Sprawdzone strategie, wizualne plany dnia i praktyczne wskazówki, które pomogą zminimalizować stres i wprowadzić harmonię w świąteczny czas.

Święta to czas pełen emocji, nowych doświadczeń i zmian w codziennej rutynie. Dla dzieci ze spektrum autyzmu takie zmiany mogą być wyzwaniem. Dlatego warto wcześniej zaplanować przewidywalną rutynę, która pomoże dziecku czuć się bezpiecznie i komfortowo w tym wyjątkowym czasie.

Dlaczego przewidywalność jest ważna?

Dzieci ze spektrum autyzmu często czują się najlepiej w uporządkowanym środowisku, gdzie wiedzą, czego mogą się spodziewać. Święta wprowadzają elementy, które mogą zaburzać ich poczucie bezpieczeństwa, takie jak:

• nowe dekoracje w domu,
• głośne spotkania rodzinne,
• zmiana harmonogramu posiłków,
• nowe potrawy i zapachy.

Przewidywalna rutyna pomaga zminimalizować stres i niepokój, dając dziecku poczucie kontroli nad sytuacją.

Jak stworzyć plan dnia na święta?

1. Zaplanuj dzień z wyprzedzeniem

Stwórz harmonogram obejmujący wszystkie kluczowe momenty dnia, takie jak:

• godziny wstawania i kładzenia się spać,
• czas posiłków,
• momenty relaksu,
• aktywności związane z przygotowaniami świątecznymi (np. dekorowanie choinki, pieczenie ciasteczek).

Ważne, aby harmonogram był realistyczny i uwzględniał przerwy na odpoczynek.

2. Wykorzystaj wizualizacje

Stwórz wizualny plan dnia, używając obrazków lub ikon reprezentujących różne czynności. Możesz skorzystać z gotowych narzędzi takich jak PECS (Picture Exchange Communication System) lub stworzyć własny plan z kolorowymi ilustracjami.

Przykład:

• 🎄 Ubieranie choinki: 10:00–11:00
• 🍪 Pieczenie ciastek: 15:00–16:00
• 📺 Oglądanie bajki świątecznej: 18:00–19:00

3. Przygotuj dziecko na zmiany

Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co się wydarzy. Użyj prostego języka, np.: „Dziś odwiedzi nas babcia i dziadek. Przywitamy ich, a potem zjemy obiad razem.”

Jeśli dziecko nie lubi niespodzianek, warto wcześniej omówić plan dnia i odpowiedzieć na ewentualne pytania.

4. Uwzględnij ulubione aktywności dziecka

W świątecznym zamieszaniu nie zapominaj o rzeczach, które dziecko lubi robić na co dzień, np. układaniu puzzli, zabawie w ciszy czy ulubionej grze.

5. Stwórz „bezpieczne miejsce”

Jeśli dziecko poczuje się przytłoczone hałasem lub tłumem, dobrze jest mieć przygotowane ciche miejsce, gdzie będzie mogło się uspokoić. Może to być pokój, w którym znajdą się ulubione zabawki, książki lub sensoryczne gadżety.

6. Bądź elastyczny

Plany mogą się zmieniać, dlatego ważne jest, aby być przygotowanym na różne scenariusze. Jeśli dziecko nie chce brać udziału w jakiejś aktywności, nie zmuszaj go, ale zaproponuj alternatywę.

Jak radzić sobie w sytuacjach awaryjnych?

Nawet najlepiej przygotowany plan może nie zadziałać w 100%. Warto mieć pod ręką „plan awaryjny”, który pomoże w sytuacjach kryzysowych:

• ulubione przekąski, które uspokajają dziecko,
• tablet lub książka jako forma odwrócenia uwagi,
• techniki oddechowe lub sensoryczne, które pomagają się wyciszyć.

Podsumowanie

Stworzenie przewidywalnej rutyny na święta dla dziecka ze spektrum autyzmu to sposób na zminimalizowanie stresu i sprawienie, że ten czas stanie się bardziej komfortowy. Kluczowe elementy to planowanie, wizualizacja i elastyczność. Pamiętaj, że każdy maluch jest inny – dopasuj harmonogram do indywidualnych potrzeb dziecka.

Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu święta mogą być czasem radości i spokoju zarówno dla dziecka, jak i dla całej rodziny.

Najczęściej zadawane pytania:

1. Jak wprowadzić dziecko w świąteczną atmosferę?
Stopniowo, np. zacznij od małych dekoracji lub krótkiej rozmowy o nadchodzących świętach. Ważne, aby tempo wprowadzania zmian było dostosowane do dziecka.

2. Co zrobić, jeśli dziecko nie chce uczestniczyć w świątecznych aktywnościach?
Pozwól mu na swobodę wyboru. Zaproponuj alternatywę, np. obserwowanie przygotowań z boku.

3. Jak radzić sobie z nadmiarem bodźców podczas świąt?
Stwórz ciche miejsce odpoczynku i ogranicz czas spędzany w tłocznych miejscach. Używaj słuchawek wygłuszających lub gadżetów sensorycznych.

Więcej wskazówek na autyzmwszkole.com.