrazistości mowy,
– rozwijanie słownika,
– ćwiczenia analizy i syntezy wyrazowej,
– utrwalanie szeregu głosek ciszących
Ogniwa zajęć
Wstępne
Ćwiczenia podstawowe Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona: picie wody, punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, pozycja Dennisona. /wszystkie bądź wybrane ćwiczenia wykonywane są w czasie zajęć na życzenie dziecka/
Krótka rozmowa z dzieckiem o tym, co dziś robiło w szkole.
Realizujące cel
Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń pionizacji języka:
– „głaskanie podniebienia” czubkiem języka przy szeroko otwartej jamie ustnej,
– zlizywanie z podniebienia masy czekoladowej,
– oblizywanie i „odliczanie” zębów i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami,
– kląskanie,
– podnoszenie czubkiem języka ryżu preparowanego, zaginanie języka do góry i chowanie w buzi,
– dotykanie językiem walka dziąsłowego i opuszczanie żuchwy (apeks ciągle przy wałku).
Ćwiczenia właściwego połykania (ćwiczenie powtarzamy kilka razy podczas zajęć):
– zaprezentowanie dziecku, gdzie podczas połykanie dotyka czubek języka,
– uczulenie kroplą zimnej wody walka dziąsłowego,
– próba połknięcia śliny przez dziecko,
Ćwiczenia Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona:
– kapturek myśliciela.
– leniwe ósemki.
Ćwiczenia wyrazistości mowy:
– Przez pięć minut dziecko powtarza po logopedzie różne wyrazy, zdania przesadnie artykułując samogłoski:
Mała dama domek miała.
Mały domek. Duży chciała.
To go zawsze podlewała.
A jak urósł, to przestała
W domu Ani –ani ani.
W domu Oli – ni fasoli.
W domu Eli – nie wiedzieli.
W domu Uli – nie wyczuli.
W domu Izy – dwie walizy.
Ćwiczenia rozwijające słownik:
-Dobieramy słowa łączące się tematycznie
Zabawa polega na wyszukiwaniu słów w ramach ustalonego tematu. np.
Do nowego mieszkania wstawimy…
(kanapę, szafę, krzesła, stół itd.)
Jedziemy na wycieczkę i zabieramy ze sobą….
Założę sukienkę, która ma paski w kolorze…
W Zoo można zobaczyć…
Ćwiczenia utrwalające głoski ciszące:
– Dziecko nazywa obrazki:
ślimak, źrebak, źródło, ćma, ślizgawka, śniadanie, wisienki, naleśniki itp.
– Dziecko powtarza wyrazy i zdania po logopedzie:
śpi, śpiewa, śpiewający, śpiący (w razie problemów dzielimy wyraz na sylaby)
Ćwiczenia analizy i syntezy wyrazowej:
– Dzielenie na sylaby wyrazów z łączeniem sylab zapisanych na kartkach (wykorzystujemy wyrazy dwusylabowe z poprzedniego ćwiczenia).
– Łączymy wyrazy z cyfrą odpowiadającą liczbie sylab w wyrazie.
Zakończenie
Pochwalenie dziecka za pracę.
Udzielenie instrukcji matce, przekazanie zestawu ćwiczeń wyrazistości mowy.
Konspekt nr 2
Cele:
– ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny,
– rozwijanie słownika,
– ćwiczenia analizy i syntezy wyrazowej.
Ogniwa zajęć
Wstępne
Ćwiczenia podstawowe Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona: picie wody, punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, pozycja Dennisona.
/wszystkie bądź wybrane ćwiczenia wykonywane są w czasie zajęć na życzenie dziecka/
Krótka rozmowa z dziecka, sprawdzenie kilku ćwiczeń, pochwalenie dziecka za pracę w domu.
Realizujące cel
Ćwiczenia usprawniające język:
-wysuwanie języka na zewnątrz i cofanie go w głąb jamy ustnej,
-dotykanie językiem nosa, brody,
-dotykanie językiem kolejno górnych zębów,
-wysuwanie czubka języka w lewo, w prawo do kącików ust,
-kląskanie językiem,
-dotykanie czubkiem języka górnych zębów i dolnej wargi.
