Przykładowy IPET i WOPFU dla ucznia z autyzmem (ASD) i trudnościami motorycznymi. Kompleksowy przewodnik, jak stworzyć Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny wspierający rozwój motoryczny i społeczny ucznia.

Stworzenie Indywidualnego Programu Edukacyjno-Terapeutycznego (IPET) oraz Wykazu Osiągnięć i Postępów Funkcjonalnych Ucznia (WOPFU) dla ucznia ze spektrum autyzmu (ASD) i trudnościami motorycznymi wymaga uwzględnienia specyficznych potrzeb ucznia, takich jak trudności z koordynacją ruchową, motoryką małą i dużą oraz indywidualne sposoby wsparcia w procesie edukacyjnym i terapeutycznym. W tym przewodniku omówimy, jak krok po kroku stworzyć IPET i WOPFU dla takiego ucznia, uwzględniając kluczowe cele rozwojowe i metody wsparcia.

1. Diagnoza i ocena potrzeb ucznia

Pierwszym krokiem w tworzeniu IPET dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi jest dokładna diagnoza. W tym etapie warto uwzględnić:

• Wyniki badań psychologicznych, pedagogicznych i logopedycznych.
• Opinię specjalistów zajmujących się terapią ruchową (np. terapeuty zajęciowego, rehabilitanta).
• Obserwacje nauczycieli i rodziców dotyczące trudności ucznia w zakresie funkcjonowania motorycznego i społeczno-emocjonalnego.

Dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi kluczowe obszary do oceny to:

• Koordynacja wzrokowo-ruchowa.
• Motoryka mała (np. pisanie, rysowanie).
• Motoryka duża (np. bieganie, skakanie, ćwiczenia ruchowe).
• Problemy z napięciem mięśniowym (zbyt duże lub zbyt małe).
• Samodzielność w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak ubieranie się, korzystanie z przyborów szkolnych.

2. Cele IPET dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi

Na podstawie diagnozy opracowuje się cele IPET, które powinny być mierzalne, realne do osiągnięcia i dostosowane do indywidualnych możliwości ucznia. Przykładowe cele mogą obejmować:

• Koordynacja ruchowa: Zwiększenie precyzji ruchów podczas pisania i rysowania poprzez ćwiczenia wzmacniające motorykę małą.
• Samodzielność: Nauczenie ucznia wykonywania samodzielnych czynności, takich jak zapinanie guzików, sznurowanie butów, podnoszenie i trzymanie przedmiotów.
• Integracja sensoryczna: Poprawa wrażliwości sensorycznej poprzez ćwiczenia wspierające tolerancję na bodźce dotykowe i kinestetyczne.
• Rozwój motoryki dużej: Poprawa równowagi i koordynacji podczas aktywności ruchowych na placu zabaw lub zajęciach wychowania fizycznego.

3. Metody i narzędzia wsparcia

W IPET warto uwzględnić metody terapeutyczne, które będą wspierać ucznia z trudnościami motorycznymi. Mogą to być:

• Terapia zajęciowa: Zajęcia z terapeutą, które pomogą uczniowi rozwijać umiejętności motoryczne i planowanie ruchowe.
• Ćwiczenia motoryki małej i dużej: Regularne wykonywanie ćwiczeń wzmacniających mięśnie rąk oraz poprawiających koordynację ruchową.
• Integracja sensoryczna (SI): Zajęcia mające na celu poprawę percepcji i reakcji na bodźce sensoryczne (dotykowe, wzrokowe, ruchowe).
• Adaptacje stanowiska pracy: Dostosowanie narzędzi szkolnych (np. większe ołówki, specjalne przybory do pisania) i miejsca pracy, aby ułatwić uczniowi wykonywanie zadań.
• Wsparcie asystenta: Asystent nauczyciela, który pomoże uczniowi w zadaniach wymagających precyzyjnych ruchów oraz będzie monitorować jego postępy.

