Krótka Historia SI

Historia sztucznej inteligencji (SI) sięga lat 50. XX wieku, kiedy to naukowcy rozpoczęli próby tworzenia maszyn, które mogłyby naśladować ludzką inteligencję. Jednym z pierwszych kroków w rozwoju SI było stworzenie programów komputerowych zdolnych do rozwiązywania problemów matematycznych. W 1956 roku odbyła się konferencja Dartmouth na której uczestnicy po raz pierwszy użyli terminu „sztuczna inteligencja”. Jednak postępy były początkowo powolne ze względu na ograniczenia techniczne.

W latach 80. i 90. nastąpił znaczący rozwój algorytmów uczenia maszynowego, dzięki czemu SI mogła zaczynać rozumieć dane i podejmować decyzje na ich podstawie. Narodziły się systemy eksperckie, a później sieci neuronowe stworzone w oparciu o ówczesną wiedzę o ludzkim mózgu. W miarę jak komputery stawały się bardziej wydajne, SI zaczęła dominować w różnych dziedzinach, takich jak przetwarzanie języka naturalnego, rozpoznawanie obrazów, a nawet w grach planszowych pokonując ludzkie ograniczenia w szachach. Psychologowie musieli w końcu zacząć badać wpływ SI na rynek pracy i ludzkie zatrudnienie. Należy bowiem zauważyć, że automatyzacja wielu zawodów może prowadzić do bezrobocia i zmian w strukturze rynku pracy, co może mieć wpływ na zdrowie psychiczne i dobrobyt społeczeństwa.

Obecnie SI jest coraz bardziej obecna w naszym życiu codziennym. Kontroluje nasze samochody, sugeruje nam treści w mediach społecznościowych i pomaga w diagnostyce medycznej. Technologia stała się tak zaawansowana, że SI zaczęła odgrywać ważną rolę w naszym życiu społecznym i emocjonalnym. Niektórzy ludzie tworzą głębokie emocjonalne połączenia z inteligentnymi asystentami, takimi jak Siri, czy Alexa, co wywołuje pytania o ich wpływ na naszą psychikę i relacje interpersonalne.

Etyka jest niezwykle istotna w kontekście rozwoju technologii sztucznej inteligencji (AI)

Etyka

Etyka (z stgr. ἦθος, ēthos – stałe miejsce zamieszkania, obyczaj, zwyczaj) to dział filozofii dotyczący powinności moralnej: moralnego dobra lub zła. Etyka wyznacza jej szczegółową treść, czyli słuszności, a także szuka ostatecznych wyjaśnień norm, genezy zła i sposobów jego przezwyciężenia.

Etyka jest niezwykle istotna w kontekście rozwoju technologii sztucznej inteligencji (AI) z wielu powodów. Oto kilka z nich:

1. Bezpieczeństwo i odpowiedzialność: AI może mieć znaczący wpływ na ludzi i społeczeństwo, zarówno pozytywny, jak i negatywny. Etyczny rozwój AI wymaga dbałości o bezpieczeństwo, aby uniknąć sytuacji, w których AI może być wykorzystywane w sposób szkodliwy. Etyka pomaga także określić, kto ponosi odpowiedzialność za działania i decyzje podejmowane przez AI.
2. Sprawiedliwość społeczna: Nieetyczne wykorzystanie AI może prowadzić do nierówności społecznych, dyskryminacji i uprzedzeń. Etyka pomaga w zapewnieniu, że AI jest używane w sposób sprawiedliwy i równy dla wszystkich grup społecznych.
3. Prywatność i ochrona danych: AI często korzysta z danych osobowych, co stawia kwestie prywatności i ochrony danych w centrum uwagi. Etyka wymaga, aby twórcy AI i organizacje odpowiedzialne za jego rozwijanie przestrzegali zasad ochrony prywatności i zabezpieczeń danych.
4. Autonomia i odpowiedzialność moralna: W miarę jak AI staje się bardziej autonomiczne, pojawiają się pytania dotyczące jej odpowiedzialności moralnej. Etyka pomaga określić, jakie zasady i wartości powinny kierować działaniami autonomicznych systemów AI.
5. Zaufanie i akceptacja społeczna: Aby technologia AI mogła być szeroko przyjęta i wykorzystywana w społeczeństwie, musi budzić zaufanie. Etyczne podejście do rozwoju i stosowania AI pomaga budować to zaufanie i zachęcać do akceptacji nowych technologii.
6. Zapobieganie nadużyciom: Etyka pomaga w identyfikacji potencjalnych zagrożeń i nadużyć związanych z AI oraz w opracowaniu środków zaradczych, które mogą pomóc w ich zapobieganiu.
7. Długoterminowe konsekwencje: Rozwój technologii AI może mieć długoterminowe konsekwencje dla społeczeństwa, środowiska naturalnego i relacji międzyludzkich. Etyczne rozważania pomagają spojrzeć na te konsekwencje z perspektywy długoterminowej i podejmować odpowiednie decyzje.