Ćwiczenia właściwego połykania (ćwiczenie powtarzamy kilka razy podczas zajęć):
– zaprezentowanie dziecku, gdzie podczas połykanie dotyka czubek języka,
– uczulenie kroplą zimnej wody walka dziąsłowego,
– próba połknięcia śliny przez dziecko.
Ćwiczenia spostrzegawczości wzrokowej:
Dziecko uważnie przygląda się podanym wyrazom i wskazuje litery, którymi różnią się wyrazy. Dziecko czyta je, np.
Pas-pan, krem-kret, bąk-pąk, słoń-dłoń, babka-żabka, ule-kule, oko-okno, koła-szkoła, waga-waza.
Ćwiczenia Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona: słoń, kapturek myśliciela.
Ćwiczenia rozwijające słownik:
– Łączymy dwa wybrane słowa. Zabawa polega na otrzymywaniu nowego słowa z połączenia dwóch innych
np. sto – noga, tuli – pan, ul – Ewa, śpi – wór, koło – wrotki,
list- opad, chwali – pięta, szybko – war
Słowa zapisane są na oddzielnych kartkach, które łączy dziecko.
-Ćwiczenie polega na kończeniu zdań:
Jabłko, gruszka, śliwka to …
Świerk, sosna, dąb to …
Kalosze, tenisówki, klapki to …
Lalka, miś, samochód to …
Kanapka, zupa, pizza to …
Chłopiec, pani, dziecko to …
Róża, tulipan, mak to …
Ćwiczenia rozwijające wypowiedzi:
Zadaniem dziecka jest postawienie pytania do zdania:
Np.
Zosia ma twoją książkę.
Kto ma moją książkę?
Wczoraj padał deszcz.
W chacie mieszkają trzy misie.
W tunelu jest ciemno.
Tak należy robić.
Mój pisak jest nowy.
To są zimowe buty.
To są kwiaty dla mamy.
Dorota mieszka w Krakowie.
Jacek dostał piłkę od cioci.
Dziecko liczy wyrazy w zdaniu, wynik zapisuje, stara się tak ułożyć zdanie aby zmienić liczbę wyrazów w danym zdaniu.
Słodkie cukierki smakują nie tylko dzieciom.
Każdy człowiek chce mieć przyjaciela.
Las to mieszkanie wielu zwierząt.
Babcia chętnie opowiada wnukom bajki.
Lis mieszka w norze.
Zakończenie
Pochwalenie dziecka za pracę.
Dziecko otrzymuje do domu zestaw sylab do pracy w domu.
Konspekt nr 3
Cele:
– rozwijanie słownika,
– ćwiczenia analizy i syntezy wyrazowej,
– utrwalanie szeregu głosek szumiących.
Ogniwa zajęć
Wstępne
Ćwiczenia podstawowe Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona: picie wody, punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, pozycja Dennisona.
Dzieci otrzymują do ułożenia puzzle zawierające 8 rysunków: osę, węża, budzik, dzwonki, las, pojedyncze drzewa, pociąg i samochód.
Realizujące cel
Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń pionizacji języka:
– „głaskanie podniebienia” czubkiem języka przy szeroko otwartej jamie ustnej,
– zlizywanie z podniebienia masy czekoladowej,
– oblizywanie i „odliczanie” zębów i zewnętrznej powierzchni dziąseł pod wargami,
– kląskanie,
– podnoszenie czubkiem języka ryżu preparowanego, zaginanie języka do góry i chowanie w buzi,
– dotykanie językiem walka dziąsłowego i opuszczanie żuchwy (apeks ciągle przy wałku).
Ćwiczenia właściwego połykania (ćwiczenie powtarzamy kilka razy podczas zajęć):
– zaprezentowanie dziecku, gdzie podczas połykanie dotyka czubek języka,
– uczulenie kroplą zimnej wody walka dziąsłowego,
– próba połknięcia śliny przez dziecko.
