Narzędzia uwalniające nadmiar energii
Radzenie sobie z emocjami przez autystyczne dzieci i dorosłych można sobie wyobrazić jako problem z zarządzaniem energią, a dokładnie mówiąc z nadmiarem emocjonalnej energii i trudnościami w konstruktywnym jej uwalnianiu.
Osoby te, jak się wydaje, mają słabszą zdolność powolnego uwalniania energii poprzez relaksację i refleksję i zazwyczaj wolą „naprawiać” lub uwalniać uczucia poprzez energiczne działanie.
Zawsze proszę osobę, by wymieniła rodzaje „narzędzi” znajdujących się w „skrzynce z narzędziami” i przyporządkował kategorie narzędzi różnym strategiom zarządzania energią.
Młotek
Młotek może reprezentować narzędzia i działania, które fizycznie uwalniają energię emocjonalną poprzez konstruktywne działanie. Na dużej kartce rysujemy młotek, a następnie wspólnie z uczniem opracowujemy listę bezpiecznych i odpowiednich fizycznych działań uwalniających energię. W przypadku małych dzieci może to być skakanie na trampolinie lub huśtanie na huśtawce.
Bieganie
Dla starszych dzieci i dorosłych dobrymi metodami uwalniania energii emocjonalnej są bieganie, ćwiczenia sportowe lub taniec. Pewne dziecko z zespołem Aspergera stwierdziło, że gra w tenisa jest jednym z jego narzędzi fizycznych, ponieważ „wyciąga z niego walkę”. Z innych działań można wymienić jazdę na rowerze, pływanie lub grę na perkusji.
Zajęcia domowe
Również niektóre zajęcia domowe zapewniają skuteczne rozładowanie energii na przykład wyciskanie pomarańczy czy rozbijanie tłuczkiem mięsa, a w przypadku dorosłych – uprawianie ogródka lub prace remontowe.
Destrukcja
Zdarza się, że dorośli i dzieci zauważają, iż działania destruktywne to dobre narzędzie zapewniające szybkie przerywanie nieprzyjemnych uczuć związanych z frustracją. Dzięki niektórym zajęciom domowym można w zadowalający i konstruktywny sposób pozbyć się potencjalnie destrukcyjnej energii, nie wyrządzając jednocześnie szkód, które wymagałyby później kosztownych napraw. Można np. miażdżyć puszki, plastikowe butelki lub inne opakowania przed wyrzuceniem do śmieci albo drzeć stare ubrania na ścierki. Taka „twórcza destrukcja” może być pierwszym mechanizmem naprawczym, po który sięgną nastolatki z ASD, ADHD lub dzieci i dorośli z pokrewnymi zaburzeniami lub osoby neurotypowe mające jedynie problem z „uwalnianiem energii”(Attwood, 2013).
źródło: Tony Attwood, Zespół Aspergera…, HARMONIA UNIVERSALIS, Gdańsk 2013, fot. sylwiaiwan.com
