Temple Grandin w książce pt. Autyzm i problemy natury sensorycznej, twierdzi, że bardzo ważną kwestią u autystycznych dzieci jest uporządkowanie problemów z zachowaniem
„Ludzie mają tendencję do uogólniania. Pytają: „Co się robi z autyzmem?”. Jeśli dziecko ma trzy lata i nie mówi, zalecałabym wczesną interwencję w zakresie edukacji. W przypadku starszego dziecka nie będę potrafiła niczego doradzić, jeśli nie będę miała na jego temat więcej informacji. W przypadku dziecka z poważnym autyzmem i problemami z mową, należy stwierdzić, czy jego zachowanie nie wynika przypadkiem z nadwrażliwości sensorycznej. Czy dziecko krzyczy dlatego, że jakiś hałas mu przeszkadza, czy może czuje zagrożenie związane z przerażającym hałasem? Może widzi gdzieś mikrofon i boi się, że urządzenie wyda nieprzyjemny dźwięk? Może też być tak, że dziecko odczuwa ból z powodów stricte medycznych. W przypadku osób, które nie są w stanie mówić, taką możliwość też trzeba brać pod uwagę. Continue reading „Konieczność kategoryzowania problemów z zachowaniem”→
Dzięki zaangażowaniu dwóch wyjątkowych mam: Polly Emmons i Liz McKendry Anderson powstała książka pt. „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej” zebrane w niej wskazówki wyjaśniają zaburzenia rozwojowo-sensoryczne oraz edukacyjne występujące w ramach autyzmu, ADHD oraz zaburzeń dwubiegunowych:
11 nietypowych zachowań dziecka z autyzmem na w szkole:
Problemy dotyczące bliskości fizycznej – Ciągła potrzeba bycia zbyt blisko (osobistej przestrzeni innej osoby) lub zachowania zbyt dużego dystansu (zaburzenia dotykowe i prioprioceptywne).
Zbyt wysoki poziom aktywności – dziecko szybko się „nakręca” i ma mnóstwo energii, ale ją marnuje (zaburzenia wzrokowe, słuchowe, przedsionkowe, dotykowe, problemy z ustalaniem hierarchii ważności odbieranych bodźców zmysłowych).
Zbyt niski poziom aktywności – Dziecko wolno się „nakręca”, brakuje mu energii, a kiedy w końcu się pobudzi, marnuje energię (zaburzenia wzrokowe, słuchowe, przedsionkowe, dotykowe, problemy z rejestrowaniem bodźców).
Niestabilność emocjonalna – Dziecko miewa wahania nastrojów – na zmianę śmieje się i płacze (zaburzenia przetwarzania bodźców zmysłowych, niezdolność do poradzenia sobie z nadmiarem bodźców).
Skłonność do łatwej utraty koncentracji – Częste i nagłe zmiany obiektu skupienia, utrata koncentracji (problemy ustalaniem hierarchii ważności bodźców odbieranych z poszczególnych zmysłów i układów sensorycznych).
Skłonność do frustracji – Dziecko łatwo się irytuje (problemy z planowaniem ruchowym, opóźnienia w rozwoju umiejętności potrzebnych do danej czynności, nie zdolność do poradzenia sobie z nadmiarem bodźców).
Odcinanie się od zewnętrznych bodźców – Niechęć lub niezdolność do jakiejkolwiek reakcji (spowodowana nadmiarem bodźców).
Skłonność do uciekania i chowania się przed opiekunami – dziecko opuszcza swoje miejsce pobytu bez pozwolenia lub się ukrywa (szukając bądź unikając konkretnego rodzaju doznań zmysłowych).
Nieposłuszeństwo – Opieranie się przed wykonaniem polecenia (awersja do konkretnych doznań zmysłowych lub niezdolność do wykonania pewnych czynności – prawdziwa bądź urojona).
Agresja – Przemoc fizyczna lub groźba jej użycia (niezdolność do poradzenia sobie z nadmiarem bodźców, urojone zagrożenie, brak możliwości wykonania danej czynności).
Kiedy w grupach na fb prosiłam rodziców o wskazówki dla nauczycieli mających w swojej klasie dziecko z autyzmem jedna z mam napisała: „Nie oceniaj ucznia z autyzmem po zachowaniu, naucz się odróżniać trudne zachowanie od objawu zaburzenia. Pracuj nad trudnym zachowaniem, nie karć za objawy”.
Trudne zachowania dzieci z autyzmem nie biorą się z niczego. Warto na nie spojrzeć z perspektywy zaburzeń sensorycznych należy również pamiętać, że zachowanie to najpotężniejsza metoda komunikacji dostępna małemu człowiekowi. Im wcześniej zrozumiemy powody postępowania dziecka, łatwiej opracujemy skuteczne metody działania.
O wskazówkach od rodziców dla nauczycieli jeszcze napiszę….
źródło: Polly Godwin Emmons, Liz McKendy Anderson: „Dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej…”, K. E. LIBER, Warszawa 2007
sylwiaiwan
