Plan działań wspierających dla ucznia z zaburzeniami rozwoju mowy realizowany w ramach terapii logopedycznej zorganizowanej na terenie szkoły Terapia głosek szeregu szumiącego [sz, ż, cz, dż] Cele ogólne: zwiększanie świadomości […]
Plan działań wspierających dla ucznia z zaburzeniami rozwoju mowy realizowany w ramach terapii logopedycznej zorganizowanej na terenie szkoły
Terapia głosek szeregu szumiącego [sz, ż, cz, dż]
Cele ogólne:
zwiększanie świadomości logopedycznej wśród rodziców, nauczycieli i dzieci,
czuwanie nad prawidłowym rozwojem mowy dziecka poprzez wczesną diagnozę i stymulację funkcji językowych;
korygowanie złych nawyków i wad artykulacyjnych;
ścisła współpraca z domem rodzinnym dziecka oraz nauczycielami bezpośrednio uczestniczącymi w procesie terapeutycznym;
wprowadzanie systemowych rozwiązań w zakresie profilaktyki logopedycznej w placówce.
Cele szczegółowe:
Wyrabianie i utrwalanie właściwego toru oddechowego;
kształtowanie umiejętności słuchania;
usprawnianie motoryki narządów mowy;
stymulowanie rozwoju mowy;
rozwijanie i doskonalenie artykulacji;
rozwijanie percepcji słuchowej przez kształcenie wrażliwości słuchowej;
ustalanie nieprawidłowo realizowanych głosek oraz sposobu ich wymowy;
wdrażanie dziecka do twórczej aktywności słownej.
Zadania:
usprawnianie narządów mowy;
wywoływanie głosek:
usuwanie wadliwych form realizacji dźwięków i wytwarzanie nowych, prawidłowych.
Formy pracy:
indywidualna;
grupowa.
Metody pracy:
ćwiczenia logopedyczne: oddechowe, artykulacyjne, usprawniające motorykę i kinestezję narządów mowy;
pokazywanie i wyjaśnianie ułożenia narządów artykulacyjnych;
uczulanie miejsc artykulacji;
mechaniczne układanie narządów artykulacyjnych za pomocą szpatułek;
odczytywanie mowy z ruchów ust;
wykorzystywanie pewnych nieartykułowanych dźwięków lub czynności fizjologicznych organizmu do tworzenia nowych głosek (na przykład wibracji warg, dmuchania, chuchania itp.).
Środki dydaktyczne:
obrazki z książek, czasopism, domina obrazkowe i wyrazowe;
układanki, puzzle;
gry dydaktyczne;
nagrania muzyczne;
programy komputerowe;
piosenki, krzyżówki, rebusy i wierszyki.
Rodzaje i przykłady ćwiczeń
Ćwiczenia prawidłowego połykania:
Unoszenie języka za przednie górne zęby.
Dotykanie wskazanego miejsca w ustach palcem, metalową szpatułką, językiem.
Połykanie śliny przy zaciśniętych zębach i szerokim uśmiechu (język trzymany przez cały czas za górnymi zębami).
Połykanie płynów (dziecko pije wodę lub inny napój, zachowując kolejność czynności: nabiera łyk napoju, unosi język, zamyka buzię, połyka płyn).
Ćwiczenia oddechowe:
Chuchanie na zamarzniete ręce (chuuu, chuuu), na waciki, skrawki papieru, wiatraczki, piłeczki pingpongowe.
Dmuchanie na gorącą herbatę (ffffff), w gwizdek, w chusteczkę (nosem i buzią), na kartkę papieru tak, by cały czas była odchylona, przez słomkę na kulki styropianu umieszczone w kubeczku.
dmuchanie leciutko, aby płomień drgał, ale nie zgasł;
dmuchanie rytmiczne tak, aby płomień drgał, ale nie zgasł;
zdmuchiwanie płomienia z bliska;
zdmuchiwanie płomienia z dużą siłą z większej odległości;
zdmuchiwanie dwóch, trzech, czterech świeczek jednocześnie.
Puszczanie baniek mydlanych
Dmuchanie przez słomkę w trakcie picia.
Wąchanie kwiatków – długi powolny wdech nosem i powolny wydech ustami.
Wdychanie powietrza z unoszeniem ramion do góry, wydychanie z opadaniem ramion.
Ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne
Ćwiczenia języka:
przytrzymywanie czubkiem języka rodzynek, pudrowych pastylek przy podniebieniu itp.;
dotykanie palcem lub zimną łyżeczką podniebienia tuż za górnymi zębami: nazywanie go na przykład zaczarowanym miejscem lub parkingiem, w którym język (krasnoludek, samochód) powinien przebywać, gdy buzia jest zamknięta;
zlizywanie kremu czekoladowego z podniebienia przy szeroko otwartych ustach;
wykorzystanie różnego rodzaju historyjek logopedycznych usprawniających narządy mowy, np. „Język malarzem” – dzieci naśladują malarza, który pędzlem maluje obrazy; język to pędzel; dzieci czubkiem języka malują różne wzory: kropki, kółka, linie, kwadraty, trójkąty, za każdym razem moczą pędzel w farbie (dotykają czubkiem języka wałka dziąsłowego), malują wzór, płuczą pędzel (oblizują językiem dolne dziąsła od wewnętrznej strony).
Ćwiczenia warg:
nadymanie policzków ze ściągniętymi ustami (dla urozmaicenia można bawić się w baloniki, które pękają przekłute palcami jeśli dziecko akceptuje taki rodzaj dźwięku (nie boi się);
parskanie wargami;
napinanie warg w pozycji rozciągniętej: dwie osoby siedzące naprzeciw siebie trzymają ustami kartkę papieru i każda ciągnie w swoją stronę;
wysuwanie obu warg do przodu (ryjek świnki);
wysuwanie warg jak przy wymawianiu [u], kładzenie na górnej wardze słomki lub ołówka i próby jak najdłuższego ich utrzymania;
wyraźne wymawianie samogłosek w parach: [eo], [iu], [au].
Ćwiczenia słuchowe
koncentrowanie uwagi na sygnałach słuchowych;
rozróżnianie dźwięków;
wyróżnianie dźwięków mowy (głosek, sylab) w nagłosie, śródgłosie, wygłosie.
Wywoływanie głosek
Ustalanie cech danej głoski (miejsca artykulacji, stopnia zbliżenia narządów mowy, udziału więzadeł głosowych).
Etapy wywoływania głoski:
wywoływanie izolacji;
utrwalanie w sylabie;
utrwalanie w nagłosie, śródgłosie i na końcu wyrazu;
sylwiaiwan