Depresja może się objawiać poczuciem wyobcowania. Dziecko nie identyfikuje się wtedy ze swoim otoczeniem, zaburzeniu ulega zdolność do uczestniczenia w tym, co się dzieje. Zamiast czuć się uczestnikiem zdarzeń i częścią większej całości, jest smutne, poirytowane, ma poczucie oddalenia oraz wrażenie, że nic nie jest takie, jakie powinno być ~ Lynn Jenkins

Wraz z obniżeniem się nastroju czy pogłębianiem depresji, zwalnia cały organizm – trudno podjąć jakiekolwiek działanie, zmusić się do uśmiechu, gdzieś znika poczucie humoru. Pojawia się ukradkowy płacz, a każda próba podjęcia jakiejkolwiek aktywności wydaje się bezowocna – zupełnie jakby wyczerpały się baterie dające energię, motywację i radość.

Pierwszym krokiem w skutecznym radzeniu sobie z tym problemem jest odpowiednie nastawienie do niego. Kolejnym – obserwacja, czy zachowanie dziecka „pasuje” do danych okoliczności. Dziecko ma prawo być w złym nastroju, jesli np. ukochane zwierzę domowe jest chore. Kolejną rzeczą, na która należy zwrócić uwagę jest to, czy nastrój poprawia się po pewnym czasie i czy dziecko wraca do swojej naturalnej osobowosci. I wreszcie, trzeba zwrócić uwagę na to, czy radzi sobie w typowy dla siebie sposób. Na przykład czy zabawa z kolegami albo aktywność sportowa, która zwykle poprawiała mu nastrój, nadal tak nie wpływa.

Kluczową sprawą, o której należy pamiętać w przypadku dzieci doświadczających regularnych i długotrwałych spadków nastroju, jest to, że jest to wczesny etap rozwoju. Istotne znaczenie ma fakt, że pewne wzorce postępowania dopiero się tworzą. Nie mamy wpływu na geny i/lub temperament dziecka predysponujące je do reagowania na określone sytuacje w trochę wyolbrzymiony sposób, który powinien być zarezerwowany dla poważniejszych zdarzeń, np. jeśli dziecko jest nadmiernie lękliwe, ma tendencje do impulsywności, jest perfekcjonistą albo jest nieśmiałe. Możemy natomiast wpłynąć na sposób, w jaki okazuje swoje emocje i jak sobie z nimi radzi.

Sposób, w jaki będziemy odnosili się do wydarzeń emocjonalnych w życiu dziecka i jego reakcji na różne sytuacje, wpłynie na to, jak będzie sobie radziło z nimi w przyszłości. Jeśli, np., odczucia dziecka będą regularnie lekceważone, nauczy się ono, że są one nieważne, nieistotne i nie nauczy się, jak może nad nimi panować.

Podobnie jeśli dziecko regularnie będzie miało kłopoty z powodu komunikowania swoich odczuć, może to wpłynąć na całe jego przyszłe życie emocjonalne. Nauczy się bowiem, że mówienie o odczuciach nie przynosi niczego dobrego, a nawet, że doświadczanie pewnych emocji jest czymś złym. I na pewno nie nauczy się dawać sobie z nimi rady.

Jeśli jednak podejdziemy do uczuć dziecka z empatią i akceptacją, nadając jego doświadczeniom odpowiednią wagę, to jego przyszłość będzie wyglądała inaczej. Nauczy się, że jest wysłuchiwane, jego emocje mają znaczenie, może na kimś polegać i liczyć na pomoc, nie będzie osądzane ani krytykowane za swoje uczucia. Z czasem nauczy się właściwie postępować z różnorakimi emocjami, co pozytywnie wpłynie na jego zdrowie emocjonalne. Jeśli chodzi o obniżenie nastroju, szczególnie ważne jest to, żeby dziecko czuło się słuchane i doceniane. Kiepski humor może sprawić, że człowiek zamyka się w sobie i milknie, dlatego w celu nawiązania i utrzymania kontaktu trzeba dostroić się do dziecka. Jeśli postępowaliśmy tak od jego najmłodszych lat, to z pewnością udało nam się zbudować więź opartą na zaufaniu i stworzyć specyficzny słownik uczuć, który pozwala nam rozmawiać o emocjach i przeżyciach. Ten bagaż pozytywnych doświadczeń będzie bardzo istotny w późniejszym okresie, kiedy dziecko podrośnie i będzie musiało radzić sobie z obniżonym nastrojem i innymi stanami emocjonalnymi (Jenkins, 2018).

źródło: L. Jenkins: Gotowi do szkoły…, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2015