Świąteczna lekcja dostosowana dla uczniów ze spektrum autyzmu. Scenariusz zajęć z opowieściami, wizualizacjami i aktywnościami sensorycznymi, które wspierają rozwój społeczny i edukacyjny dzieci.
Cel główny:
Poznanie historii Bożego Narodzenia poprzez proste opowieści i wizualizacje, rozwijanie umiejętności komunikacyjnych, wyobraźni oraz zdolności do rozumienia symboliki świąt.
Grupa wiekowa:
Uczniowie w wieku 6–10 lat ze spektrum autyzmu (możliwość dostosowania do poziomu rozwoju uczestników).
Czas trwania:
45–60 minut.
Cele szczegółowe:
- Rozwijanie umiejętności rozumienia słuchanego tekstu.
- Wspieranie koncentracji uwagi poprzez użycie obrazów i przedmiotów.
- Budowanie pozytywnego nastroju poprzez wspólne świąteczne aktywności.
- Wzmacnianie umiejętności pracy w grupie i indywidualnej ekspresji.
Metody i formy pracy:
- Metoda wizualna (obrazki, symbole, rekwizyty).
- Metoda narracyjna (opowieść dostosowana do uczniów).
- Elementy sensoryczne (dotykanie rekwizytów).
- Dyskusja kierowana (pytania wspierające komunikację).
Materiały:
- Plansze i obrazki przedstawiające: stajenkę, św. Józefa, Maryję, Jezusa w żłóbku, pastuszków, gwiazdę betlejemską, trzech królów.
- Figurki lub rekwizyty (np. mała figurka żłóbka, gwiazda, zwierzątka).
- Tablica interaktywna (jeśli dostępna) lub projektor do wyświetlenia krótkich animacji.
- Karty pracy: kolorowanki lub zadania do uzupełnienia związane z historią Bożego Narodzenia.
Przebieg zajęć:
- Powitanie i wprowadzenie w temat (5 minut)
- Nauczyciel wita dzieci, wyjaśnia, że zajęcia będą dotyczyły specjalnej historii związanej z Bożym Narodzeniem.
- Krótkie pytanie na rozgrzewkę: „Co kojarzycie z Bożym Narodzeniem?” – dzieci mogą odpowiadać werbalnie lub wskazywać obrazki.
- Opowieść z wizualizacjami (15 minut)
- Nauczyciel opowiada historię narodzin Jezusa, używając prostego języka, dostosowanego do poziomu uczniów:
- Przybycie Maryi i Józefa do Betlejem.
- Brak miejsca w gospodzie i narodziny Jezusa w stajence.
- Wizyta pastuszków i trzech królów.
- Podczas opowiadania nauczyciel pokazuje ilustracje lub rekwizyty (np. figurki postaci).
- Nauczyciel opowiada historię narodzin Jezusa, używając prostego języka, dostosowanego do poziomu uczniów:
- Aktywność sensoryczna (10 minut)
- Dzieci mogą dotknąć rekwizytów: figurki zwierząt, żłóbka, Gwiazdy Betlejemskiej.
- Ćwiczenie: „Co czujesz, kiedy dotykasz tych przedmiotów? Jak myślisz, co one symbolizują?”
- Praca z kartami (10 minut)
- Rozdanie prostych kart pracy:
- Kolorowanka stajenki.
- Uzupełnianie brakujących elementów na ilustracji (np. gdzie są pastuszkowie?).
- Rozdanie prostych kart pracy:
- Wspólna rozmowa i podsumowanie (10 minut)
- Nauczyciel pyta dzieci:
- „Co najbardziej zapamiętaliście z opowieści?”
- „Dlaczego gwiazda była ważna?”
- Dzieci mogą pokazać swoje karty pracy i powiedzieć kilka słów o swoich rysunkach.
- Nauczyciel pyta dzieci:
- Zakończenie
- Podziękowanie za udział w zajęciach.
- Wręczenie drobnych symbolicznych nagród (np. naklejek świątecznych).
Rozbudowana opowieść z wizualizacjami: Historia narodzin Jezusa
Wprowadzenie:
Nauczyciel siada z dziećmi w kręgu, aby wprowadzić atmosferę skupienia i spokoju. W tle może grać delikatna muzyka świąteczna lub instrumentalna (opcjonalnie). W ręku trzyma koszyk z rekwizytami: małą figurką Maryi, Józefa, żłóbkiem, pastuszkami, zwierzątkami, gwiazdą oraz trzema królami.
Część 1: Przybycie Maryi i Józefa do Betlejem
„Dawno temu, w małym miasteczku zwanym Nazaret, żyli Maryja i Józef. Maryja była wyjątkową osobą – miała wkrótce zostać mamą Jezusa, który miał być bardzo ważnym dzieckiem. Ale wtedy coś się wydarzyło. Cesarz wydał rozkaz: ‘Wszyscy muszą wrócić do swoich rodzinnych miast, aby się zapisać w spisie ludności!’
Maryja i Józef musieli wyruszyć w długą podróż do Betlejem, bo to było rodzinne miasto Józefa. Podróżowali pieszo, a Maryja jechała na osiołku, bo była bardzo zmęczona i brzuszek z małym Jezusem był już duży.”
[Nauczyciel pokazuje figurki Maryi, Józefa i osiołka. Może pokazać mapę lub obrazek Betlejem, aby dzieci zobaczyły, gdzie to się działo.]
