Cele programu zajęć kompensacyjno-korekcyjnych dla uczniów edukacji wczesnoszkolnej

Założenia programu

„Nabycie umiejętności czytania, pisania i liczenia w pierwszych latach nauki szkolnej umożliwia zdobywanie wiedzy na kolejnych etapach kształcenia, rozwija intelektualnie, dostarcza przeżyć emocjonalnych i estetycznych oraz przygotowuje do uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym. problemem staje się sytuacja, gdy uczeń, mimo znacznego wysiłku własnego, rodziców i nauczycieli, nie może posiąść tych umiejętności w stopniu odpowiednim do jego wieku i rozwoju umysłowego.

Przyczyny tego zjawiska na ogół są złożone. Niejednokrotnie okazuje się, że są skutkiem fragmentarycznych zaburzeń rozwojowych ucznia, który poza tym prawidłowo funkcjonuje intelektualnie. W literaturze fachowej zjawisko to często nazywa się dysleksją rozwojową lub specyficznymi trudnościami w czytaniu lub pisaniu. Dlatego też uczniowie, u których zaobserwowano, jakiego rodzaju czynności sprawiają im największą trudność, powinni być jak najwcześniej objęci działaniami terapeutycznymi. Podjęcie w porę działań rehabilitacyjnych jest istotnym czynnikiem zapobiegającym powstawaniu różnorodnych niekorzystnych i daleko idących skutków wpływających na osobowość oraz losy życiowe danego ucznia.

Program realizowany będzie na zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, dydaktyczno- wyrównawczych, w ramach terapii pedagogicznej i terapii wycinkowej zajęć edukacji wczesnoszkolnej. Może być modyfikowany w ciągu roku szkolnego. (Naprawa, Tanajewska, Kołodziejczyk, 2014).

Cele programu

Celem programu jest redukowanie, kompensowanie, łagodzenie zaburzonych funkcji analizatora wzrokowego, słuchowego o raz grafomotoryki. Ich usprawnienie i stymulowanie wzmocni dalszy rozwój ucznia. Pomoże także w prawidłowym kształtowaniu jego osobowości w sferze emocjonalnej, eliminowaniu luk w wiadomościach, błędów i braków w czytaniu i pisaniu oraz zapamiętywaniu ciągów liczbowych.

Cele ogólne

1. Stworzenie dziecku możliwości wszechstronnego rozwoju umysłowego, psychicznego i społecznego poprzez usprawnianie analizatora wzrokowego, słuchowego oraz motoryki dużej i małej.
2. Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia na miarę jego indywidualnych możliwości i predyspozycji rozwojowych.
3. Wyrównanie i kompensowanie dysharmonii rozwojowych, korygowanie zaburzonych funkcji.
4. Oddziaływanie psychoterapeutyczne, psychoedukacyjne wpływające na rozwój dziecka.

Cele szczegółowe (operacyjne):

1. Kształtowanie ogólnej motoryki oraz orientacji w przestrzeni.

2. Usprawnianie zaburzonych funkcji w zakresie:

• analizy i syntezy słuchowej, wzrokowej;
• percepcji słuchowej: ćwiczenia wrażliwości słuchowej, ćwiczenia rytmiczne, ćwiczenia słuchu fonematycznego;
• mowy i zasobu słów;
• koordynacji wzrokowo-ruchowej;
• ćwiczeń manualnych;
• koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej oraz percepcji i pamięci słuchowej w stopniu pozwalającym dziecku szybko, sprawnie i skutecznie reagować na sygnały odbierane z otoczenia;
• orientacji w kierunkach – różnicowanie strony lewej i prawej, góry i dołu w przestrzeni i na płaszczyźnie;
• orientacji w schemacie ciała;
• pamięci dowolnej, długotrwałej, dotykowej, ruchowej, słownej;
• umiejętności koncentrowania uwagi na zadaniu, poleceniu nauczyciela (Grabe, Zarębska: Program dydaktyczno terapeutyczny dla dziecka z upośledzeniem lekkim: www. eduforum.pl). 

3. Nabywanie umiejętności w zakresie czytania i pisania z wykorzystaniem ćwiczeń:

• usprawniających spostrzeganie wzrokowe i słuchowe;
• rozwijających sprawności manualne i umiejętność pisania ręcznego;
• usprawniających koordynację wzrokowo-ruchową;
• usprawniających inne obszary zgodnie z potrzebami ucznia.

4. Opanowanie elementarnych umiejętności matematycznych:

• porównywanie, odwzorowanie, porządkowanie zborów przedmiotów, liczenie i posługiwanie się pieniędzmi;
• kształcenie sprawności w zakresie mierzenia długości, objętości, ciężaru, czasu z zastosowaniem prostych przyrządów pomiarowych.

5. Rozwijanie wiedzy i zainteresowań przyrodniczych poprzez:

• zapoznawanie z różnorodnymi środowiskami naturalnymi, prowadzenie hodowli i upraw;
• poznawanie najbliższego otoczenia: szkoły, urzędów oraz placówek kulturalnych, sklepów punktów usługowych;
• kształcenie poczucia przynależności do społeczności szkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju.

6. Stymulacja ogólnorozwojowa ucznia:

• opanowanie napięć emocjonalnych w sytuacjach trudnych;
• wzmacnianie poczucia własnej wartości w celu pokonywania trudności;
• uważne słuchanie poleceń;
• ćwiczenia koncentracji uwagi;
• rozwijanie spostrzegawczości;
• rozbudzanie zainteresowań i motywacji do nauki;
• ułatwianie opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych przez program nauczania;
• wyrównywanie niedoborów i zaburzeń rozwojowych;
• niwelowanie trudności w nauce czytania i pisania.

7. Rozwijanie umiejętności działania w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych:

• rozwijanie sfery społeczno-ekonomicznej dziecka;
• kształtowanie korzystnych postaw wychowawczych;
• likwidowanie zasadniczych błędów wychowawczych środowiska domowego;
• rozpoznawanie, nazywanie i identyfikowanie własnych emocji.

8. Rozwój psychiczno-emocjonalny:

• budzenie wiary we własne możliwości;
• akceptowanie siebie i innych;
• przełamywanie onieśmielenia;
• kontrolowanie własnych przeżyć i zachowań;
• kształcenie odporności emocjonalnej;
• wyzwalanie własnej aktywności;
• wdrażanie do systematyczności;
• kształtowanie umiejętności organizowania, samokontroli i odpowiedzialności za własne działanie;
• wzmacnianie pozytywnych, choćby niewielkich, postępów ucznia.

9. Wspomaganie rozwoju zdolności i zainteresowań:

• kształtowanie umiejętności umożliwiających zdobywanie wiedzy, takich jak: słuchanie, mówienie, pisanie, czytanie, rachowanie, obserwowanie, odtwarzanie i tworzenie;
• uwrażliwianie na piękno środowiska przyrodniczego i kulturowego.

10. Współpraca z rodzicami i nauczycielami:

• zaznajamianie rodziców z ćwiczeniami umożliwiającymi wyrównanie trudności szkolnych;
• współpraca z nauczycielami zmierzająca do ujednolicenia i synchronizacji oddziaływań dydaktyczno-wychowawczych skupionych wokół ucznia objętego zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi;
• wymiana informacji o osiągnięciach i trudnościach ucznia;
• zapoznanie nauczyciela z aktualnie realizowanym programem terapii;
• współudział rodziców, nauczycieli w ocenie postępów szkolnych ucznia” (R. Naprawa, A. Tanajewska, D. Kołodziejska: „Ja też to potrafię…”, HARMONIA, 2014).