W skrócie, etyka jest nieodłącznym elementem rozwoju technologii AI, ponieważ pomaga zapewnić, że AI jest używane w sposób zgodny z wartościami, zasadami i interesami ludzi oraz że przynosi korzyści społeczeństwu, zamiast szkodzić. Etyka stanowi ramy, które pomagają kształtować rozwój AI w sposób, który jest bardziej odpowiedzialny, sprawiedliwy i zrównoważony.

Zagrożenia i korzyści AI

Sztuczna inteligencja (AI) przynosi wiele potencjalnych korzyści i możliwości, ale jednocześnie niesie ze sobą również pewne zagrożenia. Oto kilka z tych zagrożeń i korzyści:

Zagrożenia AI:

1. Bezpieczeństwo cybernetyczne: Rozwój AI może prowadzić do nowych zagrożeń związanych z bezpieczeństwem cybernetycznym. Zaawansowane AI mogą być wykorzystywane do ataków hakerskich, włączając w to ataki na systemy krytycznej infrastruktury.
2. Bezrobocie technologiczne: Wprowadzenie automatyzacji i AI do różnych sektorów gospodarki może prowadzić do utraty miejsc pracy dla ludzi, szczególnie w przypadku pracy rutynowej. To może spowodować nierówności społeczne i ekonomiczne.
3. Dyskryminacja i uprzedzenia: AI może odzwierciedlać i wzmacniać istniejące uprzedzenia i dyskryminację, jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie środki. Algorytmy uczenia maszynowego mogą na przykład działać na podstawie danych szkodliwie uprzedzających lub nierównościowych.
4. Zagrożenia związane z prywatnością: Wprowadzenie AI do analizy danych osobowych może naruszyć prywatność jednostek, jeśli nie zostaną wprowadzone odpowiednie mechanizmy ochrony danych.
5. Zamachy na systemy AI: Ataki mające na celu wprowadzenie błędów lub zakłócenie działania systemów AI mogą mieć poważne konsekwencje w przypadku zastosowań krytycznych, takich jak samochody autonomiczne czy systemy medyczne.

Korzyści AI:

1. Efektywność i automatyzacja: AI może zwiększać efektywność procesów biznesowych, przyspieszać analizę danych i automatyzować rutynowe zadania, co prowadzi do oszczędności czasu i zasobów.
2. Innowacje medyczne: AI ma potencjał do rewolucji w medycynie, pomagając w diagnozowaniu chorób, opracowywaniu nowych leków i personalizacji opieki zdrowotnej.
3. Poprawa bezpieczeństwa: Systemy AI mogą być wykorzystywane do monitorowania i identyfikacji zagrożeń, takich jak ataki terrorystyczne czy katastrofy naturalne.
4. Inteligentne miasta: AI może pomagać w zarządzaniu zasobami miejskimi, takimi jak transport, energia i odpady, poprawiając jakość życia mieszkańców.
5. Wspomaganie decyzji: AI może pomagać ludziom podejmować lepsze decyzje, dostarczając analizy danych i prognoz.
6. Badania naukowe: AI może przyspieszać postęp naukowy poprzez analizę ogromnych ilości danych i identyfikację wzorców.
7. Rozrywka i sztuka: AI może tworzyć nowe możliwości w dziedzinach takich jak gry komputerowe, generowanie muzyki i sztuki.

Podsumowując, AI ma ogromny potencjał do przynoszenia korzyści społeczeństwu i gospodarce, ale jednocześnie należy być świadomym i ostrożnym wobec potencjalnych zagrożeń i wyzwań związanych z jej rozwojem i stosowaniem. Warto inwestować w badania nad etyką AI oraz w regulacje, które pomogą zminimalizować ryzyka i wykorzystać jej potencjał w sposób odpowiedzialny.

Przykład przypadku związanego z etyką AI, który uczniowie muszą rozważyć:

Przypadek: Algorytm oceny nauczycieli w szkole

W pewnej szkole postanowiono wprowadzić system oceny nauczycieli za pomocą zaawansowanego algorytmu opartego na analizie wyników uczniów na testach i egzaminach. Algorytm miał oceniać nauczycieli na podstawie postępów uczniów w nauce i osiągniętych wyników. Celem tego było zwiększenie jakości nauczania i nagradzanie najlepszych nauczycieli.

