Praktyczny scenariusz zajęć „Wspólne kolędowanie” – wskazówki dla nauczycieli i terapeutów.
Wprowadzenie świątecznej atmosfery do zajęć szkolnych to doskonała okazja do rozwijania kompetencji społecznych u uczniów z Zespołem Aspergera. Kolędowanie w grupie, jako aktywność angażująca i integrująca, pozwala uczniom ćwiczyć współpracę, komunikację i budowanie relacji w przyjaznym i ciepłym otoczeniu. Poniższy scenariusz zajęć został opracowany tak, aby uwzględnić potrzeby dzieci z Zespołem Aspergera oraz stworzyć warunki sprzyjające ich rozwojowi społecznemu.
Cele zajęć
Cele ogólne:
- Rozwijanie kompetencji społecznych, takich jak współpraca, komunikacja i empatia.
- Budowanie poczucia przynależności do grupy.
- Stworzenie atmosfery akceptacji i zrozumienia w kontekście świątecznym.
Cele szczegółowe:
- Uczeń ćwiczy wspólne działanie w grupie.
- Uczeń rozwija umiejętność wyrażania emocji w sposób werbalny i niewerbalny.
- Uczeń poznaje i praktykuje zasady współpracy w grupie podczas wspólnego kolędowania.
Metody i formy pracy
Metody:
- Metoda aktywizująca (śpiew, gesty, muzyka).
- Metoda drama (scenki sytuacyjne związane z kolędowaniem).
- Metoda wizualna (plansze, obrazki, teksty kolęd).
Formy pracy:
- Praca w grupach.
- Praca indywidualna z uczniem (przygotowanie do zajęć w grupie).
- Praca z całą klasą.
Przebieg zajęć
1. Wprowadzenie (10 minut)
Cel: Przygotowanie uczniów do zajęć i stworzenie pozytywnej atmosfery.
- Powitanie uczniów i przedstawienie tematu zajęć.
- Nauczyciel mówi: „Dziś zapraszam Was na świąteczne kolędowanie, które pomoże nam ćwiczyć współpracę i wspólne działanie w grupie.”
- Omówienie planu zajęć przy pomocy wizualnego harmonogramu (np. obrazków przedstawiających kolejne etapy: śpiewanie, przerwa, zabawa ruchowa).
- Rozgrzewka muzyczna:
- Wspólne klaskanie do rytmu prostej melodii (np. Jingle Bells).
- Wprowadzenie krótkiej piosenki w formie zabawy („Zaśpiewajmy razem, jak to będzie brzmiało?”).
2. Przygotowanie do kolędowania (15 minut)
Cel: Oswojenie uczniów z tekstami kolęd i przygotowanie do wspólnego śpiewania.
- Indywidualne przygotowanie ucznia z Zespołem Aspergera (jeśli potrzebne):
- Nauczyciel w spokojnej atmosferze omawia tekst kolędy (np. „Cicha noc”) i tłumaczy jej znaczenie.
- Uczniowi można zaproponować powtarzanie prostych fraz lub korzystanie z obrazków wspierających zapamiętanie tekstu.
- Praca w grupach:
- Uczniowie dzielą się na małe zespoły, każdy ćwiczy fragment wybranej kolędy.
- Nauczyciel wprowadza gesty ilustrujące słowa (np. wskazanie na gwiazdę, ułożenie rąk w kształcie serca).
3. Wspólne kolędowanie (20 minut)
Cel: Ćwiczenie współpracy w grupie i integracji podczas śpiewania.
- Zgromadzenie uczniów w kole, stworzenie wspólnej przestrzeni do śpiewania.
- Wspólne zaśpiewanie wybranej kolędy, np. „Cicha noc,” z podziałem na role:
- Jedna grupa śpiewa pierwszą zwrotkę, druga refren, trzecia gestykuluje.
- Dodatkowa aktywność: użycie instrumentów (np. dzwonków, tamburynów) do akompaniamentu.
- Nauczyciel wspiera uczniów w wyrażaniu emocji podczas śpiewu – np. „Spróbujmy zaśpiewać radośnie” lub „Jak wyrazić spokój w naszej kolędzie?”
4. Zabawa ruchowa – „Świąteczny taniec” (10 minut)
Cel: Zrelaksowanie uczniów i budowanie pozytywnych emocji.
- Uczniowie tworzą krąg i wykonują proste ruchy do melodii kolędy (np. obrót w lewo, klaskanie, podskok).
- Nauczyciel wprowadza elementy współpracy – np. przekazywanie sobie „śnieżki” (piłeczki) w rytm muzyki.
5. Podsumowanie zajęć (5 minut)
Cel: Omówienie wrażeń i nauki wyniesionej z zajęć.
- Nauczyciel pyta uczniów:
- „Co najbardziej podobało się Wam podczas kolędowania?”
- „Czy było coś trudnego? Jak sobie z tym poradziliście?”
- Wspólne podziękowanie za zaangażowanie i zakończenie zajęć prostym gestem, np. ukłonem w kręgu.
Materiały potrzebne do zajęć
- Teksty kolęd (wydrukowane lub wyświetlane na tablicy multimedialnej).
- Instrumenty perkusyjne (np. tamburyny, dzwonki).
- Harmonogram wizualny zajęć.
- Obrazki ilustrujące słowa kolęd.
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
1. Czy uczeń z Zespołem Aspergera może uczestniczyć w takich zajęciach grupowych?
Tak, ale kluczowe jest dostosowanie aktywności do jego potrzeb. Uczniowi można zaproponować mniej wymagające role, takie jak używanie instrumentu zamiast śpiewania.
2. Jak reagować, jeśli uczeń odmawia udziału?
Nie należy zmuszać ucznia do uczestnictwa. Warto dać mu alternatywę, np. słuchanie kolęd w spokojnym miejscu lub udział w małej grupie.
3. Czy wspólne kolędowanie naprawdę rozwija kompetencje społeczne?
Tak, ponieważ takie zajęcia uczą współpracy, komunikacji i wyrażania emocji w grupie. Dzięki świątecznej atmosferze uczniowie często czują się bardziej swobodnie.
4. Jak radzić sobie z nadwrażliwością sensoryczną podczas zajęć?
Unikaj zbyt głośnych dźwięków i intensywnych świateł. Możesz też zaproponować uczniowi użycie nauszników wyciszających, jeśli hałas mu przeszkadza.
Podsumowanie:
Wspólne kolędowanie to nie tylko świąteczna zabawa, ale również skuteczny sposób na rozwijanie kompetencji społecznych u uczniów z Zespołem Aspergera. Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu, dostosowaniu i wsparciu każdy uczeń może czerpać radość z takich zajęć, jednocześnie ucząc się współpracy i budowania relacji w grupie.
autyzmwszkole.com 