Część 2: Brak miejsca w gospodzie
„Kiedy dotarli do Betlejem, było już bardzo późno. Miasto było pełne ludzi, którzy także przyjechali na spis ludności. Maryja i Józef chodzili od domu do domu, od gospody do gospody, prosząc o miejsce na noc.
Puk, puk – ‘Czy macie miejsce dla nas?’ – pytał Józef. Ale wszędzie słyszeli: ‘Przykro nam, wszystkie pokoje są zajęte!’
W końcu jeden dobry gospodarz powiedział: ‘Nie mam miejsca w domu, ale możecie odpocząć w mojej stajence, gdzie śpią zwierzęta.’
Maryja i Józef zgodzili się. W stajence było cicho, spokojnie i ciepło dzięki zwierzętom – osiołkom, owieczkom i krówkom.”
[Nauczyciel pokazuje ilustrację stajenki lub rekwizyty: figurki zwierząt i mały żłóbek.]
Część 3: Narodziny Jezusa
„Tej nocy, kiedy na niebie świeciły gwiazdy, Maryja urodziła Jezusa. Był małym, śpiącym dzieckiem, które położyła w żłóbku – takim jak małe łóżeczko zrobione z drewna i wypełnione siankiem. Józef był przy niej i czuwał, a zwierzęta patrzyły na dziecko spokojnie, jakby wiedziały, że stało się coś wyjątkowego.”
[Nauczyciel pokazuje figurkę małego Jezusa w żłóbku lub obrazek przedstawiający tę scenę.]
Część 4: Wizyta pastuszków
„Nieopodal, na polach za miastem, pastuszkowie pilnowali swoich owiec. Była noc, a oni rozmawiali przy ognisku, kiedy nagle na niebie pojawiło się światło – piękny anioł. Pastuszkowie przestraszyli się, ale anioł powiedział:
‘Nie bójcie się! Przynoszę wam wspaniałą wiadomość. Dziś w Betlejem narodził się Zbawiciel – Jezus! Znajdziecie Go w stajence, leży w żłóbku.’
Pastuszkowie postanowili od razu pójść zobaczyć dziecko. Wzięli małe prezenty, takie jak owieczki, i poszli do stajenki.”
[Nauczyciel pokazuje figurki pastuszków i owieczek, naśladuje ich radosny marsz do stajenki.]
Część 5: Wizyta trzech królów
„Kilka dni później trzej mędrcy, zwani królami, zauważyli na niebie bardzo jasną gwiazdę. Była to Gwiazda Betlejemska. Uznali, że to znak od Boga, który wskazuje, gdzie narodził się Jezus. Wyruszyli w długą podróż, prowadzeni przez gwiazdę.
Kiedy dotarli do stajenki, byli zachwyceni. Złożyli przed Jezusem swoje dary: złoto, kadzidło i mirrę – prezenty bardzo cenne i symboliczne. Królowie pokłonili się Jezusowi i powiedzieli, że będzie on wielkim królem i Zbawicielem.”
[Nauczyciel pokazuje figurki trzech królów i gwiazdę betlejemską, tłumacząc, co oznaczają ich prezenty.]
Podsumowanie:
„I tak zaczęła się historia Bożego Narodzenia. Mały Jezus narodził się w skromnej stajence, ale był otoczony miłością Maryi, Józefa, pastuszków, królów i wszystkich, którzy chcieli Go zobaczyć. Gwiazda na niebie przypominała wszystkim, że to była wyjątkowa noc.”
[Na koniec dzieci mogą wspólnie wskazać na obrazkach postaci, które najbardziej zapamiętały, i opowiedzieć, co im się najbardziej podobało w historii.]
Wskazówki dla nauczyciela:
- Tempo opowiadania – dostosuj je do uwagi i potrzeb dzieci. W razie potrzeby rób krótkie przerwy na pytania lub sensoryczne przerwy.
- Interaktywność – zadawaj pytania podczas historii, np. „Jak myślicie, co zrobi Maryja?”
- Pobudzanie zmysłów – jeśli to możliwe, użyj zapachów (np. kadzidła) lub cichej muzyki, aby wzbogacić doświadczenie dzieci.
Ta historia, w połączeniu z wizualizacjami, będzie świetnym narzędziem do angażowania uczniów i wspierania ich rozwoju w atmosferze świątecznej! 🎄✨
Modyfikacje:
- Dla dzieci z trudnościami w komunikacji można wprowadzić komunikatory lub tablice PECS, aby mogły wskazywać odpowiedzi.
- Dla dzieci wrażliwych sensorycznie można ograniczyć liczbę bodźców (np. rekwizyty dotykowe w mniejszych grupach).
Najczęściej zadawane pytania:
1. Czy te zajęcia nadają się dla starszych uczniów?
Tak, można dostosować poziom szczegółowości opowieści i trudność kart pracy do starszych uczniów.
2. Jak unikać przebodźcowania podczas zajęć?
Warto używać spokojnego głosu, ograniczyć liczbę bodźców i robić przerwy w trakcie aktywności sensorycznych.
3. Czy można dodać elementy muzyczne?
Tak, można zaśpiewać prostą kolędę, np. „Cicha noc”, lub włączyć delikatną muzykę instrumentalną w tle.
autyzmwszkole.com 