Jednak uczniowie, rodzice i część nauczycieli zgłosili obawy związane z tym nowym systemem oceny nauczycieli:

Zagrożenia i pytania etyczne:

1. Obiektywność vs. subiektywność: Czy algorytm naprawdę może obiektywnie ocenić pracę nauczycieli, biorąc pod uwagę, że nauczanie to proces złożony, a wyniki uczniów mogą być rozpatrywane przez wiele czynników?
2. Pomiar jakości nauczania: Czy ocena oparta na wynikach testów i egzaminów naprawdę odzwierciedla jakość nauczania? Czy to nie promuje uczenia się na pamięć kosztem bardziej ogólnego rozwoju ucznia?
3. Nierówności w dostępie do zasobów: Czy algorytm uwzględnia różnice w dostępie do zasobów, takie jak materiały dydaktyczne czy infrastruktura szkolna, które mogą wpływać na wyniki uczniów?
4. Dyskryminacja i uprzedzenia: Czy algorytm może wprowadzić uprzedzenia lub dyskryminować nauczycieli pracujących z grupami uczniów o niższych osiągnięciach, co może zniechęcać do pracy z trudniejszymi grupami uczniów?
5. Brak kontroli i odpowiedzialności: Czy nauczyciele będą mieli możliwość zrozumienia, jak działa algorytm i jakie czynniki wpływają na jego wyniki? Czy będą mieli możliwość odwołania się od decyzji algorytmu?

Uczniowie mogą być poproszeni o rozważenie tych zagrożeń i pytań etycznych oraz o podjęcie decyzji, czy taki system oceny nauczycieli powinien zostać wprowadzony w szkole. Mogą również zastanowić się nad możliwymi sposobami minimalizacji tych zagrożeń i zapewnienia uczciwości i sprawiedliwości tego procesu.

Temat zajęć: Etyka Sztucznej Inteligencji i jej wpływ na społeczeństwo

Cel zajęć: Celem zajęć jest zrozumienie filozoficznych i etycznych aspektów związanych z rozwojem sztucznej inteligencji oraz jej wpływem na społeczeństwo. Uczniowie będą mieli okazję dyskutować nad kwestiami związanymi z etyką AI, odpowiedzialnością technologiczną oraz zagrożeniami i korzyściami wynikającymi z jej rozwoju.

Czas trwania: 2 godziny

Materiały:

1. Książki, artykuły i prezentacje dotyczące filozofii techniki i etyki AI.
2. Multimedia do prezentacji statystyk i przykładów związanych z AI.
3. Białe tablice lub flipcharty.

Przebieg zajęć:

1. Rozpoczęcie (15 minut). Powitanie uczniów i krótkie wprowadzenie do tematu zajęć. Krótka prezentacja na temat historii rozwoju sztucznej inteligencji.

2. Wprowadzenie do etyki AI (20 minut). Wyjaśnienie, czym jest etyka AI. Dyskusja nad pytaniem, dlaczego etyka jest ważna w kontekście rozwoju technologii AI.

Etyka AI to nauka badająca wartości i normy moralne związane z projektowaniem, wdrażaniem i wykorzystywaniem systemów opartych na sztucznej inteligencji.

3. Zagrożenia i korzyści AI (30 minut) (Informacje do kolejnych punktów zajęć opisane są na wstępie.). Prezentacja przykładów zagrożeń związanych z AI, takich jak utrata miejsc pracy, naruszenia prywatności i dezinformacja. Prezentacja korzyści wynikających z rozwoju AI, takich jak medycyna, transport i edukacja. Rozpoczęcie dyskusji nad tym, jak zminimalizować zagrożenia i zmaksymalizować korzyści AI.

4. Odpowiedzialność technologiczna (20 minut) Omówienie pojęcia odpowiedzialności technologicznej. Omówienie przykładów przypadków w których AI była używana w sposób nieodpowiedzialny. Rozważenie, jakie kroki można podjąć, żeby zwiększyć odpowiedzialność w dziedzinie AI.

Odpowiedzialność technologiczna to pojęcie, które odnosi się do wpływu sztucznej inteligencji i osób pracujących w zawodach technicznych na społeczeństwo i środowisko naturalne.

5. Dyskusja nad studium przypadku (20 minut). Przykład przypadku związanego z etyką AI, który uczestnicy muszą rozważyć. Podział uczniów na grupy do dyskusji nad przypadkiem. Prezentacja wniosków przez każdą grupę.

6. Podsumowanie i zakończenie (15 minut). Podsumowanie głównych punktów zajęć. Zachęta do dalszej refleksji nad etyką AI i odpowiedzialnością technologiczną. Informacje na temat dalszych zasobów do zgłębienia tematu.

Zajęcia te mają na celu zachęcić uczniów do myślenia krytycznego, refleksji nad etycznymi dylematami związanymi z rozwojem sztucznej inteligencji oraz zrozumienia, że filozofia techniki i sztucznej inteligencji jest istotnym elementem dzisiejszego świata.

źródło: Opracowanie własne