4. Stworzenie WOPFU (Wykazu Osiągnięć i Postępów Funkcjonalnych Ucznia)

WOPFU jest kluczowym narzędziem do monitorowania postępów ucznia. Powinien zawierać opis działań, które zostały podjęte w ramach IPET, a także osiągnięcia ucznia w kluczowych obszarach. Dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi w WOPFU warto uwzględnić:

• Postępy w zakresie motoryki małej: Zwiększenie precyzji ruchów dłoni i palców (np. lepsze chwytanie ołówka, dokładniejsze rysowanie).
• Postępy w zakresie motoryki dużej: Zwiększenie zdolności do wykonywania skoordynowanych ruchów całego ciała (np. utrzymywanie równowagi, skakanie, bieganie).
• Rozwój samodzielności: Zwiększenie poziomu samodzielności w zakresie wykonywania codziennych czynności, takich jak jedzenie, ubieranie się czy pisanie.
• Rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej: Poprawa w zakresie łączenia bodźców wzrokowych z działaniami ruchowymi (np. pisanie na tablicy, korzystanie z narzędzi).

IPET dla ucznia z Zespołem Aspergera – Praktyczny Przewodnik eBook 17 zł

5. Przykład IPET i WOPFU dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi

IPET:

• Obszar edukacyjny: Uczeń będzie ćwiczyć koordynację wzrokowo-ruchową poprzez codzienne zajęcia z pisania i rysowania.
• Cel: Uczeń będzie potrafił samodzielnie napisać proste zdania, trzymając poprawnie ołówek.
• Metoda: Zastosowanie specjalnych narzędzi do pisania, udział w ćwiczeniach motoryki małej z terapeutą zajęciowym.

WOPFU:

• Opis osiągnięć: Uczeń zyskał umiejętność prawidłowego trzymania ołówka i potrafi samodzielnie pisać krótkie zdania. Ruchy jego ręki są bardziej precyzyjne, a postępy w koordynacji ruchowej są zauważalne.

6. Współpraca z rodzicami i specjalistami

Skuteczne wdrożenie IPET i WOPFU wymaga ścisłej współpracy z rodzicami i specjalistami. Regularne spotkania oraz raporty o postępach ucznia pozwolą na bieżące dostosowywanie programu do jego potrzeb i możliwości. Rodzice powinni być zaangażowani w proces realizacji zaleceń, aby wspierać dziecko w domu.

Tworzenie IPET z WOPFU dla ucznia z ASD i trudnościami motorycznymi wymaga indywidualnego podejścia, które uwzględnia specyficzne potrzeby ucznia w zakresie koordynacji ruchowej, motoryki oraz samodzielności. Regularne monitorowanie postępów ucznia i dostosowywanie działań terapeutycznych pozwoli na osiągnięcie najlepszych wyników.

Przykładowy IPET z WOPFU dla ucznia o z trudnościami motorycznymi

Imię ucznia: Kuba

Klasa: II

Diagnoza: Zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) oraz trudności motoryczne

1. Diagnoza i potrzeby ucznia

Kuba jest uczniem ze zdiagnozowanym spektrum autyzmu oraz trudnościami motorycznymi. Wykazuje problemy z koordynacją ruchową, zarówno w zakresie motoryki małej, jak i dużej, co przekłada się na trudności w pisaniu, rysowaniu, ubieraniu się, a także w uczestnictwie w zajęciach sportowych. Kuba potrzebuje wsparcia w rozwijaniu samodzielności w zakresie czynności codziennych oraz poprawy precyzji ruchów.

2. Cele edukacyjno-terapeutyczne (IPET)

a. Obszar edukacyjny:

• Cel: Rozwój umiejętności manualnych i poprawa koordynacji wzrokowo-ruchowej podczas pisania.
  • Zadanie: Kuba będzie ćwiczyć pisanie prostych zdań, zaczynając od liter i słów, z wykorzystaniem specjalnych narzędzi do pisania (np. ołówek trójkątny, pióro ergonomiczne).
  • Metoda: Codzienne ćwiczenia w pisaniu pod opieką nauczyciela wspomagającego, ćwiczenia ręki z terapeutą zajęciowym.
  • Kryterium sukcesu: Kuba napisze proste zdania, korzystając z pomocy, ale samodzielnie trzymając ołówek.

b. Obszar samodzielności:

• Cel: Zwiększenie samodzielności w codziennych czynnościach, takich jak ubieranie się i korzystanie z przyborów szkolnych.
  • Zadanie: Kuba będzie ćwiczyć samodzielne zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł oraz korzystanie z nożyczek.
  • Metoda: Zajęcia w formie gier i zabaw ruchowych rozwijających motorykę małą oraz ćwiczenia praktyczne z terapeutą zajęciowym.
  • Kryterium sukcesu: Kuba będzie potrafił samodzielnie zapinać kurtkę, używać nożyczek i sznurować buty z minimalną pomocą.

