Jak rozmawiać z klasą o ZA, rozwijać empatię i budować atmosferę akceptacji w szkole.

👉 Grupa docelowa: uczniowie klas 4–8 szkoły podstawowej
👉 Czas trwania: 45 minut
👉 Cele lekcji:
✅ Zwiększenie świadomości uczniów na temat Zespołu Aspergera (ZA).
✅ Kształtowanie postawy akceptacji, empatii i zrozumienia wobec osób z ZA.
✅ Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych i społecznych w klasie.
✅ Wzmocnienie atmosfery szacunku i wsparcia w grupie rówieśniczej.

Wprowadzenie do tematu Zespołu Aspergera

Zespół Aspergera (ZA) to zaburzenie neurorozwojowe ze spektrum autyzmu, które wpływa na sposób, w jaki dana osoba komunikuje się z innymi i odbiera otaczający ją świat. Dzieci z ZA często są postrzegane jako „inne” ze względu na nietypowe zachowania, trudności w nawiązywaniu relacji i specyficzne zainteresowania.

Niestety, niezrozumienie tych cech może prowadzić do odrzucenia, izolacji i problemów w relacjach rówieśniczych. Dlatego kluczowe jest, aby uczniowie poznali, czym jest Zespół Aspergera i jak mogą wspierać swoich kolegów z ZA w codziennych sytuacjach szkolnych.

Przebieg lekcji

1. Wprowadzenie (5 minut)

• Przywitaj uczniów i zapowiedz temat lekcji:
  „Dzisiaj porozmawiamy o tym, czym jest Zespół Aspergera i jak możemy pomóc naszym kolegom i koleżankom w szkole, aby czuli się częścią klasy.”
• Zapytaj uczniów:
  • Czy słyszeliście wcześniej o Zespole Aspergera?
  • Czy znacie kogoś, kto ma Zespół Aspergera?
  • Co według Was oznacza „być innym” w klasie?

2. Wyjaśnienie tematu (10 minut)

✅ Krótki opis Zespołu Aspergera:

• Zespół Aspergera to rodzaj spektrum autyzmu, w którym:
  • Trudności dotyczą głównie relacji społecznych (np. trudności w rozumieniu gestów, emocji, zasad społecznych).
  • Osoby z ZA mogą mieć specyficzne zainteresowania i ogromną wiedzę na ich temat.
  • Mogą wykazywać nadwrażliwość na bodźce (np. hałas, światło, zapach).
  • Często używają bardzo formalnego języka i mają trudności ze zrozumieniem żartów i metafor.

✅ Film edukacyjny (opcjonalnie):

• Pokaż krótki film na temat Zespołu Aspergera (np. dostępny na YouTube lub w zasobach edukacyjnych).

3. Dyskusja kierowana (10 minut)

• Zachęć uczniów do refleksji i zadawania pytań:
  • Jak można rozpoznać, że ktoś ma trudności w relacjach społecznych?
  • Jakie emocje mogą towarzyszyć osobie z Zespołem Aspergera w szkole?
  • Czy łatwo jest nawiązać kontakt z osobą, która ma trudności z komunikacją?

✅ Pytania naprowadzające:

• Co możesz zrobić, gdy zauważysz, że kolega z ZA czuje się samotny?
• Jak możesz pomóc koledze z ZA w zrozumieniu zasad zabawy?
• Jak możesz reagować, gdy ktoś wyśmiewa kolegę z ZA?

✅ Przykładowe odpowiedzi:

• „Można zapytać, czy chce zagrać z nami.”
• „Można pomóc mu zrozumieć zasady zabawy.”
• „Można powiedzieć innym, żeby byli mili.”

4. Ćwiczenie praktyczne: Symulacja sytuacji (15 minut)

👉 Sytuacja 1:
Kolega z ZA ma problem ze zrozumieniem zasad gry na przerwie. Co możesz zrobić?

• Uczniowie dzielą się na grupy i przygotowują krótkie scenki, w których jedna osoba wciela się w rolę ucznia z ZA, a reszta stara się pomóc mu zrozumieć zasady.

👉 Sytuacja 2:
Koleżanka z ZA czuje się samotna podczas przerwy. Jak możesz jej pomóc?

• Uczniowie w grupach odgrywają sytuację, w której starają się nawiązać kontakt z koleżanką, zapraszają ją do zabawy i okazują zrozumienie.

👉 Sytuacja 3:
Ktoś z klasy śmieje się z kolegi z ZA, ponieważ ten mówi bardzo formalnie.

• Uczniowie opracowują sposób na zareagowanie – jak wesprzeć kolegę i jak powiedzieć innym, że takie zachowanie jest krzywdzące.

5. Podsumowanie i wnioski (5 minut)

• Podkreśl, że:
  ✅ Zespół Aspergera to nie choroba – to po prostu inny sposób postrzegania świata.
  ✅ Osoby z ZA potrzebują akceptacji, wsparcia i zrozumienia.
  ✅ Uczniowie mogą pomóc, okazując życzliwość i cierpliwość.
• Poproś uczniów o dokończenie zdań:
  • „Dziś nauczyłem/ nauczyłam się, że…”
  • „Od dziś będę pamiętać, że osoba z ZA może potrzebować…”

Wskazówki dla nauczyciela:

✅ Zachęcaj uczniów do zadawania pytań i otwartej rozmowy.
✅ Jeśli w klasie jest uczeń z ZA – przedyskutuj temat z rodzicami i samym uczniem przed lekcją.
✅ Unikaj podziałów typu „my” i „oni” – podkreśl, że wszyscy uczniowie są częścią jednej społeczności.
✅ Zwróć uwagę na emocje uczniów podczas lekcji – jeśli pojawią się trudności, zatrzymaj się i porozmawiaj o nich.

Najczęściej zadawane pytania:

1. Dlaczego warto rozmawiać z klasą o Zespole Aspergera?
Rozmowa o Zespole Aspergera pozwala zwiększyć zrozumienie i akceptację wśród uczniów, co pomaga budować przyjazną atmosferę w klasie.

2. Jak wyjaśnić uczniom różnice w zachowaniu osób z ZA?
Najlepiej używać prostych porównań (np. „Każdy z nas ma inny sposób myślenia, a osoby z ZA widzą świat trochę inaczej”).

3. Co zrobić, gdy uczeń z ZA ma trudności z nawiązywaniem relacji?
Warto zaproponować formę wsparcia rówieśniczego (np. „przyjaciel z ławki”) lub zorganizować zabawy integracyjne.

📝 Podsumowanie

Zespół Aspergera to nie bariera – to odmienny sposób postrzegania świata. Uczniowie, którzy zrozumieją potrzeby kolegów z ZA, będą lepiej przygotowani do budowania pozytywnych relacji i wsparcia. Zwiększenie świadomości na temat Zespołu Aspergera to klucz do bardziej otwartego i życzliwego środowiska szkolnego. 🌍❤️

👉 Gotowy scenariusz, który pomoże Twojej klasie lepiej zrozumieć Zespół Aspergera i budować atmosferę akceptacji.