Pamięć symultacyjna Pamięć sekwencyjna
Pamięć jest zdolnością do rejestrowania i ponownego przywoływania wrażeń zmysłowych, skojarzeń, informacji, występująca u ludzi, niektórych zwierząt i w komputerach.
Wiadomym jest, iż sprawne funkcjonowanie pamięci jest konieczne dla poprawnego i zakończonego sukcesem procesu uczenia się. Zależy ono w dużej mierze od poziomu koncentracji. Pamięć należy zatem systematycznie ćwiczyć pamiętając przy tym, iż ćwiczenia te pełnią funkcję stymulującą uwagę, koncentrację i spostrzeganie wzrokowe. Podczas tego rodzaju aktywności dziecko uczy się jak się uczyć. Innymi słowy steruje ono swoją uwagą, a także poprzez świadomie zapamiętane obrazy kształci tzw. intencjonalne poszukiwanie pamięci.
Najważniejszą strukturą w mózgu biorącą udział w procesie uczenia się i zapamiętywania jest tzw. hipokamp. Jest on nieduży i znajduje się w płacie skroniowym. Hipokamp odgrywa ważną rolę w przenoszeniu informacji z pamięci krótkotrwałej do pamięci długotrwałej oraz w orientacji przestrzennej. Ciekawostką jest, iż człowiek jak i inne ssaki posiada dwa hipokampy – po jednym na każdą połowę mózgu.

Rozkładając zagadnienie pamięci na poszczególne fazy składowe całego procesu możemy wyróżnić fazę zapamiętywania, następnie przechowywania, a dalej przypominania i rozpoznawania czyli porównywania nowo zapamiętanych elementów z przyswojonymi wcześniej informacjami.
Mając ten fakt na uwadze pamiętajmy, że podczas ćwiczeń pamięci ważne jest nie tylko rozbudowywanie jej pojemności, ale także budowanie możliwości korzystania z zachowanej w umyśle wiedzy o świecie i o sobie samym.
Ze względu na sposób przetwarzania informacji wyróżniamy dwa rodzaje pamięci:
- pamięć symultaniczną – inaczej nazywaną pamięcią globalną, która jest zależna od poziomu funkcjonowania prawej półkuli mózgu, pozwala ona na szybkie zapamiętanie całych pakietów informacji,
- pamięć sekwencyjna – odpowiedzialną za zapamiętywanie serii linearnie pokazywanych bodźców zależnych od aktywności lewej półkuli mózgu.
Pamięć symultaniczna
Pamięć symultaniczna odpowiedzialna jest za przechowywanie informacji w prawej półkuli mózgu. Ten sposób magazynowania informacji pozwala na szybkie rozpoznawanie bodźców według ”prawopółkulowego programu” przez podobieństwo.
W prawej półkuli mózgu przechowywane są wszystkie informacje przestrzenne, czyli:
- twarze i sylwetki ludzi;
- układy przestrzenne pomieszczeń oraz często przemierzane drogi;
- rozmieszczenie przedmiotów;
- figury geometryczne;
- znaki geometryczne (np. oznaczenia marek samochodowych)
- układy wzorów na tkaninach;
- muzyka;
- melodia mowy;
- słuchowe i wzrokowe obrazy samogłosek;
- rzeczowniki konkretne w mianowniku;
- związki frazeologiczne, utrwalone zwroty, ciągi zautomatyzowane (np. liczenie do 10, modlitwy, dane personalne, adres).
Sprawnie funkcjonująca pamięć jest niezbędna zarówno do nauki języka mówionego, jak i pisanego, więc ćwiczenia pamięci to bardzo ważny element zajęć stymulujących rozwój każdego dziecka. Są one ściśle związane z ćwiczeniami koncentracji, uwagi, a także spostrzegania wzrokowego i słuchowego. Poniżej przedstawiamy zasady prawidłowego przeprowadzenia ćwiczeń pamięci symultanicznej:
- Przed przystąpieniem do ćwiczeń, należy upewnić się czy dziecko dzieli z osobą dorosłą pole wspólnej uwagi, oraz czy posługuje się ono gestem wskazywania palcem, gdyż proces zapamiętywania obrazów wymaga tych sprawności.
- W zależności od wieku dziecka (wieku umysłowego) i szerokości pola widzenia, podczas ćwiczeń wykorzystywana jest różna liczba obrazków (od 3-4 do 15);
- Terapeuta/rodzic przygotowuje swoje obrazki naklejone na kartoniki, tak aby mieć do dyspozycji pokaz jedno-, dwu- i trzy-elementowy. Jest to konieczne, bowiem chodzi o symultaniczny, czyli jednoczesny pokaz.
