Definicja kreatywności

Kreatywność jest nieuchwytnym, wielowymiarowym pojęciem, które obejmuje zdolność do tworzenia, kombinowania, adaptacji i rozwiązywania problemów w oryginalny sposób. To umiejętność, która przenika różne dziedziny życia, od sztuki i nauki po codzienne sytuacje życiowe. Kreatywność nie ogranicza się jedynie do aspektów artystycznych, lecz obejmuje także innowacyjne myślenie, elastyczność, a nawet umiejętność spojrzenia na znaną rzeczywistość w zupełnie nowy sposób.

W kreatywnym procesie kluczowe jest odkrywanie nowych perspektyw, łączenie różnych idei, a także odważne eksperymentowanie z myśleniem i działaniem. To umiejętność, która nie tylko prowadzi do powstania nowych dzieł czy pomysłów, ale również wspiera rozwój jednostki, wzmacniając jej zdolność do adaptacji, rozwiązywania problemów oraz efektywnej komunikacji.

Kreatywność jest zatem nie tylko cechą artystyczną, lecz fundamentem postępu, innowacji i indywidualnego rozwoju. W kontekście edukacji, rozwijanie kreatywności staje się kluczowym elementem, który nie tylko przygotowuje dzieci do zmieniającego się świata, ale również inspiruje do poszukiwania nowych, innowacyjnych rozwiązań. W dążeniu do zrozumienia i rozwinięcia tej fundamentalnej zdolności, warto eksplorować różnorodne metody i ćwiczenia, które wspierają proces twórczego myślenia i działania.

Uczniowie ze spektrum autyzmu, podobnie jak ich rówieśnicy, posiadają niezwykły potencjał kreatywny. Wprowadzenie praktycznych działań i ćwiczeń, które uwzględniają ich indywidualne potrzeby i style uczenia się, może znacząco wspomóc rozwijanie kreatywności. W artykule tym przyjrzymy się kilku praktycznym pomysłom i ćwiczeniom, które mogą być skuteczne w budowaniu kreatywnego myślenia u uczniów autystycznych.

1. Sztuka i ekspresja wizualna:

• Malowanie emocji: Umożliwienie uczniom wyrażenia swoich emocji poprzez malowanie. Każdy kolor, pociągnięcie pędzla czy forma może stanowić unikalny sposób na wyrażenie tego, co dzieje się w ich wnętrzu.
• Kolaże zmysłowe: Tworzenie kolaży z różnorodnych materiałów, które zachęcają do eksploracji zmysłów. Dostarczenie różnych faktur, kształtów i kolorów może być inspirujące i stymulujące sensorycznie.

2. Teatr i improwizacja:

• Role i maski: Organizacja zajęć, które pozwalają uczniom wcielić się w różne role lub korzystać z masek pozwala na wyrażanie się w bezpieczny sposób, poprzez eksplorację różnych tożsamości.
• Improwizowane opowieści: Wprowadzenie ćwiczeń improwizacyjnych, gdzie uczniowie wspólnie tworzą historie. To nie tylko rozwija kreatywność, ale także umiejętności współpracy i zdolność do elastycznego myślenia.

3. Muzyka i rytm:

• Instrumenty perkusyjne: Korzystanie z instrumentów perkusyjnych do wyrażania emocji poprzez dźwięki i rytmy może być skutecznym sposobem na kreatywne wyrażanie się, zwłaszcza dla uczniów, którzy mogą mieć trudności w komunikacji werbalnej.
• Komponowanie prostych melodii: Zachęcanie uczniów do komponowania prostych melodii przy użyciu dostępnych instrumentów lub za pomocą aplikacji muzycznych. To połączenie kreatywności z rozwijaniem umiejętności muzycznych.

4. Literatura i tworzenie opowieści:

• Zachęcanie do pisania dziennika: Propagowanie pisania dziennika jako formy wyrażania myśli, uczuć i wydarzeń. To może być bezpieczne miejsce do eksperymentowania z językiem i kształtowania narracji.
• Tworzenie własnych opowieści: Organizacja warsztatów, gdzie uczniowie mają możliwość tworzenia własnych opowieści. To doskonały sposób na rozwijanie zarówno kreatywności, jak i umiejętności narracyjnych.

5. Projekty: Rękodzieło

• Tworzenie rękodzieł: Zachęcanie do działań manualnych, takich jak origami, quilling czy tworzenie biżuterii. To nie tylko dziedziny artystyczne, ale także doskonały sposób na rozwijanie zdolności manualnych.
• Projekty grupowe: Organizacja projektów grupowych, które wymagają współpracy. Praca nad wspólnym celem rozwija umiejętności interpersonalne i kreatywne rozwiązania problemów.

Quilling, znane również jako „papieroplastyka” lub „filigran papierowy”, to technika artystycznego tworzenia dekoracji i obiektów z cienkich pasków papieru zwiniętych, formowanych i układanych w różne wzory. Proces quillingu polega na zwijaniu, skręcaniu i układaniu cienkich pasków papieru w trójwymiarowe kształty, które następnie są łączone ze sobą w celu stworzenia różnorodnych wzorów i kompozycji.

Typowe paski papieru używane do quillingu są wąskie, zazwyczaj o szerokości od 3 do 5 milimetrów, choć istnieją różne rozmiary dostępne w zależności od projektu i preferencji artysty. Tradycyjnie quilling wykorzystuje różne kolory papieru, umożliwiając tworzenie kolorowych i efektownych dzieł.

Technika ta ma korzenie sięgające XVII wieku, choć zyskała na popularności w epoce wiktoriańskiej. Obecnie quilling to nie tylko tradycyjne ozdabianie kartek czy ramek, ale również rozwijająca się dziedzina artystyczna, obejmująca tworzenie trójwymiarowych obiektów, biżuterii, dekoracji wnętrz i sztuki abstrakcyjnej.

Quilling jest aktywnością artystyczną dostępną dla różnych grup wiekowych i umiejętności, co sprawia, że jest to fascynujący sposób na wyrażanie kreatywności i tworzenie pięknych, misternych dzieł sztuki.

Rozwijanie kreatywności u uczniów z ASD to proces wymagający delikatności, zrozumienia i elastyczności. Kluczowe jest dostosowanie działań do indywidualnych preferencji i umiejętności każdego ucznia. Poprzez wprowadzanie różnorodnych form ekspresji, szkoły mogą stworzyć środowisko, które nie tylko wspiera rozwijanie kreatywności, ale także buduje pewność siebie i rozwija umiejętności społeczne u uczniów autystycznych.