Dwa główne systemy diagnozowania autyzmu stosowane przez psychiatrów to Amerykański System Diagnostyczny – kryteria DSM-III-R (opisałam wcześniej) i System Klasyfikacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) zwany ICD-10 – Przyjęty z wcześniejszego projektu klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowań: kryteria projektu do badań, Światowa Organizacja Zdrowia, Genewa.
System ICD – 10
* Obecność nieprawidłowego/upośledzonego rozwoju przed ukończeniem 3 roku życia.
* Jakościowe nieprawidłowości w interakcji społecznej (3 spośród 5 następujących obszarów):
- Brak umiejętności używania wzroku do przyglądania się, stosowania postawy ciała, ekspresji twarzy i gestów do adekwatnego regulowania interakcji.
- Brak umiejętności nawiązywania (w sposób odpowiedni do wieku umysłowego i pomimo dużych możliwości) kontaktów z rówieśnikami, które wymagają wzajemnie podzielonych zainteresowań, czynności i emocji.
- Rzadko pojawiające się poszukiwanie innych osób i posługiwanie się nimi w celu uzyskania pocieszenia i uczuć w okresach stresu lub zmartwień i/ lub darzenie ich uczuciami w chwilach ich smutku czy zmartwienia.
- Brak dzielenia z innymi radości, cieszenia się szczęściem innych i/lub spontanicznego poszukiwania innych, aby podzielić się z nimi własną radością.
- Brak społeczno-emocjonalnego odwzajemnienia przejawiającego się spaczoną lub nieprawidłową reakcją na uczucia innych ludzi; i/lub brak modulacji zachowania zgodnie z kontekstem społecznym; i/lub słaba integracja zachowań społeczno-emocjonalnych i komunikatywnych.
* Jakościowe nieprawidłowości w komunikowaniu się (2 z następujących 5 obszarów):
- Opóźnienie lub całkowity brak mowy, któremu nie towarzyszy próba kompensacji poprzez użycie gestu lub mimiki jako alternatywnych sposobów komunikacji.
- Względne niepowodzenie w zapoczątkowaniu lub podtrzymaniu konwersacji (na jakimkolwiek występującym poziomie umiejętności językowych), w której ma miejsce odwzajemnienie reakcji na komunikaty drugiej osoby.
- Stereotypowe powtarzające się stosowanie języka i/lub specyficzne używanie słów lub wyrażeń.
- Nieprawidłowości w wysokości tonu, natężeniu głosu, tempie, rytmie i intonacji mowy.
- Brak różnych spontanicznych zabaw w udawanie lub społecznych zabaw naśladowczych w okresie dzieciństwa.
* Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i czynności (2 z następujących 6 obszarów):
- Ogromne zaabsorbowanie stereotypowymi i ograniczonymi wzorcami zainteresowań.
- Szczególne przywiązanie do nietypowych przedmiotów.
- Najwyraźniej kompulsywne przywiązanie do specyficznych niefunkcjonalnych czynności rutynowych lub rytuałów.
- Stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe takie, jak „trzepotanie” lub kręcenie rękami/palcami lub złożone ruch całego ciała.
- Zaabsorbowanie częściami lub niefunkcjonalnymi właściwościami przedmiotów służących do zabawy takimi, jak zapach, dotykowe odczucie ich powierzchni lub dźwięku wydawanego przez nie/wibracji.
- – Napięcie spowodowane zmianami w drobnych, niefunkcjonalnych szczegółach otoczenia.
* Obrazu klinicznego nie da się przypisać innym odmianom całościowego zaburzenia rozwojowego; specyficznym rozwojowym zaburzeniom rozumienia języka z wtórnymi problemami społeczno-emocjonalnymi; reaktywnym zaburzeniom przywiązania lub zaburzeniom selektywności przywiązania; upośledzeniu umysłowemu z pewnymi cechami zaburzeń emocjonalnych/zachowania; schizofrenii o nietypowym wczesnym początku; oraz zespołowi Rettta.
źródło: Dr Simon Baron-Cohen, dr Patrick Bolton- „Autyzm Fakty”, Wydawnictwo Medyczne w Oxfordzie – Krajowe Towarzystwo Autyzmu Oddział w Krakowie, Kraków 1999.
Skomentuj