Wiele standardowych sposobów wprowadzania dyscypliny nie sprawdza się w przypadku dzieci z ASD. Mają one mniejszą umiejętność samoobserwacji i często nie umieją ocenić, czy ich zachowanie jest właściwe
„Mogą nie zauważać sygnałów, które oznaczają, że zachowuje się nieodpowiednio; w przeciwieństwie do innych dzieci, nie czują też zażenowania lub wstydu, kiedy zrobią coś nie tak, jak powinny. Poza tym nie mają potrzeby zadowalania swoich rodziców swoim poprawnym zachowaniem, więc nie czują się do tego zmotywowane.
Kiedy dziesięcioletni Ronald zaprosił do siebie kolegów, chcieli oni porozmawiać o grze wideo z jego czternastoletnim bratem Peterem, który był świetnym graczem. Peter nie był zainteresowany rozmową z kolegami brata. Ponieważ miał ASD, nie potrafił odpowiednio wyrazić swoich uczuć i odepchnął Ronalda oraz jego kolegów. Matka Petera odesłała go do jego pokoju za to, że był agresywny wobec kolegów brata, a więc właściwie nagrodziła jego zachowanie samotnością, której potrzebował.
Niektóre kary, takie jak izolacja, które mogą działać dobrze w przypadku typowo rozwijających się dzieci, często są nieskuteczne, jeśli twoje dziecko ma ASD. Bardziej przydatne mogą się okazać następujące strategie:
- Ustal konkretne zasady postępowania i konsekwentnie egzekwuj ich przestrzeganie.
- Upewnij się, że twoje dziecko wie, czego od niego oczekujesz, zapisując zasady lub ilustrując je obrazkami. Być może będziesz musiał podzielić czynności, takie jak ubieranie się, mycie zębów i nakrywanie do stołu, na krótsze etapy. Pomocne może być też przedstawienie kolejnych kroków w formie graficznej lub pisemnej. Jeśli twoje dziecko lepiej reaguje na obrazki, zrób zdjęcia każdego etapu danej czynności i powieś je w jego pokoju lub innym miejscu w domu.
- Opisuj swoje oczekiwania mówiąc raczej o tym, czego nie powinno: „Trzymaj ręce przy sobie”, a nie: „Nie bij”. To sprawi, że twoje polecenia będą bardziej pozytywne, a dziecko nie będzie się nim sprzeciwiać. Takie formułowanie poleceń ma też wartość praktyczną dla dziecka, ponieważ pokazuje mu alternatywne, konstruktywne zachowanie możliwe do zastosowania w przyszłości.
- Stwórz plany porannych i wieczornych zajęć. Jeśli to konieczne, przedstaw plan w formie słownej lub graficznej. Ustal jasne granice między czynnościami i zaznaczaj ich początek i koniec za pomocą znaków dźwiękowych lub wizualnych (takich jak gest odkładania zabawek do pudełka). Wprowadź kolejne sygnały zapowiadające koniec czynności (np. powiedz: „Zaraz zadzwoni budzik i będziesz musiał wyłączyć komputer”).
- Wykorzystuj ulubione zajęcia dziecka jako nagrody za wykonanie mniej lubianych czynności (np.: „Kiedy umyjesz zęby, możesz poczytać książkę o dinozaurach”).
- Ogranicz czas, który dziecko poświęca na bezproduktywne zainteresowania, ustalając jasne zasady; np. pozwól dziecku zadawać najwyżej 3 pytania dotyczące ulubionego tematu lub grać na komputerze przez ściśle określony czas w ciągu jednego wieczoru” (Ozonoff, Dawson, McPartland, 2015).
źródło: S. Ozonoff, G. Dawson, J. C. McPartland: „Wysokofunkcjonujące dzieci ze spektrum autyzmu…”, WUJ, Kraków 2015
#arkusz #ASD #Asperger #AspieZaklinaczka #autyzm #dostosowanie #edukacja #emocje #grupa #IPET #komunikacja #lekcja #logopedia #metody #MikiLittleAspie #motoryka #mowa #pedagog #percepcja #premium #program #przedszkolak #przedszkole #psycholog #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #SylwiaBagińska #szkoła #terapia #uczeń #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zaburzenia #zajęcia #ZespółAspergera #zmysły #ćwiczenia Autyzm
autyzmwszkole.com 