Metody wykorzystywane podczas realizacji programu:

• elementy metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne;
• elementy metody – Pedagogika zabawy
• elementy metody Dobrego startu wg M. Bogdanowicz.

1.  Rodzaje ćwiczeń stosowanych w ramach zajęć rewalidacyjnych:

Ćwiczenia wspomagające prawidłowy rozwój mowy:

Ćwiczenia oddechowe:

• ćwiczenia angażujące tylko aparat oddechowy;
• zabawy wydłużające fazę wydechową;
• ćwiczenia oddechowe brzuszno – przeponowe.

Ćwiczenia fonacyjne (głosowe):

• ćwiczenia zmniejszające napięcie mięśni krtani;
• ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy;
• ćwiczenia ogólnorozwojowe angażujące całe ciało;

Gimnastyka narządów mowy (ćwiczenia żuchwy, warg, policzków, języka, podniebienia miękkiego).

2. Ćwiczenia percepcji słuchowej i pamięci słuchowej:

Ćwiczenia słuchu niewerbalnego

• rozróżnianie dźwięków z najbliższego otoczenia i ich lokalizacja;
• różnicowanie dźwięków wydawanych przez instrumenty muzyczne;
• wyodrębnianie i liczenie dźwięków;
• różnicowanie natężenia i wysokości głosu, długości trwania dźwięku;
• odtwarzanie podanego rytmu, próba tworzenia własnego;

Ćwiczenia słuchu werbalnego

• rozróżnianie mowy prawidłowej od wadliwej (np. sanki – szanki…);
• porównywanie długości wyrazów w zdaniach, zdań w tekście;
• porównywanie długości wyrazów i zdań;
• rytmiczne wypowiadanie wyrazów, zdań;
• zapamiętywanie ciągów sylabowych, wyrazowych i ich odtwarzanie;

3. Ćwiczenia percepcji wzrokowej i pamięci wzrokowej:

Ćwiczenia na materiale bezliterowym:

• wykrywanie różnic i podobieństw miedzy obrazkami, przedmiotami;
• klasyfikowanie przedmiotów, figur geometrycznych wg określonych cech;
• układanie obrazków i kompozycji wg wzoru i z pamięci (puzzle, …);
• wskazywanie z pamięci eksponowanych wcześniej przedmiotów, obrazków;
• rysowanie z pamięci uprzednio widzianych figur.

Ćwiczenia na materiale literowym:

• rozpoznawanie, porządkowanie, grupowanie liter;
• wyszukiwanie określonych liter w sylabach, wyrazach:
• zakreślanie w tekście wymienionych trudności;
• przyporządkowywanie wskazanych liter (np. pierwszej) do prezentowanych obrazków, przedmiotów.

Ćwiczenia na materiale sylabowo – wyrazowo – zdaniowym

• rozcinanie wyrazów na sylaby, zdań na wyrazy i ponowne ich składanie;
• porządkowanie sylab, wyrazów w rozsypankach;
• grupowanie sylab, wyrazów według podobieństw graficznych;
• podpisywanie ilustracji wyrazami ułożonymi z sylab, zdaniami ułożonymi z wyrazów.

4. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo – ruchowej i słuchowo – ruchowej:

• układanie obrazków np. po lewej i prawej stronie, niżej i wyżej;
• uzupełnianie rysunków w formie poleceń (Nad drzewem narysuj słońce);
• ćwiczenia koordynacji słuchowo – ruchowej i orientacji kierunkowej prowadzone w formie poleceń (podnieś prawą rękę, zrób krok w lewo, itp.);
• wykonywanie ćwiczeń na określony sygnał wzrokowy lub słuchowy np. marsz ze zmianą kierunku ruchu;
• zabawy ruchowe zręcznościowe (toczenie, rzucanie i chwytanie różnych przedmiotów);
• skoki, podskoki, przeskoki (ćwiczenia ze skakanką, szarfą, piłką);
• ćwiczenia równoważne (np. chodzenie po narysowanej linii);

5. Ćwiczenia sprawności manualnej i grafomotorycznej:

• ćwiczenia rozmachowe (zamalowywanie farbami dużych płaszczyzn, malowanie form kolistych, falistych, rysowanie kredą po tablicy);
• ćwiczenia manualne usprawniające małe ruchy ręki (modelowanie, wydzieranie, stemplowanie, ugniatanie, wcinanie);
• czynności manipulacyjne (chwytanie, przekładanie, przewlekanie, wkładanie, wyjmowanie drobnych elementów);
• ćwiczenia grafomotoryczne (kalkowanie, obwodzenie, wypełnianie konturów, rysowanie po śladzie);
• poprawne odtwarzanie układów linearnych zgodnie z kierunkiem pisania;
• pisanie ciągów sylabowych i wyrazowych bez odrywania ręki.

