Termin słabych umiejętności oralno – motorycznych pojawiał się w literaturze bardzo rzadko. Dopiero książki opisujące objawy ASD w tym zaburzenia integracji sensorycznej upowszechniły problem. Należy pamiętać, że zaburzenia mowy, języka i szeroko rozumianej „produkcji mowy” trwa od dawna dotyka dzieci i dorosłych o różnych zaburzeniach. Autyzm nie jest wyjątkiem
„Dziecko ze słabymi umiejętnościami oralno-motorycznymi może:
przejawiać „obronność oralną” (termin ten oznacza nadreaktywność dotykową w ustach). Może unikać wkładania zabawek do ust, czynności typowej dla większości dzieci. Może też pragnąć szczególnych form stymulacji oralnej, np. ciągle ssać lub żuć niejadalne przedmioty, w tym siebie lub inne osoby;
mieć problem z jedzeniem, w tym;
- trudności z ssaniem, żuciem, połykaniem,
- być wybredne przy jedzeniu, zdecydowanie preferując pewne tekstury, smaki i temperatury, jednocześnie unikając innych;
- trudności z próbowaniem nowego jedzenia,
- trudności z utrzymaniem posiłku i trawieniem,
- często mieć odruch wymiotny, krztusić się i ślinić;
mieć problemy zdrowotne, w tym
- przewlekła biegunkę lub zatwardzenie,
- problemy z zębami, takie jak powolny rozwój uzębienia, przewlekłą próchnicę i nierówny zgryz,
- często chorować na przeziębienia, zapalenie oskrzeli, astmę i przewlekłe zapalenia uszu;
mieć problemy z rozwojem motorycznym w tym
- słabe kontrolowanie postury,
- niskie napięcie mięśniowe,
- słabą propriocepcję,
- słabą równowagę i koordynację,
- trudności z wyczuciem i utrzymaniem wyśrodkowania,
- trudności z przekraczaniem linii środka ciała;
mieć problemy z mową i rozwojem językowym, w tym
- ograniczone korzystanie ze „słownictwa”, gestów i wyrazów twarzy,
- używanie w mowie nieodpowiednich dźwięków,
- trudności z językiem receptywnym,
- źle stosowane w trakcie mówienia modulację i oddech,
- nieodpowiednią głośność mówienia, za cichą lub zbyt głośną;
mieć problemy z widzeniem i rozwojem wzrokowo-motorycznym, w tym
- słabe widzenie obuoczne,
- trudności z koordynacją oko-ciało, która jest niezbędna przy kolorowaniu, rysowaniu, pisaniu, rzucaniu, łapaniu, bieganiu i skakaniu,
- trudności z patrzeniem wprost na to, co się robi lub dokąd się idzie;
mieć problem ze skupieniem uwagi i organizacją swojego zachowania, w tym
- nie potrafić się uspokoić,
- nalegać na złożone rytuały przed snem, jedzeniem czy rozpoczęciem jakiegoś zadania,
- zmienne wzorce snu, jedzenia i zabawy,
- trudności z momentami przejścia zmian,
- trudności ze znanymi, codziennymi czynnościami;
mieć problemy z rozwojem społecznym i emocjonalnym, w tym
- trudności z interpretowaniem i adaptacyjnym reagowaniem na emocje i podpowiedzi społeczne innych,
- izolowanie się z grupy,
- męczenie słabszych dzieci i rządzenie się,
- trudności z porozumiewaniem się, i posługiwaniem się odpowiednimi metodami, by zaspokoić swoje potrzeby,
- niska samoocena.
W przypadku problemów z umiejętnościami oralno-motorycznymi do pomocnych terapii należą oparta na integracji sensorycznej terapia zajęciowa i/lub terapia mowy, poprawiająca umiejętności językowe, głośność wypowiedzi i kontrolę oralno-motoryczną mięśni ust (Kranowitz, 2015).
źródło: C. S. Kranowitz: Nie-zgrane dziecko w świecie gier i zabaw…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2015
