Czym jest wysoka wrażliwość?

Reklamy

Czym jest wysoka wrażliwość?

Osoby wysoko wrażliwe przychodzą na świat ze skłonnością do zauważania większej liczby szczegółów w swoim otoczeniu i do głębszej refleksji przed rozpoczęciem działania – w porównaniu z ludźmi, którzy zauważają mniej oraz działają szybciej i bardziej impulsywnie. W rezultacie osoby te (zarówno dzieci, jak i dorośli) są raczej empatyczne, bystre, kreatywne, ostrożne, mają silną intuicję i są głęboko moralne (są świadome skutków złych działań, dlatego znacznie rzadziej podejmują takie działania). Łatwiej też je przytłoczyć głośnymi lub wieloma występującymi jednocześnie bodźcami. Starają się tego uniknąć, dlatego wydają się nieśmiałe czy płochliwe lub uchodzą za „smutasów”. Kiedy nie są w stanie uniknąć przestymulowania, otoczenie odbiera je jako szybko się denerwujące i zbyt wrażliwe.

Choć wysoko wrażliwe osoby więcej zauważają, to jednak niekoniecznie mają lepszy zmysł wzroku, słuchu, powonienia czy smaku – choć niektóre twierdzą, że przynajmniej jeden zmysł jest u nich szczególnie wyostrzony. To ich mózg bardziej gruntownie przetwarza odbierane informacje. Przetwarzanie zachodzi jednak nie tylko w mózgu. Wysoko wrażliwi ludzie bowiem – dzieci i dorośli – charakteryzują się szybszymi odruchami (są to reakcje pochodzące zazwyczaj z rdzenia kręgowego) oraz większą podatnością na ból i działanie leków i środków
pobudzających, mają bardziej reaktywny układ odpornościowy i częściej cierpią na alergie. W pewnym sensie cały ich organizm jest tak skonstruowany, aby dokładniej wykrywać i rozumieć wszystko, co do niego dociera.

W jaki sposób wysoko wrażliwe dzieci sortują pomarańcze?

Kiedy byłam mała, ojciec lubił zabierać nas do różnych zakładów przemysłowych. Tam prosił kierownika, by nas oprowadził. Stalownie i huty szkła, rzecz jasna, przytłaczały mnie,ponieważ jestem wysoko wrażliwa. Było w nich zbyt głośno, zbyt gorąco, płonęły żywym ogniem – a ja płakałam. Nienawidziłam więc tych wypraw. Niewrażliwi członkowie mojej rodziny byli z kolei rozdrażnieni moim zachowaniem, które bardzo utrudniało zwiedzanie.Pewna wycieczka jednak mi się spodobała – wycieczka do zakładu pakowania pomarańczy. Spodobał mi się pomysłowy wynalazek: pomarańcze przesuwały się na trzęsącej się taśmie aż do miejsca z trzema różnej wielkości otworami – małym, średnim i dużym.

Owo doświadczenie stało się dla mnie metaforą funkcjonowania mózgu wysoko wrażliwej osoby. Tyle że zamiast trzech otworów do przetwarzania wszystkiego, co trafia na trzęsące się taśmy, osoby wysoko wrażliwe mają ich piętnaście, aby dokonywać bardzo szczegółowych rozróżnień. I wszystko idzie dobrze, dopóki na takiej taśmie nie znajdzie się naraz za dużo pomarańczy. Wtedy robi się potężny zator.

Wysoko wrażliwym dzieciom prawdopodobnie nie spodobają się zatem głośny zespół mariachi w meksykańskiej restauracji, hałaśliwe przyjęcie urodzinowe, udział w grach zespołowych czy konieczność odpowiadania na oczach wszystkich w klasie. Jeśli jednak potrzebujecie, by ktoś wam nastroił gitarę (świetny pomysł na usługi związane z przyjęciem),chcecie się pobawić słowami albo pograć w szachy czy inną podobną grę, która wymaga przewidywania konsekwencji lub zauważania subtelnych różnic, to powinniście mieć blisko siebie swoje wysoko wrażliwe dziecko.

Reklamy

Czy wasze dziecko jest wysoko wrażliwe?

Kwestionariusz dla rodziców

Przy każdym z poniższych stwierdzeń zaznaczcie właściwą odpowiedź. Zaznaczcie „P” (prawda), jeśli zdanie jest albo było przez dłuższy czas w przeszłości prawdziwe lub raczej prawdziwe w przypadku waszego dziecka. Zaznaczcie „F” (fałsz), jeśli zdanie nie odnosi się do waszego dziecka bądź odnosi się do niego w niewielkim stopniu.

P F łatwo się przestrasza.
P F skarży się na „gryzące” ubrania, szwy w skarpetach czy metki, które drapią jego skórę.
P F zazwyczaj nie lubi wielkich niespodzianek.
P F lepiej się uczy dzięki łagodnym wskazówkom, a nie surowym karom.
P F zdaje się czytać w moich myślach.
P F używa słów skomplikowanych jak na swój wiek.
P F wyczuwa nawet najdelikatniejszy niezwykły zapach.
P F ma inteligentne poczucie humoru.
P F zdaje się obdarzone intuicją.
P F z trudem zasypia po ekscytującym dniu.
P F niezbyt dobrze sobie radzi z dużymi zmianami.
P F chce się przebrać, jeśli jego ubranie jest wilgotne lub zabrudzone piaskiem.
P F zadaje mnóstwo pytań.
P F jest perfekcjonistą.
P F zauważa cierpienie i stres innych ludzi.
P F preferuje spokojne zabawy.
P F zadaje głębokie i skłaniające do refleksji pytania.
P F jest bardzo wrażliwe na ból.
P F nie lubi hałaśliwych miejsc.
P F zauważa subtelności (że coś zostało przesunięte, zmianę w czyimś wyglądzie itp.).
P F zanim podejmie jakieś wyzwanie, zastanawia się, czy jest to bezpieczne.
P F najlepiej funkcjonuje wtedy, gdy w jego otoczeniu nie ma obcych.
P F odczuwa wszystko bardzo głęboko.

Wynik

Jeśli przy co najmniej trzynastu stwierdzeniach zaznaczyliście odpowiedź „P”, to wasze dziecko jest prawdopodobnie wysoko wrażliwe. Żaden test psychologiczny nie jest jednak na
tyle dokładny, by dało się na jego podstawie rozstrzygnąć, jak traktować własne dziecko. Jeśli w przypadku waszego dziecka tylko jedno bądź dwa zdania są prawdziwe, ale za to prawdziwe w sposób niekwestionowany, to również możecie zasadnie nazywać je wysoko wrażliwym.

źródło: E. Aron, Wysoko wrażliwe dzieci…, 2017