Terapie mowy odgrywają kluczową rolę w życiu dzieci ze spektrum autyzmu, wspierając ich rozwój komunikacyjny i umiejętności językowe. W tym artykule przyjmiemy bliższy ogląd różnych terapeutycznych podejść skierowanych na poprawę mowy u dzieci z autyzmem.

1. Terapia mowy i języka:
Terapia Mowy i Języka to fundamentalne narzędzie w pracy nad rozwijaniem umiejętności komunikacyjnych dzieci ze spektrum autyzmu. Certyfikowani terapeuci specjalizujący się w tej dziedzinie pracują nad różnymi aspektami komunikacji, takimi jak rozumienie mowy, wyrażanie się werbalne i niewerbalne oraz budowanie umiejętności społecznych.

2. Terapia Mowy Wspomaganej (AAC – Augmentative and Alternative Communication):
Dla niektórych dzieci z autyzmem, które mają trudności w używaniu mowy werbalnej, terapia mowy wspomaganej może być skutecznym rozwiązaniem. AAC wykorzystuje różne narzędzia, od symboli do komunikatorów elektronicznych, wspierając komunikację i wyrażanie się.

3. Terapia Językowa Zachęcająca (PROMPT – Prompts for Restructuring Oral Muscular Phonetic Targets):
PROMPT to technika terapeutyczna skupiająca się na fizycznych aspektach mowy. Terapeuci PROMPT stosują delikatne dotyki i manipulacje, aby pomóc dzieciom w poprawie kontroli nad mięśniami zaangażowanymi w mowę, co wpływa na lepszą artykulację i zrozumiałość.

Terapia Językowa Zachęcająca (PROMPT – Prompts for Restructuring Oral Muscular Phonetic Targets):

Opis Techniki: Terapia Językowa Zachęcająca (PROMPT) to innowacyjna metoda terapeutyczna skoncentrowana na fizycznych aspektach mowy. PROMPT wykorzystuje delikatne dotyki i manipulacje, aby dostarczyć precyzyjne informacje zwrotne dotyczące ruchów mięśni zaangażowanych w proces mowy. Celem tej terapii jest poprawa kontroli nad mięśniami ust, twarzy, i jamy ustnej, co z kolei przyczynia się do skuteczniejszej artykulacji dźwięków mowy oraz zwiększenia zrozumiałości komunikacji.

Proces terapeutyczny:

1. Ewaluacja Indywidualna: Na początku terapeuta dokonuje szczegółowej oceny zdolności artykulacyjnych dziecka, identyfikując obszary, które wymagają poprawy. Ewaluacja obejmuje analizę ruchów mięśni, postawy języka, i innych aspektów fizycznych zaangażowanych w proces mowy.
2. Indywidualne Planowanie Terapii: Na podstawie wyników ewaluacji terapeuta tworzy spersonalizowany plan terapeutyczny, dostosowany do unikalnych potrzeb i wyzwań dziecka. Plan uwzględnia cele, które mają być osiągnięte podczas terapii.
3. Stosowanie Delikatnych Dotyków (PROMPT): W trakcie sesji terapeutycznych terapeuta używa delikatnych dotyków, nazywanych promptami, do kierowania i modyfikowania ruchów mięśniowych. Te dotknięcia są specjalnie dostosowywane do konkretnej odpowiedzi dziecka, mają na celu korygowanie niewłaściwych ruchów i promowanie poprawnych wzorców mowy.
4. Rozwijanie Kontroli Mięśniowej: Terapia PROMPT skupia się na rozwijaniu świadomości i kontroli nad mięśniami zaangażowanymi w mowę. Dziecko uczy się, jak dokładnie manipulować poszczególnymi mięśniami w celu osiągnięcia pożądanych dźwięków i artykulacji.
5. Ćwiczenia i zabawy mówione: W ramach terapii wprowadza się różnorodne ćwiczenia i zabawy mówione, które angażują dziecko w dynamiczny proces nauki. Poprzez zabawę, dziecko rozwija umiejętności artykulacyjne, jednocześnie czerpiąc radość z procesu terapeutycznego.

Przykład Efektów Terapii PROMPT:

• Dziecko, które wcześniej miało trudności z wymawianiem pewnych dźwięków, może zauważyć znaczną poprawę w artykulacji i zrozumiałości mowy.
• Zwiększenie pewności siebie dziecka w komunikowaniu się, gdyż poprawa umiejętności mówienia przekłada się na większą pewność i satysfakcję z własnych osiągnięć.

Terapia Językowa Zachęcająca (PROMPT) jest skuteczną metodą, szczególnie w przypadku dzieci z trudnościami w artykulacji i kontroli mięśniowej zaangażowanych w mowę. Poprzez spersonalizowane podejście i wykorzystanie delikatnych dotyków, terapeuci PROMPT wspierają rozwój umiejętności językowych, umożliwiając dzieciom skuteczną komunikację i pełny udział w życiu społecznym.

4. Terapia Mowy Behawioralnej (ABA – Applied Behavior Analysis):
ABA koncentruje się na kształtowaniu zachowań poprzez systematyczne zastosowanie zasad behawioralnych. W kontekście terapii mowy, ABA może być używana do nauki konkretnych umiejętności językowych poprzez wzmocnienie pozytywnych zachowań.

5. Terapia Floortime (DIR/Floortime – Developmental, Individual Difference, Relationship-Based):
Terapia Floortime skupia się na nawiązywaniu relacji poprzez angażowanie się w zabawę i interakcję z dzieckiem na jego poziomie. W kontekście terapii mowy, to podejście stawia na rozwijanie komunikacji poprzez wzmacnianie relacji i wspólnej zabawy.

6. Terapia Integracji Sensorycznej:
Ponieważ dzieci z autyzmem często mają trudności z przetwarzaniem bodźców sensorycznych, terapia integracji sensorycznej może wspierać rozwój mowy poprzez ułatwianie zrozumienia i reakcji na bodźce z otoczenia, co ma wpływ na rozwój umiejętności komunikacyjnych.

Terapie mowy odgrywają kluczową rolę w wspieraniu rozwoju komunikacji u dzieci ze spektrum autyzmu. Wieloaspektowe podejścia, uwzględniające indywidualne potrzeby i style uczenia się dzieci, pozwalają na bardziej efektywną pracę nad rozwijaniem umiejętności językowych. Współpraca z wykwalifikowanymi specjalistami i dostosowanie terapii do konkretnych potrzeb dziecka stanowi kluczowy element procesu, prowadzącego do postępów w komunikacji i integracji społecznej.