Restrukturyzacja poznawcza będąca elementem terapii poznawczo-behawioralnej umożliwia zmianę myślenia, które jest podłożem takich emocji jak lęk czy gniew lub niskiego poczucia własnej wartości
„Terapeuta pomaga pacjentowi zmienić myśli, emocje i zachowanie za pomocą rozumowania i logiki. CBT zachęca też do większej pewności siebie i optymizmu poprzez odwoływanie się do zalet osoby z zespołem Aspergera, mianowicie logiki i inteligencji.
Pierwszy etap restrukturyzacji polega na znalezieniu dowodów na rzecz konkretnej myśli czy przekonania. Osoby z zespołem Aspergera często przyjmują fałszywe założenia na temat własnej sytuacji i intencji innych ludzi ze względu na upośledzenie bądź opóźnienie rozwoju teorii umysłu. Mają też one skłonność do dosłownych interpretacji, odrywają od kontekstu zwykłe wypowiedzi lub nadają im skrajne znaczenie. Może się np. zdarzyć, że kolega ze szkoły, mocno zdenerwowany na dziecko z zespołem Aspergera, pod wpływem emocji mówi:, „Zabiję cię jutro, kiedy przyjdziesz do szkoły”. Dziecko dosłownie interpretuje te słowa i boi się, że jutro może stracić życie. Innym przykładem błędnej interpretacji uczuć lub intencji (w tym wypadku – miłości) jest przypadek pięciolatki z ZA, która wraca z przedszkola do domu wyraźnie czymś zaniepokojona i zaczyna się pakować, żeby razem z mamą natychmiast wyjechały z miasta. W końcu mama odkrywa, że desperackie pragnienie jej córki wzbudziły słowa jej kolegi, który podszedł do niej w przedszkolu i powiedział: „Ożenię się z tobą”.
Podstawowym i skutecznym elementem restrukturyzacji poznawczej jest podważenie pewnych przekonań za pomocą faktów i logiki. Można poszukać informacji, które ukażą prawdziwe intencje innych ludzi i uzmysłowią klientowi, że statystycznie ryzyko konkretnych zdarzeń jest niezmiernie małe, a ich skutki są niekoniecznie fatalne. Wszystkim nam zdarza się dokonywać błędnych konceptualizacji, jednak osoby z zespołem Aspergera mają mniejszą zdolność przyjmowania odpowiedniej perspektywy, szukania wyjaśnień czy rozważania alternatywnych reakcji interpretacji. W ramach CBT zachęca się klienta do bardziej elastycznego myślenia i szukania wyjaśnień z wykorzystaniem pytań i komentarzy w rodzaju: „Żartujesz?” albo „Nie jestem pewien, czy zrozumiałem to, co przed chwilą powiedziałeś”. W ten sam sposób można też zareagować, gdy dojdzie do błędnej interpretacji czyichś intencji („Mówisz poważnie?”, „Zrobiłaś to celowo”) albo żeby uratować sytuację po czyjejś niewłaściwej reakcji („Przepraszam, nie chciałam cię urazić”, „Ojej, jak powinienem postąpić?”). Stephen Shore stosuje następujące pytanie: „Widzę tę minę na twojej twarzy, ale nie potrafię jej odczytać. Czy powiedziałem coś nie tak?”.
Elementem restrukturyzacji poznawczej jest też poszerzanie zakresu konstruktywnych reakcji na konkretną sytuację. Dzieci i dorośli z zespołem Aspergera mają zazwyczaj ograniczony repertuar reakcji na sytuacje, które wywołują lęk lub złość. Terapeuta tworzy wraz z klientem listę odpowiednich i nieodpowiednich reakcji oraz ich konsekwencji. Rozmaite możliwości można przedstawić w formie diagramu, co ułatwi dziecku znalezienie najbardziej odpowiednich w dłuższej perspektywie reakcji dla wszystkich uczestników sytuacji” (Attwood, 2013).
źródło: Tony Attwood: „Zespół Aspergera…”, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2013
#arkusz #ASD #Asperger #AspieZaklinaczka #autyzm #dostosowanie #edukacja #emocje #grupa #IPET #komunikacja #lekcja #logopedia #metody #MikiLittleAspie #motoryka #mowa #pedagog #percepcja #program #przedszkolak #przedszkole #psycholog #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #szkoła #terapia #uczeń #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #wskazówki #ZA #zabawa #zaburzenia #zajęcia #ZespółAspergera #zmysły #ćwiczenia Autyzm
autyzmwszkole.com 