Ćwiczenia utrwalające szereg głosek szumiących:
– Wykorzystujemy ułożone przez dzieci puzzle. Naśladują one na zmianę proszony przez logopedę odgłos np. pociąg – mówi czy, czy, czy, wąż – sssss, itd.
– Dzieci powtarzają po logopedzie, kontrolując siebie nawzajem:
szkolna szatnia, wasza szkoła, wyszywana poduszka, szara mysz, bursztynowa broszka, szklany klosz, puszka groszku, pluszowy kapelusz, pszenna kasza, żaba żagiel, żarówka, żal, żakiet, żona, żołądek, rzodkiewka żołędzie, żuk, żółw, żyto, żyletka, żyrafa, żyrandol, rzeka, rzepa, rzemień, plaża, jarzyny, warzywa, pożar, orzech, orzeł, róża, burza, pierze, koleżanka, talerzyk, dyżurny, duży żuk, wieża strażacka, potężny grzmot, różne warzywa, szumiące morze, brzeg rzeki, koszyk żołędzi, burzliwe morze, brzydki żart.
Na talerzu leżą rzodkiewki. Na wieży stoi strażak. Grzesio jest dyżurnym. Pod drzewem leżą żołędzie. Zbliża się marzec. Lekarze pełnią dyżury. Żaba wpadła w kałużę.
– Odszukują błędny wyraz w zdaniach. Powtarzają zdanie.
a. Śmieci wrzucamy do wody kosza.
b. Ubrania wiszą w szafie na dachu.
c. Na drzewie wisi sukienka szyszka.
d. Marysia założyła ciepły kwiat szalik.
– Gra w memory logopedyczne z wyrazami zawierającymi głoski szeregu szumiącego. W czasie gry dzieci nazywają wszystkie odkrywane karty.
Ćwiczenia rozwijające słownik:
– Tworzymy rodzinę słów. Zabawa, kto utworzy więcej.
np. sok (soczek, soczysty, sokowirówka, sokownik)
dom, zamek
Ćwiczenia rozwijające wypowiedzi:
-Rozwijamy lub skracamy zdanie:
np. Szklanka stoi.
Szklanka stoi na stole.
Brązowa, brudna szklanka stoi na stole w kuchni.
Zagubiona dziewczynka szybko podbiegła do swojej zaniepokojonej mamy.
Dziewczynka podbiegła do mamy.
Dziewczynka podbiegła.
-Łączymy dwa zdania spójnikami:
Gra polega na dobieraniu właściwego spójnika i łączeniu dwóch członów zdania w jedno. Wypowiadamy pierwszy człon zdania złożonego i proponowany spójnik
np. Spóźniłem się do szkoły, bo…
Chciałem namalować kwiaty ale…
Ćwiczenia Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona: leniwe ósemki, kapturek myśliciela.
Ćwiczenia analizy i syntezy sylabowej wyrazów:
– Łączymy liniami pszczoły z odpowiednimi ulami, tak aby z sylab powstały słowa
np. ta-lerz, la-biryny, bu-dować
Po zadaniu dziewczynki sprawdzają swoje efekty pracy.
Ćwiczenia czytania:
– Próba czytania tekstu zawierającego kolorowe sylaby.
Zakończenie
Pochwalenie dzieci za pracę.
Dziewczynki otrzymują do domu zagadki zawierające w odpowiedzi głoski szumiące. Ich zadaniem jest narysowanie kilku przedmiotów stanowiących odpowiedzi do zagadek.
Konspekt nr 4
Cele:
– rozwijanie słownika,
– ćwiczenia analizy i syntezy wyrazowej.
Ogniwa zajęć
Wstępne
Ćwiczenia podstawowe Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona: picie wody, punkty na myślenie, ruchy naprzemienne, pozycja Dennisona.