6. Ćwiczenia doskonalące umiejętność mówienia, czytania i pisania:

• poprawne nazywanie rzeczy, czynności, zjawisk;
• kształtowanie umiejętności spontanicznego wypowiadania się;
• próby stawiania pytań i formułowania odpowiedzi;
• budowanie zdań na podstawie przedmiotu, obrazka;
• uczenie się na pamięć rymowanek, krótkich wierszy i piosenek; czytanie sylab, wyrazów, zdań, krótkich tekstów;
• dobieranie podpisów do podanych przedmiotów, ilustracji i odczytywanie ich;
• poprawne i kształtne pisanie liter, wyrazów i zdań z uwzględnieniem właściwych proporcji liter i odstępów miedzy wyrazami;
• uzupełnienie luk w zdaniach i wyrazach;
• układanie i zapisywanie wyrazów z rozsypanki sylabowej, zdań z rozsypanki wyrazowej;
• pisanie łatwych wyrazów z pamięci i ze słuchu.

7. Doskonalenie sprawności i umiejętności matematycznych:

• utrwalanie podstawowych pojęć matematycznych;
• dodawanie, odejmowanie, mnożenie i dzielenie w zakresie dostosowanym do możliwości dziecka;
• rozwiazywanie zadań tekstowych o treści związanej z sytuacjami napotkanymi w życiu codziennym;
• ćwiczenia związane z obliczeniami praktycznymi, w tym głównie pieniędzmi;

8. Wykorzystanie komunikacji werbalnej i niewerbalnej w interakcjach z otoczeniem:

Rozwijanie umiejętności i konwersacji słownej na poziomie podstawowym.

• wokalizacja (naśladowanie w formie zabawy dźwięków i głosów z otoczenia);
• ekspresja przez śpiew – posługiwanie się mowa śpiewaną (imiona dzieci, nazwy przedmiotów, proste polecenia, itp.);
• stosowanie w praktyce form grzecznościowych (proszę, dziękuje, przepraszam) oraz zwrotów typu : dzień dobry;
• ćwiczenia stymulujące spontaniczne wypowiedzi;
• uczenie właściwej reakcji na polecenia kierowane do większej grupy osób.

9. Rozwijanie potrzeby i umiejętności wchodzenia w interakcje społeczne w najbliższym środowisku:

• wycieczki do miejsc użyteczności publicznej (biblioteka szkolna, sekretariat, sklepy, poczta, itp.);
• ulica – bezpieczne uczestnictwo w ruchu drogowym;
• ćwiczenia doskonalające umiejętności radzenia sobie w sytuacjach nieznanych i trudnych.

10. Rozwijanie logicznego myślenia z werbalnym i niewerbalnym uzasadnieniem:

• klasyfikowanie obrazków, przedmiotów wg określonych cech;
• rozwijanie myślenia przyczynowo – skutkowego z wykorzystaniem np. historyjek obrazkowych;
• tworzenie pojęć nadrzędnych na podstawie pojęć podrzędnych (spódnica, spodnie, bluzka – ubrania);
• rozwiązywanie zagadek, rebusów, krzyżówek, itp.

11. Rozwijanie motywacji do nauki:

• udział w zabawach, grach dydaktycznych,
• utwierdzanie w przekonaniu, że osiągnięcie sukcesu jest na miarę możliwości dziecka;
• mobilizowanie do pracy, nagradzanie słowne, podkreślanie każdego osiągnięcia.

Obserwacja poziomu osiągnięć ucznia ma być dokonywana poprzez zastosowanie kwestionariusza obserwacyjnego rozwoju dziecka, obejmującego 3 okresy obserwacji:

1. wstępna pierwsza obserwacja – przewidziana w początkowym okresie działań rewalidacyjnych,
2. druga obserwacja – przeprowadzona w trakcie rewalidacji, będąca sprawdzianem zarówno celowości, trafności dobranych ćwiczeń, jak i osiągniętych przez dziecko umiejętności,
3. końcowa obserwacja – przewidziana na zakończenie określonego programem etapu rewalidacji, będąca końcowym sprawdzianem poziomu rozwoju psychoruchowego dziecka.

Uwagi z dokonanych obserwacji mają być prowadzone w formie opisowej. Zostaną zweryfikowane i wykorzystane do ustalenia dalszego planu pracy z dzieckiem.

źródło: Program – wzór opracowała pedagog PPP w Rabce Zdroju na potrzeby szkolne – strona internetowa