Klasa z ASD – otoczenie sensoryczne

Strefa zabaw społecznych

Każda sala szkolna przeznaczona dla autystycznych dzieci powinna mieć kącik zachęcający do zabaw społecznych, z lalkami, ciężarówkami i samochodami. Ma w nim znajdować się wystarczająco dużo zabawek, aby dzieci mogły znaleźć coś, co je interesuje, ale nie za wiele, aby nie czuły się nimi przytłoczone. Należy również zadbać o to, aby w klasie znajdowały się takie miejsca, w których dziecko będzie mogło wzmacniać różne umiejętności i inne zdolności.

Strefa motoryki dużej

Jedno z tych miejsc powinno być przeznaczone na zajęcia z dużej motoryki, aby dzieci mogły ćwiczyć utrzymywanie równowagi i koordynację, integrację prawej i lewej strony ciała oraz szeregowanie wielu czynności pod rząd. Może się tu znajdować równoważnia, huśtawka, duże piłki typu Nerf i elementy biegu z przeszkodami.

Strefa przeznaczona na ćwiczenia z przetwarzania bodźców wzrokowo-przestrzennych

W innym miejscu dzieci mogą rysować, bawić się koralikami lub wycinać, pracując nad umiejętnościami z zakresu małej motoryki. W miejscu wyznaczonym na zajęcia z dużej motoryki może się też znajdować strefa przeznaczona na ćwiczenia z przetwarzania bodźców wzrokowo-przestrzennych, w której dziecko będzie pracować z różnymi schematami wizualnymi, szukać schowanych przedmiotów i używać klocków do budowania. Materiały z zakresu myślenia przestrzennego mogą być zlokalizowane na specjalnej półce, niedaleko stołu, przy którym dziecko pracuje z kolegą i osobą dorosłą, budując projekty z klocków, będących odwrotnością projektu partnera. Wiele z tych zadań łączy się ze sobą, dlatego otoczenie może być zorganizowane na wiele różnych sposobów. Obszar przeznaczony na zabawę z udawaniem jest np. doskonałym miejscem ćwiczenia umiejętności przetwarzania informacji słuchowych i językowych.

Strefa ćwiczeń modulacji sensorycznej

W klasie powinna się też znaleźć strefa ćwiczeń dotycząca modulacji sensorycznej, która dostosowuje się do niepowtarzalnego profilu każdego dziecka. Mogą się w niej znajdować zabawki wydające dźwięki, których głośność dziecko może zwiększać lub zmniejszać (oczywiście zabawka nie powinna być zbyt hałaśliwa). Mogą się tam znajdować różne przedmioty o zróżnicowanej fakturze, aby dzieci wrażliwe na dotyk mogły poprzez zabawę z udawaniem dotykać różnych rzeczy i opisywać, jak je odczuwają (lalka może lubić daną fakturę, lub nie). Podobnie jest ze stopniem fizycznego dotyku: opiekun łaskocze i przytula dziecko za pomocą dużego pluszowego misia. W tej strefie można tez umieścić małą trampolinę, materac do skakania oraz huśtawkę stymulująca ośrodek równowagi. Dla dzieci, które pragną bodźców lub niedostatecznie na nie reagują, możliwość długotrwałej stymulacji ośrodka równowagi – huśtanie się, skakanie i zdecydowanie dotyk poprzez przytulanie misia – mogą być bardzo korzystne. Może im to pomóc w osiągnięciu większych postępów podczas pozostałej części dnia.

Kiedy dzieci przechodzą z jednego miejsca sali do drugiego, skupiając się na różnych umiejętnościach, zachodzi również stymulacja ich zdolności kreatywnego używania pojęć. Na przykład w czasie begu z przeszkodami dziecko może udawać, że jest Batmanem lub gimnastykiem, wybrać, w którym miejscu chce rozpocząć bieg, albo nawet pomóc w jego ustawieniu. Następnie dwoje dzieci może zespołowo odbyć bieg z przeszkodami, a nawet zrobić to szybciej niż inny zespół. Większość doświadczonych nauczycieli wykorzystuje całą gamę pomysłów, jak używać sali zorganizowanej w jaki sposób, jeśli ma jasno określone cele do osiągnięcia (Greenspan, Wieder, 2014)

źródło: S. I. Greenspan, S. Wieder: DOTRZEĆ DO DZIECKA Z AUTYZMEM…” WUJ, Kraków 2013