- Czas pokazu zależy od liczby elementów do zapamiętania, na każdy obrazek przypadają dwie sekundy;
- Podczas prezentacji „wzoru”, obrazki spośród których będzie wybierało dziecko muszą być zasłonięte;
Należy pamiętać, że ważna jest także kolejność wykonywania ćwiczeń. Zamieszczona poniżej tabela zawiera informacje, jaki materiał należy zaprezentować dziecku oraz ile elementów musi ono zapamiętać. Zadania zostały uporządkowane zgodnie z zasadą stopniowania trudności.
Materiał zadaniowy | Liczba prezentowanych do zapamiętania elementów |
zdjęcia przedstawiające twarze domowników | 1 |
obrazki przedstawiające zabawki | 1 |
zdjęcia przedstawiające twarze domowników | 2 |
obrazki przedstawiające zabawki | 2 |
obrazki przedstawiające pokarmy i napoje/ubrania/zwierzęta/pojazdy | 2 |
obrazki przedstawiające pokarmy i napoje/ubrania/zwierzęta/pojazdy | 3 |
figury geometryczne | 2 |
figury geometryczne |
Pamięć sekwencyjna
Pamięć sekwencyjna zależy od prawidłowego funkcjonowania struktur mózgowych lewej półkuli. Wymaga ona umiejętności dostrzegania relacji między elementami występującymi w danym porządku, czyli zauważenia, że dana rzecz występuje przed czymś, a jakiś element po tym. Pamięć ta pozwala na zapamiętanie informacji jak gdyby „krok po kroku”, w sposób uporządkowany.
Ćwiczenie tej pamięci ma ogromne znaczenie dla możliwości uczenia się języka mówionego i pisanego. Oznacza to, że w lewej półkuli przechowywane są:
- linearnie uporządkowane sekwencje czynności;
- linearnie uporządkowane cechy dźwięków mowy, np. kolejność pojawienia się zwarcia i szczeliny w głoskach zwarto-szczelinowych;
- linearnie uporządkowane sekwencje dźwięków mowy;
- linearnie uporządkowane sekwencje wyrazów w zdaniach;
- linearnie uporządkowane sekwencje zdań w dłuższych wypowiedziach.

Tak jak w przypadku pamięci symultanicznej, w zależności od wieku dziecka i szerokości pola widzenia podczas ćwiczeń wykorzystujemy różną liczbę obrazków, stopniowo zwiększając poziom trudności. Konieczne jest natomiast wykorzystanie jednoelementowych obrazków. Czas pokazywania jednego elementu powinien wynosić 3 sekundy. Terapeuta układa obrazki przed dzieckiem. Pokazuje je sekwencyjnie (po jednym), obracając także po kolei, obrazki pozostają wówczas w polu widzenia. Zadaniem dziecka jest ułożenie pod odwróconymi obrazkami identycznych obrazków ze swojego zestawu. Kontrolowana jest kolejność układania.
Zadania wykonujemy według kolejności, uwzględniającej zasadę stopniowania trudności. Tę kolejność prezentuje poniższa tabela:
Materiał zadaniowy | Liczba prezentowanych do zapamiętania elementów |
kolorowe obrazki konkretne | 2 |
kolorowe obrazki konkretne | 3 |
czarno-białe obrazki konkretne | 2 |
czarno-białe obrazki konkretne | 3 |
obrazki symboliczne | 2 |
Do ćwiczeń pamięci sekwencyjnej należą też ćwiczenia sekwencji ruchowych oraz sekwencji językowych, o których przeczytacie Państwo w kolejnej części cyklu dotyczącego pamięci.
źródło: centrummetodykrakowskiej.pl
#arkusz #ASD #Asperger #AspieZaklinaczka #autyzm #dostosowanie #edukacja #emocje #grupa #IPET #komunikacja #lekcja #logopedia #metody #MikiLittleAspie #motoryka #mowa #pedagog #percepcja #premium #program #przedszkolak #przedszkole #psycholog #rewalidacja #scenariusz #scenariusze #sensoryka #SI #sposoby #społeczne #SylwiaBagińska #szkoła #terapia #uczeń #umiejętnościspołeczne #uwaga #uważność #zabawa #zaburzenia #zajęcia #ZespółAspergera #zmysły #ćwiczenia Autyzm