c. Obszar motoryki dużej:

• Cel: Rozwój motoryki dużej i koordynacji ciała podczas zajęć ruchowych.
  • Zadanie: Kuba będzie uczestniczył w prostych ćwiczeniach fizycznych (np. chodzenie po wyznaczonych liniach, skakanie przez niskie przeszkody).
  • Metoda: Zajęcia ruchowe na świeżym powietrzu i w sali gimnastycznej, wsparcie terapeuty ruchowego.
  • Kryterium sukcesu: Kuba z powodzeniem przejdzie przez tor przeszkód, zachowując równowagę i koordynację ruchów.

d. Obszar społeczno-emocjonalny:

• Cel: Zwiększenie zaangażowania w interakcje społeczne i gry zespołowe.
  • Zadanie: Kuba będzie uczestniczył w grupowych grach zespołowych, które rozwijają umiejętność współpracy i komunikacji.
  • Metoda: Gry ruchowe z elementami współpracy, wsparcie nauczyciela wspomagającego.
  • Kryterium sukcesu: Kuba będzie aktywnie uczestniczył w grach zespołowych, wykonując zadania z pomocą nauczyciela.

3. Wykaz Osiągnięć i Postępów Funkcjonalnych Ucznia (WOPFU)

a. Motoryka mała

• Osiągnięcia: Kuba opanował umiejętność samodzielnego trzymania ołówka oraz wykonywania prostych kształtów i liter. Podczas ćwiczeń manualnych wykazuje większą precyzję w rysowaniu i pisaniu. Zminimalizował liczbę błędów w odwzorowywaniu liter i kształtów.
• Postępy: Znaczna poprawa w chwytaniu przedmiotów, lepsza kontrola nad ruchami ręki.

b. Motoryka duża

• Osiągnięcia: Kuba zaczął swobodniej poruszać się po torze przeszkód. Udało się poprawić równowagę i koordynację ciała podczas ćwiczeń fizycznych. Uczeń potrafi samodzielnie wykonywać ćwiczenia wymagające precyzji ruchowej (np. skoki przez przeszkody).
• Postępy: Widoczna poprawa w zakresie koordynacji ruchów, zwłaszcza w kontekście aktywności ruchowych.

c. Samodzielność

• Osiągnięcia: Kuba potrafi samodzielnie zapinać kurtkę i buty. Również jego umiejętności korzystania z przyborów szkolnych, takich jak nożyczki i pędzel, uległy poprawie. Jest bardziej samodzielny w wykonywaniu codziennych czynności.
• Postępy: Zwiększenie samodzielności w zakresie codziennych czynności, Kuba wykazuje większą chęć do samodzielnego podejmowania działań.

d. Społeczno-emocjonalne

• Osiągnięcia: Kuba aktywnie uczestniczy w grupowych zajęciach ruchowych. Chętniej podejmuje interakcje z rówieśnikami, potrafi wykonywać polecenia nauczyciela w grach zespołowych.
• Postępy: Zwiększenie pewności siebie w sytuacjach społecznych, lepsza umiejętność współpracy z rówieśnikami.

4. Rekomendacje i dalsze działania

• Kontynuowanie terapii zajęciowej i ruchowej w celu dalszej poprawy precyzji ruchów i koordynacji ciała.
• Dalsze ćwiczenia związane z motoryką małą, zwłaszcza w zakresie pisania i rysowania.
• Zachęcanie Kuby do samodzielnych działań podczas wykonywania codziennych czynności.
• Wsparcie emocjonalne i społeczne w formie regularnych interakcji z rówieśnikami, np. poprzez gry zespołowe.

Podsumowanie:

Przykład IPET i WOPFU dla Kuby z trudnościami motorycznymi pokazuje, jak kompleksowo podejść do wspierania ucznia z ASD w rozwijaniu jego umiejętności motorycznych oraz społecznych. Regularna ocena postępów i współpraca z rodzicami oraz specjalistami pozwoli na dalsze wsparcie Kuby w jego indywidualnym rozwoju.

Terapia Zajęciowa dla Dzieci ze Spektrum Autyzmu – Kompleksowy Przewodnik dla Rodziców, Nauczycieli i Terapeutów eBook 20 zł