Mindfulness dla dzieci
Coraz liczniejsze badania naukowe potwierdzają to, co kontemplatorzy wiedzieli od stuleci: uważność i medytacja rozwijają umiejętności życiowe, które pozwalają dzieciom, młodzieży oraz rodzicom mądrzej i bardziej współodczuwająco odnosić się do tego, co dzieje się w naszym wnętrzu i wokół nas. Zabawy mindfulness czyli zabawy uważności uczą sześciu spośród tych kompetencji: skupienia, wyciszenia, przeformułowania, troskliwości i łączności.
Gdy w środku umieścimy SKUPIENIE, to posuwając się po zewnętrznym kole w lewo czy w prawo, zobaczymy: Wyciszenie, Widzenie, Przeformułowanie, Troskliwość, Łączność… i znowu Wyciszenie.
SKUPIENIE umieszczone jest w centrum, ponieważ stabilna elastyczna koncentracja wspiera pozostałe 5 umiejętności.
Kiedy dzieci i nastolatki skupiają się na doświadczaniu chwili obecnej (np. na doznaniach związanych z oddychaniem lub dźwiękach związanych z oddychaniem lub dźwiękach w pomieszczeniu), ich umysł zwykle się wycisza i otwiera w sobie przestrzeń pozwalająca jaśniej widzieć to, co się wydarza. Gdy zyskują świadomość procesów zachodzących w umyśle i organizmie, uczą się korzystania z wrażeń zmysłowych (np. „czuję się niespokojny” albo „denerwuję się”) jako sygnałów do refleksji przed wypowiedzią lub działaniem. W ten sposób dzieci stają się mniej reaktywne i bardziej świadome tego, co dzieje się w ich wnętrzu oraz wokół nich. Zamiast koncentrować się na skutkach, skupiają się na tym, by w danej sytuacji reagować roztropnie i współodczuwająco.
Przymioty opiekuńczości oraz łączności wyłaniają się w sposób naturalny, gdy dzieci i nastolatki zaczynają dostrzegać sieć powiązań, przyczyn i warunków, które konstytuują każdą chwilę. Wówczas zyskują możliwość przeformułowania swojego sposobu widzenia sytuacji oraz mogą zdecydować się na użycie słów i podjęcie działań zgodnych z tymi przymiotami. Tych 6 umiejętności życiowych ma taką budowę, by przekształcanie uwagi (wyciszenie, skupienie) prowadziło do przemiany emocji (widzenie, przeformułowanie), co będzie powodować transformację wypowiedzi, czynów i relacji (troskliwość, łączność) – ten cykl wywodzi się z klasycznego treningu medytacyjnego.
Przez tysiące lat kontemplatorzy sporządzili obszerny katalog opisów naszego świata wewnętrznego i zewnętrznego. Zawęziłam ten katalog do dwóch list, z którymi zaznajamiam dzieci i ich rodziców poprzez zabawy, opowiadania, moderowane wizualizacje oraz pokazy.
Pierwsza listę wypełnia krąg sześciu umiejętności życiowych. Druga zawiera uniwersalne motywy charakterystyczne dla światopoglądu opartego na mądrości i współodczuwaniu. Oto one:
Dwie listy
| Pierwsza lista | Druga lista |
|---|---|
| akceptacja | radość |
| chwila obecna | rozsądna pewność siebie |
| cierpliwość | uwaga (skupiona i rozszerzona) |
| empatia | |
| motywacja | wdzięczność |
| otwarty umysł | wnikliwość |
| powszechna zmienność | współodczuwanie |
| powściągliwość kontemplacyjna | współodczuwanie wobec samego siebie |
| powściągliwość w zachowaniu | współzależność |
| przejrzystość | zestrojenie |
| przyczyna i skutek | życzliwość |
Z samą istotą uważności i medytacji związane są pewne tajemnicze cechy, lecz jeśli będziemy chcieli je rozszyfrować poprzez rozpisanie ich na kilku listach to możemy całkowicie zgubić sens przymiotów
Jak jazz
Dodają mi śmiałości inne tajemnicze szyfry twórcze, na przykład jazz, w którym muzycy studiują koło kwintowe i ćwiczą skale, by doskonalić artystyczne właściwości związane z improwizacją i niedające się opisać. Podobnie jak jazzmani, osoby medytujące studiują zbiór tematów i praktykują pewne umiejętności życiowe, aby rozwinąć w sobie trudne do sprecyzowania cechy niezbędne w uważności i medytacji. W obu tych twórczych dyscyplinach praktycy rozpoznają owe tajemnicze właściwości; nie dlatego, że potrafią określić je słowami, ale ponieważ je odczuwają. Pewne stare powiedzenie mówi, że mądrość i współodczuwanie są jak dwa skrzydła ptaka i trzeba mieć oba, żeby latać. Zagadnienia koncepcyjne i praktyczne umiejętności życiowe przyswojone dzięki uważności i medytacji pomagają w rozwijaniu mądrości i współodczuwania. W wyniku ich współdziałania rodzi się swoboda psychiczna, która powinna pomóc dzieciom oraz ich rodzinom wznieść się ponad trudności życiowe, tak jak ptak szybuje ku niebu.
W zabawach kształtujących uważność być może najbardziej podoba mi się to, że dają rodzicom i dzieciom niepowtarzalną okazję do współnauczania i wspólnego uczenia się. Nic dziwnego, że wielu rodziców przyznaje, iż ćwiczenia przeznaczone dla dzieci ukazują im drogę do medytacji, której wcześniej nie znali. Wiąże się to z następna kwestią: nasza uważność jako rodziców wywiera ogromny wpływ na wszystkie osoby w naszym życiu, zwłaszcza na dzieci. Widzą, kiedy jesteśmy spokojni, opanowani i radośni oraz uczą się na naszym przykładzie. To jak idziemy przez życie, bezpośrednio wpływa na ich poczucie bezpieczeństwa, a także na to, jak one kroczą przez życie.
Gry kształtujące uważność zaprojektowano z myślą o dzieciach i młodzieży, ale niech to cię nie zawiedzie. Dla rodziców mogą być równie zabawne i też zmienić ich życie, podobnie mogą wpływać na każdego, kto ma znaczące relacje z dzieckiem lub nastolatkiem. Nauczyciele, terapeuci, dziadkowie, ciotki, wujowie, instruktorzy harcerscy i opiekunowie na obozach czy koloniach – te zabawy są również dla was. jesteś gotów, by spróbować? A więc zrelaksuj się i poczuj stopy.
Czując stopy
#arkusz #ASD #Asperger #AspieZaklinaczka #autyzm #dostosowanie #edukacja #emocje #grupa #IPET #komunikacja #lekcja #logopedia #metody #MikiLittleAspie #motoryka #mowa #pedagog #percepcja #premium #program #przedszkolak #przedszkole #psycholog #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #SylwiaBagińska #szkoła #terapia #uczeń #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zaburzenia #zajęcia #ZespółAspergera #zmysły #ćwiczenia Autyzm
autyzmwszkole.com 