Realizujące cel
Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń pionizacji języka:
– przesuwanie języka od kącika do kącika,
– unoszenie czubka języka do wałka dziąsłowego,
– kląskanie językiem (czubkiem i środkiem),
– odrywanie czubkiem języka chrupki przyklejonej do wałka dziąsłowego,
– oblizywanie wewnętrznej strony zębów ruchem okrężnym,
– liczenie zębów (dotykanie i cofanie języka),
– szeroki język „łopatka”,
– lizanie podniebienia przy otwartych ustach,
– wypychania językiem policzków.
Ćwiczenia właściwego połykania (ćwiczenie powtarzamy kilka razy podczas zajęć):
– zaprezentowanie dziecku, gdzie podczas połykanie dotyka czubek języka,
– uczulenie kroplą zimnej wody wałka dziąsłowego,
– próba połknięcia śliny przez dziecko.
Ćwiczenia utrwalające głoski szumiące:
– Dziecko z obrazków wybiera te, które mają w sobie głoskę „cz”, odkłada te mając głoskę „c”, nazywa je, pamiętając o właściwym ułożeniu języka.
– Dziecko wykreśla wyrazy z głoską „cz” z wykreślanki.
Ćwiczenia Kinezjologii Edukacyjnej Dennisona:
– leniwe ósemki,
– słoń.
Ćwiczenia analizy i syntezy głoskowej:
Gra polega na znalezieniu nowego słowa rozpoczynającego się ostatnią sylabą poprzedniego wyrazu.
Tworzenie par wyrazów
np. lokomotywa – wagon
książki – kisiel
szafa – fajka
– Tworzeniu jak najdłuższego ciągu wyrazów, aż do wyczerpania
np. szafa – fajka – kabina – natura – rakieta – tablica -…
Ćwiczenia rozwijające słownik:
– Zagadki, których odpowiedzią są słowa wieloznaczne:
np.
Mają je kwiatki.
Możesz je kupić owsiane
lub mydlane.
(płatki)
Pewien ptak domowy
i pewien grzyb w lesie,
jednakowo zwie się.
(kurka)
Malowana bywa
na ulicach miasta,
a w Afryce biega żywa,
ale też pasiasta.
(zebra)
-Wymyślamy zdrobnienia i zgrubienia:
np. pies – piesek – psisko
zamek – zameczek – zamczysko
sweter – sweterek – swetrzysko
koń – konik – konisko
Rozwijanie wypowiedzi:
– Układanie jak największej liczby pytań do podanego zdania:
np. Paweł zabrał wczoraj swojego czarnego psa Czarusia na spacer do lasu.
– Kto zabrał psa na spacer?
– Jak nazywa się pies Pawła?
– Jaki jest pies Pawła?
Czesia dziś rano była u cioci, która jest lekarzem.
Tomek i Olek wyjechali na wakacje do babci Zosi.
Kot Mruczek i Pies Azor od rana biegają po podwórku.
– Spośród kilku słów wybrać to, które nie pasuje ze względu na przynależność do innej grupy znaczeniowej
np. łódka, kajak, statek, pociąg
jabłko, marchewka, gruszka, śliwka
rysuje, pisze, gotuje, czyta
ładny, brzydki, miś, czysty
Dziecko dodaje inne wyrazy, które pasują do grupy
Zakończenie
Pochwalenie dziecka za pracę.
Wierszyk do nauczenia na pamięć w domu:
Czarna kaczka ta
Czworo kacząt ma
Klapu klapu łapeczkami
Człapie kaczka z kaczętami
Bibliografia:
1. Chmielewska Elżbieta, 1995, Ćwiczenia służące kształtowaniu rozwoju emocjonalnego, MAC Edukacja, Kielce.
2. Chmielewska Elżbieta, 1995, Ćwiczenia i zabawy usprawniające mówienie, czytanie i pisanie, MAC Edukacja, Kielce.
3. Demel Genowefa, 1998, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, WSiP, Warszawa.
4. Emiluta-Rozya Danuta, 2006, Wspomagania rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym, CMPPP, Warszawa.
5. Wójtowiczowa Janina, 1991, Logopedyczny zbiór wyrazów, WSiP, Warszawa.
źródło: Anna Kożuchowska, 2008, edux.pl
